متاورس (Metaverse) دنیای جدید و شگفت‌انگیزی و درواقع یک مکان مجازی است که به کاربران اجازه می‌دهد در یک محیط دیجیتالی با افراد واقعی تعامل داشته باشند. دنیای متاورس را میتوان به‌عنوان یک اینترنت تجسم‌یافته در نظر بگیریم که به‌جای آنکه تنها به آن نگاه کنیم، در آن حضور داشته باشیم. تصور کنید بتوانید بدون آنکه جای خود را ترک کنید، به هر جایی که دوست داشته باشید بروید (آسمان، زمین و دریا) و همانطور که می‌خواهید ظاهر شوید، کار کنید و درآمد داشته باشید. در این مقاله قصد داریم به طور کامل به بررسی و معرفی فناوری Metaverse بپردازیم.
اصطلاح متاورس به دلیل جدید بودن آن، هنوز برای بسیاری از افراد ناشناخته است اما این فناوری علی‌رغم ظاهری جدید، از گذشته وجود داشته است.
جالب است بدانید که همانند بسیاری دیگر از تکنولوژی‌های امروزی که در گذشته نویسندگان مختلف در رمان‌های خود آنها را خیال‌پردازی کرده بودند، متاورس هم شرایط مشابهی دارد.
نیل استیفنسن (Neal Stephenson) نویسنده‌ای بود که در سال ۱۹۹۲ برای اولین‌بار از اصطلاح «متاورس» در رمان Snow Crash نام برد.
شخصیت اصلی این رمان فردی به‌نام Hiro Protagonist است که درکنار دیگر افراد می‌تواند از طریق پوشیدن عینک‌های مخصوصی وارد دنیای متاورس شود. در دنیای متاورس استیفنسن، هر شخص در قالب یک آواتار در دنیایی سه‌بعدی و مجازی قرار می‌گیرد که می‌تواند با دیگر افراد به تعامل بپردازد. البته که Snow Crash اولین رمانی نبود که به مفهوم متاورس اشاره می‌کرد. ویلیام گیبسون سال‌ها قبل‌تر از انتشار کتاب Snow Crash، در رمان معروف خود یعنی Neuromancer به دنیایی تخیلی به‌نام Cyberspace اشاره کرده بود که از جهات بسیاری نشانه‌های یک جهان متاورس را میتوان در آن مشاهده کرد.
در این کتاب روایت شده انسان‌ها می‌توانند زندگی مشقت‌باری که در دنیای واقعی دارند را با زندگی در دنیای مجازی و دیجیتال ادامه دهند. نگاهی به همه این جریانات و در نهایت تغییر نام فیسبوک به متا همه نشان‌دهنده این است که از گذشته تاکنون برنامه‌های زیادی برای مقوله متاورس وجود داشته است.
این کلمه از دو هجا تشکیل شده است؛ اولی Meta به معنای فراتر (که فیسبوک نیز نام خود را به آن تغییر داده است) و هجای دوم Verse (مخفف كلمۀ Universe) به معنای جهان است. معنی این دو کلمه باهم به معنای جهان فراتر است. کلمۀ متاورس اصطلاحی برای توصیف دنیای دیجیتال است که بسیاری از کاربران می‌توانند با استفاده از آن در یک محیط سه‌بعدی با یکدیگر تعامل داشته باشند. برای ساده‌ترشدن موضوع میتوان گفت متاورس نسخۀ سه‌بعدی اینترنت فعلی است که کاربران در آن دارای یک آواتار هستند و با آن آواتار شناخته می‌شوند.
متاورس (Metaverse) یک پروژه واقعیت مجازی جهت پیوند جهان فیزیکی ما با زندگی دیجیتال، دنیای آواتارها و نسل بعدی اینترنت است. نوعی واقعیت مجازی دیجیتال جایگزین که کاربران در آن زندگی، کار، تحصیل و معاشرت می کنن و همیشه آنلاین هستند.
کاربردهای متاورس چیست، اولین سوالی است که بعد از سوال متاورس چیست برای شما ایجاد می‌شود.
تنها سی سال پیش بود که اینترنت در دسترس عموم قرار گرفت و بیست سال پیش بسیاری از کسب و کارها متوجه شدند که داشتن وب سایت یک ضرورت برای بازاریابی است. طولی نکشید که شبکه‌های اجتماعی نیز وارد میدان شدند و امروزه شاهد کاربردهای فراوان آنها در عرصه‌های مختلف هستیم. اما در همین میان یک نسل جدید از اینترنت به نام متاورس وجود دارد که یک دنیای واقعیت مجازی است. شما در این فضا میتوانید بجای مشاهده ویدیوها و اشکال در فضای دو بعدی اینترنت آنها را به صورت 360 درجه در یک فضای سه بعدی مشاهده کنید.
نقش متاورس در معماری و مزایای این فناوری غیرقابل انکار است. طراحان با نادیده‌گرفتن موانع جغرافیایی، مکان‌ها و ساختمان‌ها را برای مردم سراسر جهان قابل دسترس‌تر می‌کنند. در سال‌های اخیر، ابتکارات بسیاری برای دیجیتالی کردن موزه‌ها و ساختمان‌های تاریخی که به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹ غیر قابل بازدید شدند، به وجود آمده‌اند. هدف اصلی آنها جمع‌آوری بودجه برای حفظ چنین مکان‌هایی بوده است .
سال‌های متمادی است که اینترنت با وجود لینک‌ها، یک کاتالوگ دوبعدی محسوب می‌شود اما اکنون با تجربه‌های سه بعدی جذابیت آن بیشتر می‌شود و مطمئناً نحوه کار، خرید و زندگی را تغییر خواهد داد و برای افراد غیر متخصص هم درک موضوع راحت‌تر خواهد بود.
معماران شرکت زاها حدید از ژانویه 2022 در حال برنامه‌ریزی برای ساخت یک شهر متاورس برای کشور لیبرلند هستند. پیشنهاد این همکاری از سوی ویت یدلچیکا، رئیس جمهور لیبرلند مطرح شده و مدیریت این پروژه را پاتریک شوماخر مدیر گروه معماری زاها حدید به عهده دارد. این دو قصد دارند معماری مجازی لیبرلند به عنوان الگویی برای حضور در محیط متاورس باشد. همچنین به عنوان یک زمین آزمایشی برای کاوش مداوم گروه معماری زاها حدید، بدون محدودیت عمل خواهد کرد.
رئیس جمهور لیبرلند معتقد است سرانجام زمان آن رسیده که ایده‌های خود را به چیزی ملموس‌تر تبدیل کنیم. این مهم است که به جهان نشان دهیم برای آغاز فرآیند توسعه در لیبرلند جدی هستیم. پروژه متاورس لیبرلند همکاری مشترکی میان پلتفرم متاورس، کشور لیبرلند، گروه معماری زاها حدید با شعار« دنیای شما فراتر از واقعیت» است.
شوماخر (مدیریت شرکت معماری زاها حدید) گفته است:«پیشینه مدیریت ساخت پروژه‌های بزرگ در اینجا مورد نیاز نیست و بیشتر بر شایستگی اصلی طراحی متمرکز است. ساخت آن یک یا دو درجه از ساختمان‌های فیزیکی با توجه به فقدان کدهای ایمنی و ابعاد مشابه آن آسان‌تر خواهد بود. شرکت‌های معماری به‌ویژه شرکت‌های جوان‌تر باید متاورس را در مراحل اولیه آن جدی بگیرند.»
کشور لیبرلند در سال 2015 به مساحت 7 کیلومترمربع در غرب کرانه رود دانوب و بین دو کشور کرواسی و صربستان تاسیس شد. لیبرلند حتی دارای پرچم و شعار ملی نیز می‌باشد.
متاورس برای معماران یک قلمرو بکر و پر از امکانات و بدون محدودیت‌های دنیای فیزیکی است که می‌توانند طرح‌های منحصر به فردی را با پشتوانه NFT برای افرادی که دوست دارند دارایی‌های بی نظیری داشته باشند، طراحی کنند. همچنین معماران می‌توانند دارایی‌های دیجیتالی همچون شهرها، ساختمان‌ها، مبلمان، مجسمه، ابرنقطه ای (point cloud)، بافت اجسام و … را بسازند و آنها را بارها و بارها به دنیای مجازی، بازی‌ها و فیلم‌ها بفروشند.همچنین معماران می‌توانند علاوه بر طرح‌های ثابت، «فرمول‌هایی» طراحی کنند تا کاربران با تغییر پارامترهایی از آنها، نتایج مختلفی را ایجاد کنند، مثل Grasshopper script یا دارایی‌های دیجیتال هودینی.
توضیحی مختصر درمورد NFT (ان اف تی)
ان اف تی NFT یک توکن یا یک گواهی اصالت مجازی مبتنی بر فناوری بلاک چین( Blockchain ) است که منشاء و مالکیت یک فایل دیجیتال را تأیید می کند. از ویژگی های بارز NFT ها می توان به غیر قابل تعویض و غیر قابل کپی بودن آن ها اشاره کرد.
یا به زبانی ساده تر، شما به عنوان شخصی که یک NFT دارد، تنها مالک آن در جهان خواهید بود و همچنین نمی تواند نسخه دیگری از آن NFT که شما صاحب آن هستید وجود داشته باشد. تمام NFT ها با یکدیگر متفاوت هستند و این یکی از علت های ارزشمند بودن NFT ها است. آن ها می توانند تکرار شوند اما کپی،خیر!
اولین خانه دیجیتال NFT به قیمت 500000 دلار فروخته شد. Mars House که توسط هنرمند کانادایی کریستا کیم Krista Kim طراحی شده است، از سطوح شفاف تشکیل شده و با Gradient سرخابی و آبی پوشیده شده است که در منظره ای کوهستانی با غروب ابدی قرار دارد
بازی رأس متاورس است و میتوان گفت صنعت بازی، صنعتی پیشرو در حوزه متاورس است. بازی‌هایی مثل Sandbox که محبوبیت دارند، نمونه ای از شکل ابتدایی متاورس را هستند.
بازی، صنعتی است که معماران می‌توانند ارتباط بسیاری با آن برقرار کنند. هنرمند محیطی، هنر دو بعدی ایجاد شده توسط هنرمند مفهومی را به یک محیط باورپذیر سه بعدی تبدیل می‌کند. بازی SimCity یک بازی ویدئویی کلاسیک برای شهر سازی است و بسیاری از طراحان شهری آن را الهام بخش می‌دانند. ساختن جهان در بازی‌ها، پروسه ساختن یک دنیای خیالی است و شباهت بسیاری به فرایند طراحی در زندگی واقعی دارد. ابزارهای مدل سازی سه بعدی که اکثر معماران با آنها کم و بیش آشنایی دارند عبارتند از: Blender ،3DsMax ،Maya .ZBrush ،Substance Painter و.. و همچنین موتورهای بازی مانند Unity و Unreal.
در متاورس دو شاخه از محصولات ایجاد می شود: پوشیدنی ها و صحنه ها. اولین، همانطور که از نامش پیداست، دستگاه های پوشیدنی مربوط به کالاهای دیجیتالی شده مانند لباس، اشیاء طراحی و سایر محصولاتی است که در حوزه معماری قرار نمی گیرند. در مورد معماری، آفرینش در فراجهان مربوط به صحنه‌هایی است که سازه‌های معماری یا مناظر در نظر گرفته می‌شوند.
برای ساختن یک صحنه ابتدا باید به یک پلتفرم متاورس دسترسی داشته باشید. امروزه محبوب ترین آنها Sandbox، Cryptovoxels و Decentraland هستند. اولین مورد یک پلتفرم بازی کاربرپسندتر و شهودی است که به کاربران اجازه می دهد آثار خود را با استفاده از بازار خود پلتفرم ایجاد، استفاده و به فروش برسانند. برای ایجاد در Sandbox از یک ویرایشگر ساده به نام VoxEdit استفاده می شود. Cryptovoxels به نوبه خود یک دنیای مجازی الهام گرفته شده از بازی معروف Minecraft است که در آن می توانید زمین مجازی بخرید، در آن زمین فروشگاه بسازید، آواتار بسازید و گالری های هنری خود را با NFT پر کنید. در حالی که بهترین گزینه برای ساختن در این پلتفرم داشتن زمین شخصی است، Cryptovoxels همچنین گزینه فضای آزاد را برای کسانی که مالک زمین نیستند اما می خواهند مهارت های خود را آزمایش کنند، ارائه می دهد. در این حالت، معماری دقیقاً در متاورز Cryptovoxels ساخته نشده است، بلکه در نوعی کپی محدود از آن ساخته شده است .
خرید زمین در متاورس
در حالی که در دنیای واقعی قیمت املاک هر روز به صورت سرسام آوری بالا میره زمین های مجازی در متاورس توجه خیلیا رو به خودش جلب کرده، در دنیای متاورس مانند دنیای واقعی میتونین زمین بخرین و حتی اجاره کنین اما خیلی از افراد فکر می کنند که فضای متاورس فقط به بازی های ویدیویی و کنفرانس ها و این موارد اختصاص داره ولی در اینجا باید بگیم که خرید زمین در متاورس هم یکی از قابلیت های این پلتفرم هست.
شما می توانید با خرید زمین در یکی ازنقاط گران قیمت و یا حتی تجاری و پر رفت و آمد آن مکان رو به خود اختصاص دهید و مالک آنجا باشید و در مواقعی میتوانید این زمین را به افراد دیگر اجاره دهید. این زمین ها رو شما می توانید با توکن غیر قابل تعویض NFT Metaverse land بخرید. یکی از بزرگترین قطعه زمین های مجازی خریداری شده در متاورس به وسعت 66304 متر مربع بود و اولین شهری که در متاورس ساخته شد در دیسنتراند با قیمت 90 هزار توکن بود.
متاورس Metaverse آینده تمام انسان های روی زمین را تغییر می دهد در این بین معماران و مهندسان و فعالان و علاقمندان به فناوری بیم BIM می توانند از این بازار جدید که در Metaverse ایجاد شده است به نفع خود استفاده کنند.
چگونه متاورس به بازار جدیدی برای معماران و متخصصان بیم تبدیل خواهد شد؟
متاورس دنیایی دیجیتالی است که می تواند دارای تمام جزئیات و امکاناتی باشد که ما در دنیای واقعی در اختیار داریم. متاورس Metaverse یا فرا دنیا محدودیت های اینترنت، مکان و فضا را حل کرده و بدون هیچ محدودیتی می توانید به هر آنچه که در نظر داشته باشید، دسترسی پیدا کنید.
به عنوان مثال برای خرید نیاز به خروج از خانه و حاضر شدن در فروشگاه نخواهد بود و شما می توانید در متاورس Metaverse ، با استفاده از امکاناتی همچون VR در محل حاضر شده و هر آنچه را که نیاز دارید خریداری کنید و اما سوال اصلی اینجاست که آن فروشگاه چگونه پدید آمده است؟
به این نتیجه می رسیم که باید معماران به اهمیت نقش خود در متاورس پی ببرند. فراجهان باید برای گسترش و شبیه سازی دنیای اصلی در خود، از خلاقیت، هنر و دانش معماران بهره بگیرد.
جدیدترین اقلامی که در دنیای دیجیتال موجب سودرسانی به دنبال کنندگان شده است، توکن های غیر قابل معاوضه یا NFT هایی هستند که مانند سند مالکیت دیجیتالی انحصاری عمل کرده و هم اکنون در صنعت معماری و ساخت و ساز دیجیتالی نیز بسیار پرطرفدار می باشند.
جالب است بدانید که در زمین های دیجیتالی امکان ساخت بنا های خدماتی وجود دارد که می توانید علاوه بر فروش، از خدماتی که ارائه می دهید نیز درآمد داشته باشید. همچنین امکان بازسازی آن وجود دارد و شما به علت انحصاری بودن هر توکن، تنها صاحب آن خواهید بود اما هنگام فروش توکن ها یا NFT ها به مشتری، همواره درصدی از سود فروش آن به خالق اثر تعلق می گیرد.
تغییر مدل کسب و کار معماران از مشاور به سازنده محتوا
معماران همیشه شکایت دارند که پیدا کردن مشتریان خوبی که به طور کامل از ایده‌های خلاقانه آنها حمایت کنند و صورتحساب‌ها را به موقع پرداخت کنند دشوار است. بیشتر طرح‌ها برای همیشه روی کاغذ می‌مانند، ممکن است به دلایل مختلف رد شوند، و بیشتر «معماری کاغذی» بی‌ارزش است زیرا توسط مشتری تشخیص داده نمی‌شود. حتی اگر شما اندازه کافی خوش شانس باشید که طراحی شما ساخته شود، ساخت و ساز بسیار گران، وقت گیر و پر از عدم اطمینان است. احتمال اینکه که در صورت خراب شدن پروژه مورد شکایت قرار بگیرید زیاد است.
برای این واقعیت تلخ متأسفم، علاوه بر همه این‌ها، در جامعه مدرن معماران دیگر سازنده اصلی نیستند. معماران به عنوان مدیران پروژه برای همکاری با سایر مشاوران، مهندسان، پیمانکاران، مشتریان، مقامات دولتی برای تحقق یک پروژه عمل می‌کنند و مانند سایر متخصصان که خدمات ارائه می‌دهند، با نرخ ساعتی حقوق دریافت می‌کنند. همانطور که سرمایه گذار ناوال گفت: “شما هرگز با صرف وقت خود ثروتمند نخواهید شد.” به جای ارائه خدمات یک به یک، معماران می‌توانند مدل کسب و کار را دوباره ابداع کنند تا محصولات یا خدماتی را ارائه دهند که مقیاس پذیر باشد، راه‌حل‌هایی که می‌توانند دوباره استفاده شوند و می‌توانند برای میلیون‌ها کاربر، نه فقط یک مشتری، سودمند باشند.
متاورس برای سرگرم کردن کاربران به محتوای عظیمی نیاز دارد. ما به تجربیاتی مانند شهربازی‌های مجازی، سینماهای مجازی، کنسرت‌های مجازی، کازینوهای مجازی، مدارس مجازی، کنفرانس‌های مجازی، هر چیزی که بتوانید نام ببرید نیاز داریم. برای معماران، متاورس یک قلمرو بکر و پر از امکانات و یک شهر بدون محدودیت‌های دنیای فیزیکی است.
