نکاتی در خصوص دانشگاه حضوری
مطهره فرحمند ورودی ۹۷ مهندسی دریا و ۱۴۰۱ ارشد MBA
یک‌شنبه صبح بود که به برنامۀ اجباری خانه‌نشینی دعوت شدیم. فکر می‌کردیم تا آخر هفته همه‌چیز تمام است و از وضعیت به‌وجودآمده خوشحال بودیم. از قدیم گفته‌اند: «تعطیلی نطلبیده مراد است»! راستش را بگویم انتظار نداشتیم دانشگاه این‌قدر زود عکس‌العمل نشان دهد و برنامه‌ریزی کند؛ اما خب شریف است دیگر. همواره با شعار «ز گهواره تا گور دانش بجوی»، همۀ روزهای تعطیل رسمی و غیررسمی را به رنگ دانش آغشته کرده است. یک هفته نگذشته بود که همۀ فعالیت‌هایمان به سامانۀ درس‌افزار که از قبل با آن آشنا بودیم، اما گوشۀ مرورگرهایمان در حال خاک‌خوردن بود، منتقل شد.
کلاس‌ها در اسکای‌روم برگزار می‌شدند و از مزایایی همچون لم‌دادن روی تخت و خوردن و نوشیدن و حتی گشتن بدون دغدغه در اپلیکیشن‌ها برخوردار بودند. ما که همیشه عادت داشتیم با لباس رسمی سر کلاس بنشینیم و یک ساعت و نیم به جز تختۀ کلاس به جایی نگاه نکنیم، در آزادی بیش از اندازه قرار گرفته بودیم و همین شرایط، خواب‌های عمیق وسط کلاس و ضبط‌کردن کلاس‌ها و استفاده از دور تند آن‌ها و ... را برایمان به ارمغان آورد. اما امتحان مجازی نصیب گرگ بیابان نشود! ترم اول و حتی دوم و بعضاً تا همین چند وقت پیش، شاهد روش‌های عجیب از سوی اساتید و دستیاران آموزشی بودیم که از زمان شروع امتحان تا وقتی گزینۀ اتمام آزمون در صفحه، نمایش داده می‌شد، مات و مبهوت به مانیتور خیره می‌شدیم و مغزمان هیچ دستوری برای برداشتن قلم و سیاه‌کردن برگه و استفاده از کم‌اسکنر به اعصاب مرتبط نمی‌داد! برگه‌های امتحانی سفید زیادی را پشت سر گذاشتیم تا به این سرعت عمل فعلی رسیدیم. چه برگه‌هایی که سیاه شد، اسکن شد، آپلود شد، اما به در بستۀ سامانه خورد. از حق نگذریم لطف و عنایت برخی اساتید را نمی‌توان نادیده گرفت. آن‌هایی که همۀ شرایطمان را در نظر می‌گرفتند، اجازۀ برگشت به سؤالات قبلی را می‌دادند، انتظار تایپ ده‌انگشتی از ما نداشتند، زمان مجزا برای ارسال فایل درنظرمی‌گرفتند و الطاف بسیار دیگر!
هرچند این شرایط امکان عادت‌کردن نداشت، اما بدن‌هایمان داشت کم‌کم سِر می‌شد که ناگهان با ایمیل‌های اطلاع‌رسانی برگزاری کلاس‌های حضوری روبه‌رو شدیم؛ خوشحالی توأم با غم بود. نه کلاس‌های مجازی و رفت‌وآمد و امتحانات حضوری را می‌خواستیم و نه دوری از دوست و همکلاسی‌هایمان و پشت میز نشستن و خوردن و خوابیدن و امتحانات مجازی! مشکل این بود که در هیچ‌کدام از گزینه‌های پیش رو، امکان حذف امتحان را نداشتیم و این غم ماجرا را بیشتر می‌کرد. به هر حال، شرایط طوری پیش رفت که فقط ته‌دیگ ترم به ما رسید؛ یعنی کلاس‌های مجازی و امتحانات پایان‌ترم حضوری! این تیر خلاصی بود به دانشجویانی که در تمام این ترم‌های مجازی خود را سر پا نگه داشته بودند. ما هم ناچار شدیم جلیقۀ ضد گلوله به تن کنیم تا زنده بمانیم.
و اما حالا پس از مدت‌ها انتظار، کلاس‌هایمان حضوری شده‌اند. از من به شما نصیحت:
- زمان را بیشتر از قبل جدی بگیرید. برای ورود به کلاس زمانی بیشتر از روشن‌کردن لپ‌تاپ و کلیک روی لینک کلاس نیاز دارید. اگر خوابگاهی هستید، باید زمان خود را با سرویس‌های دانشگاه تنظیم کنید و یا اگر خودتان به دانشگاه می‌آیید، علاوه بر زمانی که صرف مترو و اتوبوس می‌کنید، زمان پیاده‌روی و معطل‌شدن تا رسیدن آن‌ها را هم در نظر بگیرید. شاید لازم باشد یک یا دو ساعت قبل از شروع کلاس‌ها آماده شوید. دیگر ورودتان به کلاس با خطا مواجه نمی‌شود و از بهانۀ قطعی اینترنت نمی‌توانید مایه بگذارید!
- باید عادت کنید از هفت صبح تا بعضاً هفت شب با لباس رسمی سر کلاس بشینید و با صندلی‌های سفت دانشگاه کنار بیایید.
- هر زمان که بخواهید نمی‌توانید خوراکی بخورید؛ پس، از فاصلۀ بین کلاس‌ها برای استراحت و خوراکی‌های کوچک استفاده کنید. راستی یادتان نرود برای نهار سلف باید از یک هفته قبل در سامانه رزرو کنید.
- در جلسۀ اول یا دوم حتماً بارم‌بندی درس را از استاد بپرسید و برای خودتان یادداشت کنید. از حضور و غیاب غافل نشوید. گروهی از استادها کاری به حضور سر کلاس ندارند. گروهی اول کلاس، گروهی آخر کلاس و گروهی هم بدون زمان پیش‌فرض و به‌طور ناگهانی در کلاس حضور و غیاب می‌کنند. تعدادی از اساتید هم در برخی جلسات کوییزهایی می‌گیرند و آن‌ها را به‌جای حضور و غیاب ثبت می‌کنند. گروهی دیگر هم علاوه بر حضور، به حضور فعال در کلاس اهمیت می‌دهند. پس حتماً بارم‌بندی را بپرسید تا از چیزی جا نمانید.
- سر کلاس‌ها دیگر امکان ضبط کلاس و گرفتن اسکرین‌شات و استفاده به‌جای جزوه را ندارید. پس حتماً قلم و کاغذ همراهتان باشد تا آخر ترم به مشکل برنخورید. سعی کنید در کلاس از گوشی‌هایتان استفاده نکنید. بعضی از اساتید نسبت به این موضوع حساس هستند؛ علاوه بر این، یک‌دفعه به خودتان می‌آیید و می‌بینید زمان زیادی از کلاس رفته و قلم و کاغذی که دارید، دست‌نخورده باقی مانده است!
- حواستان باشد تمرین‌هایتان را تمیز و خوش‌خط بنویسید. دیگر لازم نیست آن‌ها را اسکن کنید و در سامانه آپلود کنید. به‌جای ددلاین ۱۱:۵۹ شب باید سر کلاس حل تمرین آن‌ها را دستی به تی‌ای‌ها تحویل دهید. سامانه به شما یادآوری نمی‌کند که ددلاینتان نزدیک است. پس یک تقویم جیبی بردارید و هر هفته ددلاین‌های هفتۀ بعد و امتحانات را در آن مشخص کنید.
- از استادهایتان بخواهید حالا که دانشگاه حضوری شده، همچنان راه مجازی را باز بگذارند. دانشگاه مجازی آن‌قدرها هم بی‌فایده نبود. امکان دسترسی به خیلی فایل‌های آموزشی و کتاب‌ها و ویدیوهای اساتید وجود داشت که در سال‌های پیش از کرونا از آن‌ها خبر نداشتیم. از استادتان بخواهید فایل‌های درسی این دو سال کرونایی را علاوه بر تدریس کلاس در اختیارتان بگذارد تا از آن‌ها هم استفاده کنید.
- امتحانات دیگر کتاب باز نخواهند بود. پس در طول ترم باید بیشتر از حافظه‌تان در راستای کسب علم استفاده کنید. وقتی امتحانات حضوری بودند، زمان کافی داشتیم و سؤالات امتحانی خیلی مفهومی نبودند؛ اما با شروع امتحانات مجازی همه‌چیز تغییر کرد. زمان به‌شدت کم و سؤالات به‌شدت مفهومی که کتاب بازبودن عملاً فایده‌ای نداشت. پس حواستان باشد که امتحان‌های حضوری‌تان هم، با زمان کم و خیلی مفهومی نباشد!
- در کلاس‌های مجازی اگر برای چند لحظه از پشت لپ‌تاپ بلند می‌شدید، کسی به شما کاری نداشت. اما در کلاس‌های حضوری کم‌جمعیت، بهتر است که از استاد اجازه بگیرید. برای صحبت در کلاس هم کافی است دستتان را بالا بیاورید (مثل مدرسه!).
- برای انتخاب واحد به زمان کلاس‌هایتان دقت کنید. برای طی‌کردن بالاترین دانشکده تا پایین‌ترین دانشکده در دانشگاه حدود ۱۵ دقیقه زمان لازم دارید. آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها علاوه بر کارهای تئوری فعالیت‌های عملی هم دارند؛ پس انرژی بیشتری از شما می‌گیرند. برای واحدهایی که برمی‌دارید، حتماً با چند نفر از دانشجویان سال‌بالایی صحبت کنید و نظرشان را بپرسید و از تجربۀ آن‌ها استفاده کنید. حواستان باشد که فقط به حرف یک نفر گوش نکنید و حتماً از چند نفر راهنمایی بگیرید.
- حالا که قرار است کلاس‌هایتان حضوری شود، از فرصتی که دارید حسن استفاده را بکنید و از درس‌خواندن گروهی غافل نشوید. با هم تمرین‌هایتان را حل کنید و درس بخوانید. اینطوری یادگیری‌تان ده برابر می‌شود!
- زمان قبل، بعد و بین کلاس‌هایتان را با کارهای فوق برنامه پر کنید. در رویدادها و سمینارهای مختلف شرکت کنید، در انجمن‌های مختلف دانشگاه حضور پیدا کنید و جشن‌ها و مراسم‌ها را فراموش نکنید. فعالیت‌های هنری، ورزشی، مذهبی را نیز در کانون هنرهای تجسمی، گروه کوه و بخش تربیت بدنی دانشگاه و مسجد و هیئت و ... می‌توانید پیگیری کنید.
دوران کارشناسی مثل برق از جلوی چشمانتان می‌گذرد. پس، از این سال‌های طلایی عمرتان استفاده کنید و تا می‌توانید ظرفیت‌هایتان را بالا ببرید.
