درست یک سال پیش بود که در اکوسیستم صحبتهایی به گوش میرسید با این مضمون که نسل دوم یا سوم کارآفرینها و استارتاپهای ایرانی در حال شکلگیری هستند؛ نسلی که دیجیکالاها و کافهبازارهای آینده ایران را بنیان مینهند و شرکتهای چند هزار میلیارد تومانی از دل آنها بیرون خواهد آمد.
اما من از همان موقع کمی نظر متفاوتی داشتم؛ در اینکه نسل جدید کارآفرینها در حال ورود و ساختن بخشی از اکوسیستم استارتاپی هستند جای شکی نیست اما بنظر من این نسل جدیدی که از آن یاد میشود، یک تفاوت عمده دارند: آنها به بازار بینالمللی چشم دوختهاند!
برخی از آنها محصولشان را تنها برای آزمون و خطاهای اولیه در بازار ایران لانچ میکنند و برخی دیگر مستقیما و بدون هیچ تاخیری به سراغ مارکت بینالمللی میروند. اغلب مواقع به دلایل مختلف، آنها ردی از ایرانی بودن استارتاپ خود به جای نمیگذارند.
اشتباه نکنید، این موج حضور کارآفرینهای ایرانی با محصولات یا سرویس بینالمللی، موضوع جدیدی نیست، اولین بارقههای آن برمیگردد به 4 یا 5 سال پیش؛ اما در یکی دو سال اخیر شور و هیجان آن بیشتر شده و بالطبع اخبار زیادتری از استارتاپهای بینالمللی با تیم کوفاوندری ایرانی میشنویم. اگر بخواهم به یکی از اولین تیمهای استارتاپی این جریان اشاره کنم باید نام استارتاپ ApplyBoard را ذکر کنم. استارتاپی که حدودا سال 2016 استارتش در کانادا زده شد و دقیقا اردیبهشت سال گذشته با جذب سرمایه 100 میلیون دلاری به عنوان راند C، ارزشش به 2 میلیارد دلار کانادا رسید و تبدیل به یونیکورن شد.
این جهتگیری به سوی بازارهای بینالملل، دلایل بسیار زیادی دارد اما بیشک بسته شدن فضا، تحریمها، ریزش ارزش ریال در مقابل ارزهای خارجی، فیلـترینگ و چاه بیانتهای گرفتن مجوزها را میتوان به عنوان مهمترین عوامل اصلی سرعت گرفتن این تغییر نگاه دانست.
پس اجازه دهید نظر متفاوت خودم را اعلام کنم: «نسل جدید کارآفرینهای ایران، شرکتهای چند هزار میلیارد تومانی نخواهند ساخت، آنها دنبال ساخت یونیکورنهای چند ده یا چند صد میلیارد دلاری هستند.»