یا ( ریاضیات چطور به توسعه فردی ما کمک می کند ! )
نمی دانم با واریانس آشنا هستید یا نه؟ به احتمال زیاد حداقل اسمش به گوشتان خورده . من با فرمول ریاضی آن کاری ندارم و می خواهم درباره مفهوم آن حرف بزنم . مفهوم واریانس یا انحراف معیار ، یعنی میانگین فاصله داده ها نسبت به میانگین داده ها . سخت شد ؟ اجازه دهید یک کوچولو توضیح دهم . فرض کنید ما یه تعداد عدد داریم . میانگین حسابی این عددها می شود مجموع این اعداد تقسیم بر تعدادشان . هر کدام از این اعداد با این رقم میانگین یک فاصله ای دارند دیگر؟ درست است؟ مفهوم واریانس میشود میانگین این فاصله ها . البته فرمول ریاضی اش یک چیز دیگر است ولی ما به فرمولش کاری نداریم . برای من مفهوم واریانس یا انحراف معیار ،یعنی میانگین فاصله ها از میانگین ، اهمیت دارد . هر چقدر انحراف معیار بیشتر باشد سیستم ناپایدار تر شده و احتمال فروپاشی آن بالاتر می رود و هر چه کمتر باشد سیستم پایدار تر ، با ثبات تر و قابل اعتماد تر خواهد بود . در عین حال انحراف معیار صفر هم منجر به فروپاشی سیستم ها میشود . فروپاشی و نابودی در هر دو حالت بالا و پایین ثابت شده است. مثال معمول فروپاشی در واریانس بالا ، فروپاشی و انفجار ستاره ها ست که مدام در هستی اتفاق می افتد و مثال مشهور فروپاشی در واریانس کم، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی است. برای مدت طولانی یک حزب و یک ایدئولوژی حاکم بود و تضارب آرا نزدیک به صفر بود و واریانس اندیشه های خیلی پایین در نهایت منجر به فروپاشی سیستم شد.
وقتی هم دارم از کلمه سیستم استفاده میکنم ، این سیستم میتواند یک جامعه ، یک کسب و کار ، سلامت روانی یک فرد یا حتی بقای یک گونه جانوری یا گیاهی باشد . اصل حرف این است که انحراف معیار نه باید خیلی خیلی زیاد باشد و نه خیلی خیلی کم ، و در عین حال وجود یک مقداری از آن ضروری است .
حالا برویم سراغ اصل حرفی که میخواهم بزنم . انحراف معیار هر چه کمتر باشد یعنی نوسانات کمتر است و سیستم متعادل تر خواهد بود . به عبارتی ، رفتار سیستم منظم تر خواهد بود . این یعنی رعایت تعادل در زندگانی خوب است که خب این حرف جدیدی نیست، ولی من میخواهم درباره این منظم و مرتب بودن صحبت کنم . این واژه در ذهن ما همیشه با بار مثبت همراه است و همین بار مثبت همیشگی، گاهی ما را دچار خطا میکند. برگردیم به واریانس و انحراف معیار . وقتی واریانس کم است سیستم در تعادل است و همه چیز گل و بلبل است. ولی وقتی نوسانات خیلی کم باشد و نزدیک به صفر بشود ، یعنی همه چیز خیلی خیلی منظم و مرتب باشد، فروپاشی رخ می دهد. اینجاست که خبری از بار مثبت کلمه "نظم" نیست . من از این فروپاشی در واریانس نزدیک به صفر، نتیجه گیری می کنم که اگر خیلی خیلی منظم و مرتب باشیم ، اوضاع و احوالمان میزان نخواهد بود ، بنابراین کمی بی نظمی در زندگی لازم است . در همه زندگی ،خیلی خیلی شسته و رفته بودن، خیلی خیلی طیب و طاهر بودن ، همیشه از یک سری اصول و قوانین سفت و سخت پیروی کردن، خوب نیست. من باور دارم که گاهی و کمی خارج از برنامه بودن ، گاهی و کمی خارج از عرف رفتار کردن ، گاهی و کمی یک مسیر متفاوت را تجربه کردن، نه تنها از ما آدمهای بهتری می سازد بلکه برای جلوگیری از فروپاشی و حفظ سلامت روانی مان نیز، ضروری است. این را هم بگویم که پیمانه ی " گاهی و کمی" برای هر کس اندازه ای دارد و سخت ترین جای کار شاید،همین، یافتن اندازه ی پیمانه مان باشد.
