مصاحبه با دکتر طاهری فارغ‌التحصیل دانشگاه شریف و عضو هیئت علمی دانشکدۀ مهندسی مکانیک
علی بوالحسنی، ورودی ۹۸ مهندسی مکانیک
خوش‌آمدگویی و معرفی:
به نام خدا؛ عرض سلام و ادب به همۀ دوستان عزیزی که این صحبت‌ها را می‌خوانند. خدمت دوستان تبریک عرض می‌کنم و برایشان آرزوی موفقیت می‌کنم. من «علیرضا طاهری» استادیار دانشگاه شریف هستم و از بهمن‌ماه 97 به‌عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه شریف شروع به کار کردم. بنده مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری را در دانشکده مکانیک دانشگاه شریف گذراندم و یکی از فرزندان شریف هستم؛ البته نمی‌دانم چقدر خلف هستم! در ابتدا برایتان آرزوی سلامتی می‌کنم و امیدوارم که در شرایط سخت همه‌گیری کرونا خودتان و خانواده‌هایتان در سلامت کامل باشید.
دانشگاه شریف را چگونه توصیف می‌کنید؟
اولین حس‌وحال دانشگاه شریف برای ما همان حس‌وحال دورانِ گذار از دانش‌آموزی به دانشجویی است که موقع ثبت‌نام و ورود از سردر اصلی دانشگاه اتفاق می‌افتد. دلایل مختلفی هم دارد؛ به بیان ساده و عامیانه به بچه‌ها گفتند که «وقتی وارد دانشگاه شدید حس‌وحالتان چگونه بود؟» جواب می‌دادند: «بابا تو دیگه کی هستی»! فکر می‌کردند وارد جای بزرگی شدند که البته شریف واقعاً جای بزرگی است؛ فرهیختگان زیادی دارد، برای استخدام مدرسان، معیارهای بسیار بالایی دارد و استخدام‌های بسیار ارزشمندی داشته که در آن مشغول به تدریس هستند. به‌علاوه، افراد ارزشمندی نیز در این دانشگاه مشغول به تحصیل هستند و به همین دلیل، تحصیل در دانشگاه شریف حس خوبی به آدم می‌دهد. یک حس سطح بالا‌بودن! دانشگاه از این نظر که تنوع زیادی در آدم‌هایش وجود دارد، با مدرسه فرق دارد که همۀ دانش‌آموزان تقریبا یک‌دست هستند.
دانشجو‌بودن چگونه است؟ آیا علامت خاصی دارد؟
اولین تفاوت دوران دانشجویی و ورود به دانشگاه شریف، می‌تواند این باشد که تا سن 18سالگی خانواده‌ها برای بچه‌ها تصمیم می‌گیرند و بچه‌ها در عمدۀ مواقع، تحت هدایت خانواده‌ها هستند؛ اما در زمان ورود به دانشگاه، آن تصمیم‌گیری‌های موجود در زمان دانش‌آموزی در حال کم‌شدن است و دانشجوها مستقل‌تر می‌شوند. صرف نظر از دانشجوشدن، گذر از این مرحله نوعی بزرگ‌شدن است و بچه‌ها به چیزهای جدیدی نزدیک می‌شوند؛ دوران فارغ التحصیلی، دوران رفتن به سر کار، دوران ازدواج و تشکیل خانواده و بچه‌دارشدن. در کمتر از 4 تا 8 سال آینده همه یا بخشی از این اتفاقات رخ می‌دهند و بچه‌ها باید آمادگی لازم را داشته باشند تا بتوانند این روند را بهتر طی کنند.
زندگی دانشجویی به دو دستۀ خوابگاهی و غیرخوابگاهی تقسیم می‌شود. زندگی در خوابگاه، خودش چالش‌های گوناگونی به همراه دارد و حس متفاوت بودن به انسان دست می‌دهد. این ساده‌ترین توصیف استقلال است که دانشجوی خوابگاهی در همۀ ابعاد زندگی – از درس گرفته تا زندگی روزمره – استقلال را تجربه می‌کند. اینجا خود دانشجوست که باید تصمیم‌گیرنده باشد و اینکه خود آدم تجربه کند، حس شیرین و بسیار لذت‌بخشی است.
به نظر شما چگونه می‌توانیم در دانشگاه شریف موفق باشیم؟
بستگی به تعریف ما از موفقیت دارد. اگر منظور از موفقیت، موفقیت در عرصۀ تحصیل است که شاخص‌های مهمی دارد. دانشجو باید هم به‌صورت دوره‌ای و هم به‌صورت مقطعی خودش را ارزیابی کند. معدل‌های ترمی و معدل‌های پایانی هر دوره، نمادی از عملکرد یک فرد در دوران تحصیل هستند. این یک شاخصه است. شاخصۀ دیگر، میزان مقالاتی است که یک دانشجو می‌نویسد؛ البته در دوران کارشناسی یک مقدار کمتر، ولی در ارشد و دکتری، این یکی از عواملی است که موفقیت را مشخص می‌کند. علاوه بر این‌ها فعالیت‌های فوق‌برنامه دانشجویی یک شاخص هستند. البته نه صرفاً به قصد سرگرمی؛ بلکه منظور، فعالیت‌های علمی جانبی و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی است. از طرف دیگر، دانشگاه شریف یکی از دانشگاه‌های مطرح ایران است و بچه‌ها برای رسیدن به اینجا بسیار تلاش کرده‌اند. به عبارتی بچه‌ها موفق وارد دانشگاه می‌شوند! اما باید چند نکته را لحاظ کنند. تاریخ مصرف یک سری مسائل گذشته است؛ از جمله رتبۀ کنکور، معدل‌های دبیرستان و موفقیت در شهرهای خودمان. دانشجویان هنگام ورود به یک مقطع جدید مثل کارشناسی یا کارشناسی ارشد در واقع با یک لوح سفید روبه‌رو هستند و این می‌تواند جایگاه خوبی برای جبران گذشته باشد که علاقۀ خود را بشناسند و برای کسب آن تلاش کنند و عملکرد بهتر مساوی است با تلاش بیشتر.
شاید این جمله، کلیشه‌ای باشد، اما خودتان را با خودتان مقایسه کنید. نیازی نیست که خودتان را با دیگران مقایسه کنید، چون شرایط زندگی هرکس متفاوت است. تلاش کنید انسان بهتری باشید.
در دوران دانشجویی خودتان چه فعالیت‌های دانشجویی داشتید؟ و نظرتان در مورد آن‌ها چیست؟
دوران دانشجویی صرفاً یک برهه از زندگی است که در آن نیازهای اصلی و فرعی وجود دارد. مادامی که انسان تعادل را رعایت کند و رسالت اصلی خود را فراموش نکند، می‌تواند مفید باشد. من نیز یک سری از علایق شخصی را جسته و گریخته در برهه‌های زمانی مختلف دنبال می‌کردم که بیشتر شامل فعالیت‌های ورزشی می‌شد. در فعالیت‌های فوق‌برنامۀ دانشجویی کمتر درگیر بودم. در یک برهه عضو تیم شطرنج دانشگاه بودم و به‌صورت حرفه‌ای ادامه می‌دادم و در بیرون دانشگاه هم با توجه به نیازهایم در کلاس‌های مختلفی شرکت می‌کردم؛ اما در همۀ این موارد یک خط قرمزی داشتم و رسالت اصلی خودم را در دانشگاه شریف، به‌عنوان یک دانشجو فراموش نکردم که درس‌خواندن بود. هر جایی که به این خط قرمز نزدیک می‌شدم، این کارها را کمتر می‌کردم.
در دوران دانشجویی، کار کردن در خارج از فضای دانشگاه چه مزایا و معایبی دارد؟
اکثر بچه‌ها تمایل به استقلال دارند. این حس، بنا به دلالیل مختلفی به‌وجود می آید که غرور می‌تواند یکی از آن‌ها باشد. همیشه در نظر داشته باشید که قیدی برای ترمزکشیدن وجود داشته باشد. اگر از همان ابتدا بخواهید به این مسائل پر و بال بدهید (که عمدتاً شامل فعالیت در حوزۀ کنکور می‌شود و البته به نسبت زحمتش درآمد بدی هم ندارد) درست است که الآن پول به دست می‌آورید، اما باید این را هم در نظر داشته باشید که ممکن است در عوض، دانشگاه را از دست بدهید که می‌تواند در آینده باعث از دست‌دادن شغل‌هایی در حوزۀ رشته‌تان شود.
بچه‌ها باید چگونه علاقۀ خودشان را در گرایش‌ها مشخص کنند؟
یکی از نکات مثبت چند سال گذشته، راه‌اندازی درس آشنایی با مهندسی مکانیک است که حوزه‌های مختلف مهندسی مکانیک را برای بچه‌ها توضیح می‌دهد. خوشبختانه مهندسی مکانیک به‌عنوان مهندسی مادر به قدری زیرشاخه دارد که کسی نمی‌تواند بگوید که علاقۀ خودم را در آن پیدا نکردم. درآیین‌نامه طبق بازنگری دروس، دوستان باید از حوالی ترم شش یکی از شاخه‌های «کنترل» (ارتعاشات، دینامیک و رباتیک)، «جامدات» یا «سیالات» را دنبال کنند. این موضوع دارای قوانینی است و باید در دروس اختیاری و انتخابی دقت شود.
دانشجویان در ترم های دو، سه و چهار با مبانی هرکدام از این شاخه‌ها آشنا می‌شوند؛ مثلاً در ترم دو درس «استاتیک» را اخذ می‌کنند که مقدمۀ ورود به «دینامیک» است و «دینامیک» و «اندازه‌گیری و سیستم‌های کنترل» در شاخۀ کنترل و رباتیک قرار می‌گیرند. در دروس «مقاومت مصالح 1 و 2» با شاخۀ جامدات آشنا می‌شوید و در دروس «سیالات» و «ترمودینامیک» هم با گرایش سیالات. بعد از آن با توجه به شرایطتان، می‌توانید تصمیم‌گیری کنید.
در دانشگاه، رفتن به خارج از کشور چندین سال است که به یکی از دغدغه‌های دانشجویان تبدیل شده است. شما این مسئله را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
دانشگاه شریف برای افرادی در سراسر ایران یک جاذبه است؛ زیرا می‌تواند به آن‌ها بال پرواز بدهد و همین باعث محبوبیت آن می‌شود. ببینید در علوم انسانی لزوماً دو دو تا چهار تا نمی‌شود. یعنی ممکن است هر کس در شرایطی تصمیماتی بگیرد که از آن‌ها راضی باشد، به‌علاوه همۀ افراد همۀ امکانات را ندارند. بنابراین آدم‌ها به دلایل مختلفی ممکن است ماندن یا رفتن را انتخاب کنند.
کلام آخر و توصیه:
من خیلی کوچک‌تر از این حرف‌ها هستم که بخواهم توصیه‌ای به دوستان ارائه بدهم. در واقع از نظر سنی کوچک‌ترین عضو دانشکده هستم.
اهداف خودتان را بشناسید. شما از دانشگاه شریف به خیلی جاها می‌توانید برسید؛ به هرجایی که یک روزی رؤیای آن را داشتید. یادتان باشد که تلاش، برنامه‌ریزی و پایبندی به تعهدات را فراموش نکنید. سختی‌کشیدن می‌تواند جزء شیرینی از زندگی‌تان باشد و ان‌شاءالله آینده‌تان را می‌سازد. برای همه بهترین آرزوها را دارم. اول اینکه سالم باشید و در نهایت بتوانید به هر چیزی که مد نظرتان است برسید.
