زهرا کرمی، ورودی ۹۸ مهندسی مکانیک
«فاصله‌ی زیادی بین مهارت‌هایی که در دانشگاه می‌آموزیم و مهارت‌های لازم در محیط کار وجود دارد!» این جمله یکی از کابوس‌های ذهنی دانشجوی نسل جدید است؛ بله نسل جدید! گمان نمی‌کنم سال‌های پیش تنها کاربری دانشگاه، یادگیری صِرف علوم تئوری بوده باشد. البته کمی هم پیازداغش را زیاد کردم؛ همیشه راه برای جوینده باز است و فرقی نمی‌کند در کدام مبداء قرار گرفته باشد. برگردیم سر اصل مطلب؛ مهارت‌های لازم در محیط کار! مهارت‌های فنی‌مهندسی و دانش مربوط به سیاست کلان و اقتصاد شاید اولین چیزی باشد که به ذهنتان خطور می‌کند؛ اما مهارت‌های اساسی‌تری همیشه نادیده گرفته می‌شوند که احتمالاً بخشی از افتضاحات موجود در کشور، به خاطر نبود چنین مهارت‌هایی است! مسئولیت‌پذیری، احترام متقابل در کار گروهی، پیگیری و مصمم‌بودن، مهارت برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی درست و هماهنگی منظم کارها از آن دسته مهارت‌ها هستند. آن‌طور که از قرائن و شواهد برمی‌آید، مجموعه‌ای از این مهارت‌ها، ثروتی بزرگ فقط در فعالیت دانشجویی است که به دست می‌آید. در ادامه، بخشی از گفت‌وگویی صمیمانه با آقای عطا مرادی و همسرشان خانم شیما محمدی، هر دو ورودی 91 کارشناسی و 95 ارشد مکانیک، را می‌خوانیم. [۱]
برای شما شروع کار دانشجویی چگونه بود؟
خانم محمدی: در سال 92 تصمیم گرفته بودند محور را یک تغییر و تحول اساسی بدهند و آن را پویاتر کنند. در آن سال به طور جدی از کسانی که علاقه‌مند به فعالیت در بخش‌های علمی و فرهنگی بودند، دعوت کردند که در انتخابات شورای مرکزی شرکت کنند. ما هم در آن سال شرکت کردیم و عضو محور شدیم.
آقای مرادی: در آن سال‌ها محور هیچ فعالیت فرهنگی‌ای نداشت. من آن زمان که دانشجوی ترم 2 بودم، نامه‌ای با موضوع اعتراض به وضع موجود در بخش فرهنگی نوشتم و به همراه امضای بچه‌ها برای معاون امور دانشجویی دانشکده، خانم دکتر فلاح، بردم. ایشان ما را تشویق کردند که ما تغییری درآن ایجاد کنیم. در ادامه‌‌ی همین اتفاق بود که انتخابات محور سال 92 برگزار شد و ما انتخاب شدیم.
به نظر شما کار دانشجویی چه آورده‌ای می‌تواند داشته باشد؟ برای شما چگونه بود؟
خانم محمدی: هر فعالیتی که ما را از حیطه‌ی درس بیرون بکشد و چندبعدی کند، خیلی کمک می‌کند تا بفهمیم در چه چیزهای دیگری سررشته داریم. همچنین کمک می‌کند یاد بگیریم چطور باید با دانشجوهای دیگر ارتباط برقرار کنیم و کار گروهی انجام دهیم. علاوه‌بر این که برای مسیر درس مفید است، بُعد اجتماعی شخصیتمان را هم رشد می‌دهد.
آقای مرادی: به نظر من اگر فعالیتی کنار درس‌های دانشگاه که شاید 80 درصدش بعداً به کارتان نیاید، نداشته باشید، افسرده می‌شوید و حتی انگیزه‌ی درس خواندنتان را هم از دست می‌دهید. در این شرایط، پشتوانه‌ی دیگری لازم دارید که به آن تکیه کنید؛ آن هم به نظر من جمع‌های خوب و دوستانه‌ی دانشکده‌ای است که با یکدیگر نکات مشترک زیادی ممکن است داشته باشید. همچنین فعالیت‌های فرهنگی، اردوها و جشن‌های دانشکده‌ای بسیار کمک‌کننده هستند.
خانم محمدی: در دوره‌ی ما، بازارچه‌ی خیریه تجربه‌ی خیلی خوبی بود. علاوه‌بر اینکه یک فعالیت اجتماعی انجام می‌دادیم، مقداری هم پول جمع کردیم و به جمعیت خیریه‌ی امام علی (ع) دادیم. این خیلی تجربه‌ی جالبی بود و می‌تواند جزو یکی از فعالیت‌های ماندگار محور باقی بماند.
به نظر شما دانشگاه انسان را از چه لحاظ‌هایی آماده می‌کند و از چه لحاظ‌هایی آماده نمی‌کند؟
خانم محمدی: برای خود من اینطور بود که درس به تنهایی مرا افسرده می‌کرد و از وقتی که یک ورزش حرفه‌ای را خیلی جدی دنبال کردم، حتی بیشتر برای درس‌خواندن ترغیب شدم. این فعالیت‌های ورزشی، هنری و .. خیلی در روحیه و درس اثرگذار هستند.
آقای مرادی: بعد از سالی که عضو محور شدم و فعالیت کردم، تا ترم 6 متاسفانه فقط درس می‌خواندم و در تلاش برای کسب نمره‌ی خوب بودم تا بتوانم اپلای کنم. بعد از آن، این روند عوض شد و تصمیم گرفتم فعالیت‌های دیگری هم انجام بدهم. به طور کلی در مدت 6 ساله‌ی تحصیلم، به این نتیجه رسیدم که درس‌های دانشگاه و برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌ای که برای دانشجوها وجود دارد، اصلاً باعث پیشرفت و پختگی آن‌ها نمی‌شود؛ این کاملاً واضح و بدیهی است. آنچه که در کارتان از آن استفاده خواهید کرد، مهارت‌هایی است که خودتان در پی یادگیریشان می‌روید؛ مثلاً من خیلی به کارهای عملی الکترونیک علاقه داشتم و در دوران راهنمایی و دبیرستان هم در این زمینه کار می‌کردم. در دوران دانشجویی، کمی این بُعد را تقویت کردم؛ یا مثلاً به نجوم علاقه‌مند بودم و در برنامه‌های رصد و گفتمان‌های نجومی که شاید ربطی به مهندسی مکانیک نداشتند، شرکت می‌کردم. همهی این‌ها باعث می‌شود ذهنتان پخته‌تر شود و معنای زندگی دانشجویی برایتان قشنگ‌تر باشد. این نیاز برای من در دوران کارشناسی ارشد پررنگ‌تر شد. اگر بخواهم به بقیه‌ی دانشجوها توصیه بکنم، به نظر من حتماً هم مهارتی در کنار درسشان یاد بگیرند و هم فعالیت‌هایی خارج از درس و کار انجام بدهند.
خانم محمدی: مهندسی مکانیک خیلی گسترده است و ما حتماً باید در یک چیزی تخصص داشته باشیم؛ مثلاً من خودم به کارهای پزشکی علاقه داشتم و در رشته‌ام هم بیشتر درس‌ها و پروژه‌های بیومکانیکی برداشتم. درواقع سعی کردم در چیزی که به آن علاقه داشتم، تخصص پیدا کنم.
از چالش‌های پیش‌روی کار تیمی بگویید. شما با چه چالش‌هایی روبه‌رو بودید؟
آقای مرادی: سالی که عضو محور بودم، برای من سال پرتجربه‌ای بود و اتفاقاً همهی آن‌ها هم خوب نبودند؛ مثلا یکی از آن تجربه‌ها این بود: هیچ‌وقت در کارهای مدیریتی تنها عمل نکن! در آن سال بچه‌های دانشکده را اردویی به اصفهان بردیم. من دوست داشتم همهی کارها را خودم انجام بدهم؛ درحالی‌که این اولین کار گروهی‌ای بود که می‌خواستیم انجام بدهیم. وقتی تقسیم مسئولیت انجام می‌دادیم، می‌دیدم که در زمان معین، آن کار انجام نمی‌شود؛ مثلاً قرار بود اسامی دانشجوها را به حراست دانشگاه اعلام کنیم، اما کسی که باید اعلام می‌کرد، آن را انجام نداده بود. من حرص می‌خوردم و خودم می‌رفتم دنبال کارها و این به‌شدت از من انرژی می‌گرفت. این رفتار که در طول اردو هم ادامه داشت، همهی کارها را به دوش من می‌انداخت. گرچه بچه‌های دیگر هم کمک می‌کردند، ولی چون من می‌ترسیدم کاری درست انجام نشود، مصمم بودم که خودم انجامش بدهم. این باعث شد که آن اردو برای من خاطره‌ای تلخ شود. درحالی‌که اگر کار گروهی انجام می‌شد، اینطور پیش نمی‌رفت.
خانم محمدی: بهترین تجربه‌ی من در آن سال، برگزاری بازارچه‌ی خیریه بود. در طی آن با افراد زیادی ارتباط گرفتم و یاد گرفتم چطور باید این‌گونه رویدادها را مدیریت و برگزار کنم.
آقای مرادی: این خودش تمرینی برای درست‌مدیریت‌‌کردن است؛ اینکه حتماً باید یک گروه کامل داشته باشید. باید بتوانید اختلاف سلیقه‌ها را به خوبی حل‌و‌فصل کنید. این نکته را هم نباید فراموش کنید که هیچ‌وقت همهی دانشجوها هم‌عقیده نیستند. پس بهتر است برنامه‌ها را طوری بچینید که همهی بچه‌ها بتوانند در آن شرکت کنند.
۱. خانم مریم عراقی، ورودی 95 مکانیک، این مصاحبه را در دوره‌ی 25 محور که در آن زمان عضو شورا هم بوده‌اند، تهیه کرده‌اند. در این مصاحبه، گریزی هم به موضوعاتی مانند کارآفرینی، اپلای و تجربه‌های مهم و موثر دوران کارشناسی زده شده است. شما می‌توانید با مراجعه به لینک زیر، صوت کامل مصاحبه را دریافت کنید.
https://drive.google.com/file/d/1Si5kzYK-l2q50XtGLq6dLSuV2W9fLFhW/view?usp=drivesdk
