حسن علیزاده، ورودی 95 مهندسی مکانیک
ماه گذشته شرکت SpaceX طی ماموریتی مهم در صدمین پرتاب خود، ماهواره SAOCOM 1B از آژانس فضایی آرژانتین را با پرتاب از کالیفرنیا در مدار قطبی زمین قرار داد. این ماهواره برای رصد تغییرات سطح زمین استفاده خواهد شد.
موضوع بسیار مهم و قابل توجه در این پرتاب، مسیر حرکت Falcon9است. برای ازبین‌بردن ریسک سقوط راکت‌ها روی مناطق مسکونی، ماهواره‌هایی که مقصد آنها مدار قطبی است، از ساحل جنوبی کالیفرنیا در غرب آمریکا پرتاب می‌شوند تا با حرکت به سمت جنوب از روی اقیانوس عبور کرده و به مقصد برسند. همینطور ساحل شرقی کالیفرنیا برای پرتاب‌هایی به مقصد مدار استوا استفاده می‌شود تا راکت‌ها با حرکت به سمت شرق و عبور از روی اقیانوس اوج بگیرند. اما در ماموریت امروز، SpaceX برای اولین بار از سال 1969، از ایالت فلوریدا برای پرتاب ماهواره‌ای که قرار است در مدار قطبی قرار بگیرد استفاده کرد. در این پرتاب، راکت به جای حرکت به سمت شرق، برای رسیدن به مدار قطبی، به سمت جنوب حرکت و از روی کوبا و مناطق مسکونی عبور کرد. اما چطور SpaceX اجازه چنین پرتابی رو گرفت؟
در سال 2016 نیروی هوایی آمریکا شروع به مطالعه برای امکان انجام پرتاب‌هایی به مقصد مدار قطبی از مبدا فلوریدا کرد. دلیل این موضوع، آتش‌سوزی‌هایی بود که در آن سال در نزدیکی پایگاه نیرو‌های هوایی وندنبرگ[1](پایگاه اصلی آمریکا برای پرتاب‌های قطبی) در کالیفرنیا رخ داد. در نتیجه‌ی این آتش‌سوزی که به زیرساخت‌های پایگاه آسیب رساند، یکی از پرتاب‌ها دو ماه به تعویق افتاد. درنهایت مشخص شد با انجام یک سری اقدامات محتاطانه، امکان چنین پرتابی وجود دارد.
تا به امروز SpaceX به تنهایی مجاز به چنین پرتابی است. علت این موضوع این است که Falcon9 مجهز به سیستم‌های ایمنی خاص از جمله سیستم منحصربه‌فرد خودویرانگری (self-destruction) است که بدون نیاز به ارسال دستور از طرف زمین، در صورت خروج از مسیر یا بروز هرگونه مشکل دیگر، خودش را منفجر می‌کند. اتوماتیک بودن این سیستم از این جهت حائز اهمیت است که ابر گازهای خروجی از موتور راکت می‌تواند باعث تداخل در دریافت سیگنال از طرف زمین شود.
[1] Vandenberg Air Force Base
برای مشاهده‌ی فرود بی نقص قسمت اول موشک فالکون ۹ بعد از انجام ماموریت، به این آدرس مراجعه کنید:
https://www.aparat.com/v/a6j9f
