خواه ناخواه باید دوچرخه را به عنوان یکی از وسایل نقلیه جدید در شهر شلوغ تهران بپذیریم. امروز که این مطلب نگارش شده بیش از دو سال از شروع بهکار بیدود به عنوان بزرگترین سرویس دوچرخه اشتراکی در تهران گذشته است. بسیاری از افراد یا این دوچرخهها را امتحان کردهاند یا با دیدن این نارنجیهای سنگین وزن وسوسه خرید دوچرخه شخصی آنها را به سمت بازار کشانده است. برای رفت و آمد به محل کار یا برای گشت و گذار در پارکها و خیابانها فرقی نمیکند؛ امروز دوچرخههای نسبتا زیادی در سطح شهر در حال تردد هستند.
اما قوانین راهنمایی رانندگی و معابر شهری تهران چقدر برای پذیرش این وسیله نقلیه آمادگی دارد؟ جدا از اینکه هنوز معابر بسیار محدودی توسط شهرداری برای دوچرخه سواران بهینهسازی شده، دوچرخه سواران نیز اغلب از قوانین مربوط به تردد با دوچرخه در شهر آشنا نیستند. بسیاری از آنها فکر میکنند دوچرخه سوار مثل عابر پیاده از دیگر وسایل نقلیه حق تقدم بالاتری دارد و از هرکجا که دلاش خواست میتواند عبور کند. در حالیکه اینطور نیست و قانون تفاوتی بین دوچرخه سوار و دیگر وسایل نقلیه موتوری قائل نمیشود. به عنوان مثال همه قوانینی که برای خودروهای سواری و موتور سیکلتها تدوین شده برای دوچرخهها نیز برقرار است و همه باید به شکل یکسان از قانون پیروی کنند. این یعنی دوچرخهها نیز باید پشت چراغ قرمز توقف کنند، از عبور در پیادهروها خودداری کنند، خلاف جهت خیابان حرکت نکنند، از حرکات مارپیچ بین خودروها بپرهیزند و وارد بزرگراهها و تونلها نشوند. چراکه در صورت رعایت نکردن قوانین و بروز حادثه دوچرخه سوار نیز میتواند به سادگی مقصر شناخته شود و باید طبعات آن را بپذیرد.
حالا حتما برایتان این سوال ایجاد میشود که با وجود معابر محدود رکاب زدن در شهر تهران، دوچرخه سوارها بهتر است از چه مسیرهایی عبور کنند؟ پاسخ سوال ساده است. منتهی الیه سمت راست هر خیابانی میتواند مسیر تردد دوچرخه سواران باشد. با توجه به قدرت مانور محدود دوچرخه نسبت به وسایل نقلیه موتوری، این وظیفه خودروهاست که فاصله یک و نیم متری خود را با دوچرخهها رعایت کنند. اما گاهی اوقات نیز دوچرخه سوار میتواند مراقب حفظ فاصلهاش با خودروها باشد به عنوان مثال در مورد خودروهای سنگین که دید محدودتری از خیابان دارند و ممکن است دوچرخهها در نقطه کور راننده باشد.
دوچرخهها آسیبپذیرترین وسیله نقلیه در خیابانها هستند و شما به عنوان راننده باید حقوق آنها را به رسمیت بشناسید. به چشم مزاحم یا سربار خیابانها به آنها نگاه نکنید. تا حد امکان از بوق زدن پشت سر آنها خودداری کنید و با صبر و حوصله اجازه دهید تا از تقاطعها و میدانها عبور کنند. در صورتی که در بزرگراهها یا جادهها با دوچرخه سوار مواجه شدید سرعت خود را کاهش دهید و فاصله ایمن را با آنها حفظ کنید. نقش شما به عنوان راننده در گسترش فرهنگ دوچرخه سواری کمتر از دوچرخه سوارها نیست. وقتی شما قوانین راهنمایی و رانندگی را به درستی اجرا میکنید ناخودآگاه محیط امنی را در شهر برای دوچرخه سواران فراهم کردهاید و این پیام را منتقل میکنید که همه ما از حق یکسان برای استفاده از معابر شهری برخوردار هستیم. دوچرخهها به کمتر شدن ترافیک و کاهش آلودگی هوا کمک میکنند و جلوه شادابتری به شهر میدهند. بیایید سعی کنیم با این وسیله پاک و دوست داشتنی مهربانتر باشیم شاید خود ما نیز در آینده نزدیک تصمیم گرفتیم به جمع دوچرخه سوارها بپیوندیم و لذت رکاب زدن در شهر را تجربه کنیم.