ملایر شهری در جنوب شرقی استان همدان ایران است. این شهر مرکز شهرستان ملایر و یکی از بزرگترین شهرهای استان همدان است. ملایر در دامنه کوه‌های زاگرس قرار دارد و آب و هوای معتدلی دارد.
مختصات جغرافیایی ملایر به شرح زیر است:
ملایر از شمال به شهرستان همدان، از شمال غربی به شهرستان تویسرکان و از غرب به شهرستان نهاوند در استان همدان محدود است. همچنین این شهرستان از جنوب به شهرستان بروجرد در استان لرستان، از شرق به شهرستان خنداب و نهایتاً از جنوب شرقی به شهرستان شازند در استان مرکزی محدود می‌شود.
ملایر دارای جاذبه‌های گردشگری متعددی از جمله قلعه بهرام چوبین، قلعه زندیه، بوستان سیفیه، مینی ورلد ملایر، آبشار گنجنامه، پارک ملی غار علیصدر و غیره است.
راه‌های دسترسی به ملایر عبارتند از:
فاصله ملایر از شهرهای مهم ایران به شرح زیر است:
جمعیت ملایر در سال ۱۴۰۰، برابر با ۲۹۰٬۰۰۰ نفر بوده است.
ملایر دارای قدمتی طولانی است و آثار باستانی متعددی از دوران مختلف در این شهر یافت شده است. قدیمی‌ترین سندی که وجود ملایر را در زمان ساسانیان تأیید می‌کند، سکه‌هایی است که با نام "ملایر" بر روی آن‌ها حک شده است.
در دوران قاجار، محمدعلی میرزا دولتشاه، فرزند فتحعلی‌شاه، در سال ۱۲۲۴ هجری قمری دستور ساخت شهر جدیدی را در محل کنونی ملایر صادر کرد. این شهر به نام "دولت‌آباد" نامگذاری شد و به سرعت تبدیل به یکی از مراکز مهم تجاری و سیاسی در غرب ایران شد.
در دوران پهلوی، ملایر همچنان به رشد خود ادامه داد و به یکی از بزرگترین شهرهای استان همدان تبدیل شد. این شهر در دوران جنگ ایران و عراق نیز نقش مهمی در دفاع از کشور ایفا کرد.
ملایر امروزه یکی از شهرهای مهم صنعتی و کشاورزی در ایران است. این شهر دارای صنایع مختلفی از جمله صنایع غذایی، نساجی، و مبلمان است. ملایر همچنین به دلیل تولید انگور و منبت‌کاری شهرت دارد.
در ادامه به برخی از رویدادهای مهم تاریخی ملایر اشاره می‌کنیم:
ملایر امروزه شهری با قدمتی طولانی و فرهنگی غنی است. این شهر دارای جاذبه‌های گردشگری متعددی از جمله قلعه بهرام چوبین، قلعه زندیه، بوستان سیفیه، مینی ورلد ملایر، آبشار گنجنامه، پارک ملی غار علیصدر و غیره است.
اقتصاد ملایر بر پایه‌های کشاورزی، صنعت، و گردشگری استوار است.
کشاورزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد ملایر است. این شهر دارای آب و هوای معتدل و خاک حاصلخیز است که برای کشاورزی بسیار مناسب است. محصولات مهم کشاورزی ملایر عبارتند از:
صنعت نیز بخش مهمی از اقتصاد ملایر است. این شهر دارای صنایع مختلفی از جمله صنایع غذایی، نساجی، و مبلمان است. صنایع غذایی ملایر شامل کارخانه‌های تولید رب گوجه‌فرنگی، کنسروجات، و شیرینی‌جات است. صنایع نساجی ملایر شامل کارخانه‌های تولید پارچه و پوشاک است. صنایع مبلمان ملایر نیز یکی از بزرگترین صنایع مبلمان در ایران است.
گردشگری نیز یکی از بخش‌های مهم اقتصاد ملایر است. این شهر دارای جاذبه‌های گردشگری متعددی از جمله قلعه بهرام چوبین، قلعه زندیه، بوستان سیفیه، مینی ورلد ملایر، آبشار گنجنامه، پارک ملی غار علیصدر و غیره است.
بر اساس آمارهای رسمی، بخش کشاورزی ۳۰ درصد، بخش صنعت ۳۰ درصد، و بخش خدمات ۴۰ درصد از اقتصاد ملایر را تشکیل می‌دهند.
در سال‌های اخیر، دولت ایران تلاش کرده است تا با ایجاد زیرساخت‌های مناسب، زمینه را برای توسعه اقتصاد ملایر فراهم کند. این تلاش‌ها تا حدی موفق بوده است و اقتصاد ملایر در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است.
با این حال، هنوز هم بخش قابل توجهی از جمعیت ملایر از وضعیت اقتصادی مناسبی برخوردار نیستند. دولت ایران باید اقدامات بیشتری را برای رفع فقر و بهبود وضعیت اقتصادی مردم ملایر انجام دهد.
فرهنگ و آداب و رسوم ملایر متأثر از فرهنگ و آداب و رسوم مردمان کرد، لُر، و لرستانی است. مردم ملایر مردمی مهمان‌نواز و مهربان هستند و به آداب و رسوم خود اهمیت زیادی می‌دهند.
برخی از مهم‌ترین آداب و رسوم ملایر عبارتند از:
برخی از غذاهای سنتی ملایر عبارتند از:
فرهنگ و آداب و رسوم ملایر بخشی از هویت این شهر است و باید از آن محافظت کرد.
لایر یکی از شهرهای استان همدان است که به دلیل غذاهای محلی خوشمزه خود شهرت دارد. غذاهای محلی ملایر ترکیبی از فرهنگ و آداب و رسوم مردم این شهر است.
برخی از غذاهای محلی ملایر عبارتند از:
در ادامه به معرفی برخی از غذاهای محلی ملایر به طور مختصر می‌پردازیم:
کلوچه ملایری
کلوچه ملایری یکی از معروف‌ترین غذاهای سنتی ملایر است که از آرد، تخم مرغ، شکر، و دارچین تهیه می‌شود. این کلوچه به صورت سنتی در تنور پخته می‌شود و طعم و عطر بی‌نظیری دارد.
آش انار
آش انار یکی دیگر از غذاهای سنتی ملایر است که از انار، گوشت، و سبزیجات تهیه می‌شود. این آش طعم ترش و شیرینی دارد و معمولاً در فصل پاییز و زمستان تهیه می‌شود.
دلمه برگ مو
دلمه برگ مو نیز یکی از غذاهای سنتی ملایر است که از برگ مو، گوشت، و سبزیجات تهیه می‌شود. این دلمه معمولاً با برنج، سبزیجات، و گوشت چرخ‌کرده پر می‌شود.
خورش لوبیا
خورش لوبیا نیز یکی از غذاهای سنتی ملایر است که از لوبیا، گوشت، و سبزیجات تهیه می‌شود. این خورش معمولاً با نان یا برنج سرو می‌شود.
آش بادمجان ملایر
آش بادمجان ملایر یکی از غذاهای سنتی ملایر است که با حبوبات، بلغور، بادمجان، گوشت، و پیاز تهیه می‌شود. این آش معمولاً در فصل زمستان تهیه می‌شود و طعم و عطر بی‌نظیری دارد.
آش برنج همدانی
آش برنج همدانی یکی از غذاهای سنتی ملایر است که با برنج، عدس، و آب قلم تهیه می‌شود. این آش معمولاً در فصل زمستان تهیه می‌شود و طعم و عطر بی‌نظیری دارد.
کباب سرداشی
کباب سرداشی یکی از غذاهای سنتی ملایر است که با گوشت چرخ‌کرده، پیاز، و ادویه جات تهیه می‌شود. این کباب معمولاً در تنور پخته می‌شود و طعم و عطر بی‌نظیری دارد.
آبگوشت فلفل
آبگوشت فلفل یکی از غذاهای سنتی ملایر است که با گوشت، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، نخود، پیاز، و ادویه جات تهیه می‌شود. این آبگوشت طعم تند و تیزی دارد و معمولاً در فصل زمستان تهیه می‌شود.
منبع : درباره ملایر (مجله ازهیچ!)
