بیایید صحبتمان را از چگونگی ورودمان به این رشته آغاز کنیم. بیشترمان بار اول نام «مهندسی دریا» را در دفترچۀ کنکور دیدیم، کنجکاو شدیم و فهمیدیم رشتهای پر رمز و راز در برابرمان است. هرکدام از ما با یک جستوجوی ساده در اینترنت توانستیم اطلاعاتی درست یا غلط را در مورد رشتهمان پیدا کنیم. سپس آن را در لیست انتخابهایمان وارد کردیم، قبول شدیم و حالا شما هم در کنار ما اینجایید!
میدانم که پس از قبولی، باید به اطرافیانتان در مورد آنچه که قبول شدهاید، پاسخ بدهید و به سؤالاتی همچون «اصلاً این مهندسی دریا که تو قبول شدهای چی هست؟» برخوردهاید. خوب است در اینجا یک مروری بر آنچه که در این رشته خواهید گذراند و آنچه میآموزید داشته باشیم تا شاید به سؤالات بسیاری که در حال حاضر دارید، پاسخی دهیم.
آدمها از مهندسی مکانیک یک تصوری دارند و معمولاً به تصور اولیۀ تعمیر خودرو و آچاری که قرار است در دست گرفته شود، اکتفا میکنند؛ اما مهندسی دریا همچون اقیانوسی مرموز است و در مورد آن، بهسختی میتوان حتی تصور عامیانهای پیدا کرد. دریا محیطی پر از چالش است که این چالشها آن را بسیار از خشکی متفاوت کردهاند. ابرسازههایی چندصدتنی در اعماق دریاها و اقیانوسها از جمله پروژههاییاند که مهندسان دریا در آن دخیل هستند.
رشتۀ مهندسی دریا در دانشگاه صنعتی شریف در دانشکدۀ مهندسی مکانیک تدریس میشود. از ۱۴۰ واحدی که در دورۀ کارشناسی باید بگذرانیم، حدود ۱۲۰ واحد آن با مهندسان مکانیک مشترک است که نشان از آن دارد که رشتۀ مهندسی دریا و مکانیک چقدر شباهت و نزدیکی دارند. از سوی دیگر این نزدیکی باعث شده است که همکلاسیهایمان غالباً مهندسان مکانیک باشند و این میتواند برایمان باب رفاقتی با آنها باز کند.
اگر بخواهم در مورد دروس مهم دریایی که میخوانیم کمی توضیح دهم، از «مقدمهای بر مهندسی دریا» شروع میکنم که در ترم یک باید پاس کنید. این درس کلید آشنایی و ورود شماست. در این درس از سازههای فراساحلی تا انواع کشتیها گفته میشود تا در همین ترم نخست به سؤالات بسیاری که دارید، پاسخی داده شود و بدانید اصلاً به این رشته علاقه دارید یا نه. در ترمهای دو و چهار به ترتیب دروس «تکنولوژی کشتی» و «مبانی مهندسی فراساحل» را میگذرانید. این دروس به مبانیای از کشتی و سازههای فراساحلی میپردازند. همچنین بهطور خلاصه در دورۀ کارشناسی باید دروس «تحلیل سازهها»، «هیدرواستاتیک»، «هیدرودینامیک» و «ساختمان کشتی» را بگذرانیم. یادتان باشد که در کنار افزایش معدل و خواندن این دروس، به یادگیری نرمافزارهای تخصصی این رشته بپردازید تا از جمله افراد بامهارت در مهندسی دریا باشید. لطفاً این توصیه را جدی بگیرید.
کار و شغل؛ از این بعد ماجرا هم نگذریم! شاید برای شما هم سؤال باشد که آینده و وضعیت این رشته در ایران و جهان چگونه است. خوب است ابتدای امر نگاهی به اخبار دنیا بیندازید؛ انرژیهایی که از مزرعههای دریایی گرفته میشود، کشتیهای خودرانی که کانتینرها را از آبراههای جهانی جابهجا میکنند و ... گواه از آن دارند که ابعاد مختلفی از رشتهمان در حال رشد هستند. بسیاری از کشورهایی که دسترسی به آب دارند، به دنبال مهندسان این زمینه هستند.
در ایران هرساله حدود ۲۰۰ دانشجو وارد رشتۀ مهندسی دریا میشوند و با توجه به این موضوع، میتوان بازار کار آن را برای افراد متخصص، نسبتاً خوب دانست. بسیاری از دانشجویان هم، پس از دورۀ کارشناسی یا کارشناسی ارشد تمایل به اپلای دارند. بیشک با توجه به نیازهای جهانی، دانشجویان زیادی از این رشته در کشورهایی همچون کانادا، آمریکا، نروژ، انگلیس و ... پذیرش میشوند.
در انتها هم یک صحبت خودمانی با شما دارم؛ اول یک توصیۀ مهم و همیشگی، دروس ترمهای ابتدایی خود را خوب و مفهومی بخوانید و معدلتان را بالا نگه دارید. مفاهیم و معدل ترمهای اولتان، برای دورۀ کارشناسی بسیار مهم هستند؛ از آنها غافل نشوید. از معدل و درسخواندن هم که بگذریم، توصیه میکنم در این چند سال تحصیلتان در دانشگاه، کارهای غیردرسی هم انجام دهید و در فعالیتهای دانشجویی مشارکت کنید؛ به اعتقاد من، اینها باعث میشوند که شما یک مهندس کامل شوید و رشد کنید.