با فرارسیدن تابستان و فراهمشدن یک فرصت عالی در قالب ترم تابستانه برای جبران عقبماندگیهای تحصیلی، یک امتیاز ویژه برای همۀ دانشجویان فراهم شده است. در این میان برخی دانشجوها با توجه به میزان اقبال خود همه یا بخشی از دروس مورد نیاز خود را در میان دروس ارائهشده مییابند؛ در حالی که برخی دیگر، صرفاً بهجهت تصمیمات دانشکده و دانشگاه، توانایی استفاده از این امتیاز را ندارند.
درست است که ترم تابستان، یک ترم عادی نیست؛ اما بسیاری از دانشجویان به دلایل مختلف، مجبور به اخذ واحد در این ترم هستند و این مسئله میتواند تأثیر قابل توجهی در آیندۀ آنها داشته باشد. به همین خاطر، بهنظر میرسد که عدم ارائۀ دروس در تابستان، توجیهپذیر نیست. در ادامه به برخی از دلایل و انگیزههای دانشجویان برای اخذ واحد در ترم تابستان میپردازیم.
فارغالتحصیلی بهموقع
ممکن است که دانشجویان به دلایل مختلف، از چارت درسی عقب بمانند و نیاز به گذراندن واحد در ترم تابستان داشته باشند. اگرچه در دانشگاه شریف برای دانشجویانی که در نیمسال آخر خود هستند، امکان اخذ دروس محدودی وجود دارد؛ اما اگر این امکان در هر تابستان وجود داشته باشد (یعنی در هر تابستان دروس در حدی ارائه شوند که همۀ دانشجویان بتوانند شش واحد مجاز را اخذ کنند)، میتواند منجر به فارغالتحصیلی زودتر برای عدهای شود.
کارگاهها و آزمایشگاهها
دروس آزمایشگاهی از جمله دروسی هستند که بهازای واحد آموزشی کم، زمان بسیاری از دانشجو میگیرد. از طرفی زیاد شدن فاصلۀ میان جلسات این دروس می تواند بر کیفیت و سرعت آموزش اثرگذار باشد. همچنین همزمانی این دروس با سایر دروس که غالباً سهواحدی هستند، دانشجو را از تمرکز کافی برای کسب تجربیات مناسب از این دروس عملی بازمیدارد. بنابراین ارائۀ کارگاهها و آزمایشگاهها در تابستان، یکی از بهینهترین تصمیمگیریهای آموزشی است.
رسیدن به حد نصاب واحد برای کارآموزی، کردیت و ...
حد نصاب واحدهای گذراندهشده برای اخذ درس کارآموزی، در دانشکدههای دارای یک دوره کارآموزی حداقل ۹۰ واحد و برای دانشکدههای دارای دو دوره کارآموزی حداقل ۶۰ واحد برای کارآموزی ۱ و حداقل ۹۰ واحد برای کارآموزی ۲ است. بهعلاوه دانشجویان باید حداقل دروس تخصصی مورد نیاز (با توجه به ضوابط هر دانشکده) را نیز گذرانده باشد. حد نصاب واحدهای گذراندهشده برای کردیت نیز حداقل ۱۰۵ واحد تا انتهای ترم ششم است. بنابراین در صورت ارائۀ دروس، ترم تابستان میتواند فرصت خوبی برای رسیدن به حد نصابهای ذکرشده باشد.
اپلای و معافیت تحصیلی
در فرایند اپلای یکی از تکنیکهای دانشجویان مشمول خدمت، استفاده از فرصت ترم تابستانه در افزایش مدت معافیت تحصیلی است که زمان لازم برای انجام مقدمات اپلای را برای آنها فراهم میکند.
بهرهمندی از خوابگاه و امکانات رفاهی دانشگاه
گاهی مشاهده میشود که دلایل اخذ ترم تابستان در دانشجویان، غیر تحصیلی است و انگیزههایی از جمله فعالیت فرهنگی و اشتغال در ضمن تحصیل وجود دارند. در مورد اول با توجه به اینکه فعالیت فرهنگی و تشکیلاتی ذاتاً یک فعالیت پیوسته و بدون توقف بهشمار میرود، با توجه به اهمیت بالای کار فرهنگی و اثر غیر قابل انکار آن در فضای دانشجویی و جو دانشگاه در ایام رسمی تحصیل، نیاز است که دانشجویان در فرصت مناسب فراهمشده در تابستان به برنامهریزی و آمادهسازیهای لازم برای سال تحصیلی جدید بپردازند. لازمۀ این امر، فراهمشدن امکانات رفاهی و سکونتی مورد نیاز دانشجویان غیر بومی فعال در عرصۀ فرهنگی است. عدم توجه دانشگاه به این نیاز حساس، سبب بروز مشکلاتی از جمله ضربهخوردن به پیکرۀ فعالیت فرهنگی دانشگاه، کوتاهمدتشدن پروژههای فرهنگی و ... میشود.
در مورد افراد شاغل نیز، داشتن امکان سکونت تقریباً رایگان در کنار امکان اخذ درس و همزمانی آن با اشتغال، یک فرصت عالی برای جبران عقبماندگیهای اقتصادی و تحصیلی دانشجویان بهحساب میآید.
با وجود همۀ این دلایل و البته دلایل شخصی برخی دانشجویان، در اکثر دانشگاهها بهخصوص دانشگاههای درجه یک، تعداد واحدهای ارائهشده در ترم تابستان بسیار کم است. این در حالی است که ترم تابستان یک ترم رسمی محسوب میشود و قاعدتاً دانشجویان حق دارند که روی آن حساب باز کنند؛ مثلاً این حق دانشجوست که انتخاب کند که در ابتدای دوران تحصیل خود واحدهای بیشتری بگذراند تا بتواند در ترمهای آخر با آرامش بیشتر به مسائلی از جمله پروژۀ کارشناسی، کنکور ارشد، فرایند اپلای و ... بپردازد. امید است که مسئولان، با اتخاذ تصمیمات مناسب، فرصت برخورداری از این امتیازات را به دانشجویان بدهند.