تعطیلات تابستان، بهترین سه ماه سال! احتمالاً به‌عنوان یک دانشجو در نگاه اول متوجه تناقض‌های بسیار این عبارت شده‌اید. حتی اگر فرض کنیم که کلمۀ «بهترین» در این عبارت درست است، به تناقض بدیهی دیگری می‌رسیم که آن، ترکیبِ «سه ماه» است. ددلاین‌ها، شروع‌شدن ترم پاییز، کارآموزی برای برخی دانشجویان و همچنین دیگر درگیری‌های تحصیلی، وقت چندانی از این سه ماه باقی نمی‌گذارند؛ اما مسئله از جایی شروع می‌شود که بخواهید یا به احتمال زیاد مجبور باشید بخشی از این اندک زمان باقی‌مانده را هم با برداشتن ترم تابستان، پر کنید.
خوشبختانه یا متأسفانه، برخی دانشکده‌ها و استادها معتقدند که ترم کوتاه و فشردۀ تابستان برای فراگیری اکثر دروس، مناسب نیست. پس برای مثال، تنها به ارائۀ دروس یک‌واحدی مثل بعضی از آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها اکتفا می‌کنند و تعدادی از همین یک‌واحدی‌ها را هم با عبارت‌های «اولویت با فارغ‌التحصیلان» یا «فقط مخصوص فارغ‌التحصیلان»، با دلایل و گاهی بهانه‌های مختلف، محدود می‌کنند؛ اما همان‌طور که احتمالاً هر دانشجویی در همان اولین تابستان دانشجوبودنش متوجه می‌شود، مهم‌ترین ویژگی ترم تابستان، غیر‌قابل‌پیش‌بینی‌بودن آن است! دروس ترم تابستان و شرط و شروطشان، برخلاف دیگر ترم‌ها، لزوماً از الگوی مشخصی پیروی نمی‌کنند و همین موضوع، اسباب دردسرهای جدی برای شما خواهد شد و گاهی نیز با موافقت استاد، دانشکده و همکاری دیگر دانشجوها می‌توانید درس دلخواهتان را در تابستان بگذرانید.
ترم تابستان در دانشگاه شریف
در ترم تابستان امسال، دانشکدۀ مهندسی کامپیوتر با ۲۸ گروه و دانشکدۀ مهندسی برق با ۱۱ درس به ترتیب بیشترین گروه و درس ارائه‌شده را دارند و دانشکده‌های مهندسی مکانیک، مهندسی و علم مواد و مهندسی عمران تنها کارآموزی و پروژه را ارائه داده‌اند. در نمودارهای زیر می‌توانید تعداد دروس و گروه‌های ارائه‌شدۀ دانشکده‌های مختلف را مشاهده کنید.
به‌عنوان دانشجویان مهندسی مکانیک و دریا احتمالاً برای ترم تابستان به کارگاه‌ها امید داشته‌اید و در ساعات اولیۀ انتخاب واحد، موفق به اخذ آن‌ها هم شده‌اید؛ اما بعد از آن، علی‌رغم وجود متقاضی زیاد برای کارگاه‌ها، متأسفانه به جرم «فارغ‌التحصیل‌نبودن» از لیست درس حذف شده‌اید. با نگاهی به لیست دروس ارائه‌شدۀ دانشکده‌ها می‌بینیم که دانشکدۀ ریاضی پس از چندین سال، سنت‌شکنی کرده و درس چهار واحدی ریاضی عمومی ۲ را برای کسانی که حداقل یک بار در این درس رد شده‌اند، ارائه داده است. این درس تنها درس سرویس ارائه‌شدۀ دانشگاه در ترم تابستان امسال است. از مجموع ۵۱ درس و ۹۷ گروه ارائه‌شدۀ دانشگاه (بدون احتساب کارآموزی و پروژه) در تابستان ۱۴۰۲ بیشترین دروس ارائه‌شده، یک واحدی هستند و تقریباً شصت درصد از کل درس‌ها با اولویت برای فارغ‌التحصیلان ارائه می‌شوند. همچنین دانشکده‌های مهندسی کامپیوتر، هوافضا، برق و ریاضی، کارورزی (کوآپ) را هم برگزار می‌کنند که انتظار می‌رود که در آینده، دانشکده‌های دیگری نیز به این لیست اضافه شوند.
ترم تابستان در دانشگاه‌های دیگر
شرایط ترم تابستان در دیگر دانشگاه‌های کشور هم مختلف است. دانشگاه‌های تهران و علم و صنعت در این تابستان، تنها کارآموزی و پروژه را ارائه و فقط به دانشجویان کارشناسی خود اجازه داده‌اند که در دانشگاه‌های مورد تأیید اعلام‌شده، واحدهای درسی مورد نیازشان را مهمان شوند. وضعیت ارائۀ دروس در برخی دانشگاه‌ها نیز به‌گونه‌ای است که معمولاً علاوه بر دیگر درس‌ها، تعدادی از دروس سرویس۱ نیز ارائه می‌شوند و برخی با شهریه‌های اعلام‌شده، مهمان می‌پذیرند.
از طرفی ترم تابستان، با تمام دغدغه‌های آموزشی که در رابطه با ارائۀ دروس ایجاد می‌کند، در دانشگاه‌ها با مشکلات سلف، خوابگاه و دیگر مسائل رفاهی نیز گره خورده است. به‌طوری که تابستان برای دانشجو نه لزوماً بهترین است و نه زمان فراغت زیادی را نصیبش می‌کند. هر چند احتمالاً تنها فرصتی است که در آن دانشجو می‌تواند کمی دور از هیاهو و درگیری‌های دیگر ماه‌های سال، راهی را که به آن قدم گذاشته، با تأمل بیشتری مرور کند و اهدافش را واضح‌تر ببیند.
[۱] منظور از دروس سرویس در اینجا دروس ریاضی عمومی ۱ و ۲، فیزیک ۱ و ۲، شیمی عمومی ۱ و ۲، معادلات دیفرانسیل، ریاضی مهندسی و مبانی برنامه‌سازی است.
