شیوهٔ کاشت کدو
کدوها یکی از گونههای صیفیجات محسوب میشوند که به صورت یکساله و یکپایه با ساقههای خزنده و طویل با گلهای زرد رنگ و گاهی هم نارنجی در طبیعت یافت میشوند. این گیاه گونههای متنوعی دارد که میتوان به کدوحلوایی، کدوتنبل، کدویزرد، کدویخورشی، کدویسبز نام برد که کاشت گونه کدوتنبل (حلوایی یا کروی زمستانه) و کدومسمایی (خورشتی یا سبز یا کدوی تابستانه) در کشور ما رایجتر است. همچنین این گیاه جزء دسته گیاهان دگرگشن است که از طریق حشرات گردهافشانی میشود. برای آشنایی و اطلاعات بیشتر ازین گیاه و شیوهٔ کاشت آن ادامه این مقاله را بخوانید.
این دسته از صیفیجات در فصل گرم پرورش مییابد و در دمای ۱۸ تا ۳۰ درجه سانتیگراد سازگاری دارند. پرورش این نوع گیاه برخلاف خیار مناسب هوای سرد و یخبندان نیست. و درواقع در دمای پائین رشد چندانی ندارند و ازبین میروند. بااینکه بسیاری از گونههای این گیاه به علت داشتن ریشهای عمیق یا متوسط در خشکسالی هم پرورش مییابند؛ اما مناطق آفتابی و زمینهای مرطوب برای کاشت این گیاه مناسبتر است. و نکته مهم دیگر اینکه این گیاه در مقایسه با دیگر سبزیجات بیشاز اندازه به باد حساس است به همین دلیل بهتر است که به همراه ذرت شیرین کشت شود.
خاک مناسب برای کشت این نوع گیاه خاک «لوم» است که دارای مواد آلی و زهکش بهاندازه است. این گیاه در دامنهٔ ۶.۵ تا ۷.۵ ph دارای بهترین وضعیت است. برای مثال کدوهای تابستانی که رشد ریشهای کمتری دارند در برابر رطوبت کمتر خاک مقاومترند. همچنین برای آمادهسازی زمین، شخم پائیزه آن و کوددهی (حیوانی) بهمقدار ۲۵ تا ۳۰ تن در هکتار ضروری است.
ریشههای کدو در سطح ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر، از خاک گسترش مییابد. و باید حتماً کود حیوانی را تا این عمق با خاک مخلوط کرد. یکی از اشتباهات رایج کشاورزان که به دلیل کمبود کود حیوانی انجام میدهند ریختن کود حیوانی در ته گوده یا زیر بذرهاست این عمل باعث سوختن بوتهها و از بین رفتن آنها میشود؛ بنابراین باید کود حیوانی به مقدار کافی با خاک مخلوط و در اختیار گیاه قرار گیرد. مقدار کودی که این گیاه برای پرورش لازم دارد؛ از ۷۵ تا ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار ازت خالص، ۷۵ تا ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار اسید فسفریک خالص، ۵۰ تا ۱۰۰ در هکتار پتاسیم خالص است.
همانطور که قبلاً اشاره کردیم کدوها به دو دسته تابستانه و زمستانه تقسیم میشوند. منظور از کدوی تابستانه، کدوی سبز با پوست صاف و سبزرنگ است و اما کدوی زمستانه همان کدو تنبل یا کدوحلوایی است. زمان کاشت انواع کدوئیان زراعی به این صورت است؛
۱. کدوی تابستانی: این نوع کدو از اوایل تیرماه تا آبان ماه میتواند پرورش یابد و دامنه عملکرد آن بین ۱۰ تا ۱۵ تن در هکتار است.
۲. کدوی زمستانی: اواخر تیرماه تا اوایل خرداد سال بعد میتوان آنها را پرورش داد. و دامنه عملکرد آن بستگی به نوع آن و آبوهوا دارد که بین ۱۵ تا ۲۵ تن در هکتار است.
کدو تنبلها:عمدتاً در این گونه، بسته به نوع آن از اواخر مردادماه تا اوایل شهریور شروع به رشد و زرد شدن میکند و نوع بوتهای آنها از نوع خزنده آن زودتر میرسد.
بذرپاشی کدو بهصورت مستقیم در زمین اصلی بعد از رفع سرمای بهاره در اواسط اردیبهشت ماه آغاز میشود. بذرها در این روش در عمق ۲سانتیمتر از خاک کاشته میشوند.
برای جوانهزنی این گیاه دمای خاک، باید حداقل ۱۵ درجه سانتیگراد باشد. رویش گیاه در دمای ۳۰ تا۳۵ سانتیگراد در بهمدت یکهفته است. فاصله ۵۰ تا ۱۵۰ سانتیمتر داخل ردیفها و از ۱تا ۳متر در بین ردیفها مناسب است.
فاصله عریضتر برای کشت در نواحی گرمسیری مرسوم است. کدوهای نوع بوتهای نزدیکتر فاصلهگذاری میشوند. فاصله کاشت کدو تنبل ۱۰۰ در ۱۵۰ متر و برای کدومسمایی ۶۰ در ۱۰۰ سانتیمتر صورت میگیرد.
کدو حلوایی را به دو روش ایجاد پشته با جوی عمیق و یا ایجاد پشته با جوی کمعمق میکارند. فاصله بوتهها از یکدیگر ۴۵ تا ۷۵ سانتیمتر و فاصله خطوط بین آن ۱۱۰ تا۱۶۰ سانتیمتر است.
و اما بذرپاشی به روش نشائی به این صورت است که بذر کدو را در خزانه پرورش میدهند و نشاءِ آن را به زمین اصلی منتقل میکنند. برای این کار ۲ تا ۳بذر در گلدان کاشته میشود.
دمای خزانه برای پرورش این گیاه ۱۸ درجه سانتیگراد در روز و ۱۴ درجه سانتیگراد درشب است. بعد از آن نشاء پس از حدود سه هفته آماده انتقال به زمین خواهد بود. در کشت نشایی ۲ تا ۴ هفته قبل از تشاء در مزرعه، باید اقدام به تهیه نشاء درگلدانها و بلوکها و پلیتهای پیتی کرد.
مقدار بذری که برای کاشت کدو مناسب است، با توجه به نوع گیاه خزندهای یا بوتهای و فاصله ردیف و روش کشت نشایی یا مستقیم فرق میکند.
در نوع خزنده مقدار بذر لازم ۲ تا ۵ کیلوگرم در هکتار است. در نوع بوتهای ۴تا۶ کیلوگرم در هکتار است. و با توجه به فواصل کاشت حدود ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرم در هکتار است.
مقاله را در منبع اصلی بخوانید