آدمهای فیلمهای من بدجنس نیستند، ناداناند. من به استعداد تغییر باور دارم، حتی در چاقوکش و لُمپن.
بهرام بیضایی
جدال با جهل
ریشهی شر نه خود انسان، نه نفسِ زندگی، بلکه نادانی است. جهل است که انسان را وامیدارد خود و دیگری را ویران کند، خشونت بورزد و سیاهی بپراکنَد.
اما درست در دل همین تاریکی، همیشه امکانِ تغییر زنده است. مسئله این نیست که چقدر میتوان زندگی را دگرگون کرد. مسئله این است که یادگیری و دگرگونی ممکن است. همین امکان کافی است تا امید و معنا متولد شوند.
زندگی هر طور که باشد، با همهی جوروستمها و ناکامیهایش، همیشه جایی برای حرکت رو به جلو دارد، حتی اگر یک اِپسیلون باشد. کسی چه میداند، شاید دو اپسیلون خردمندیِ بیشتر در گوشهای کوچک، سعادتِ لذتبخشی به ارمغان آورد. خدا با تمام خدا بودنش آفرینش هستی را شش روز طول داد، انسان غارنشین که جای خود دارد.
