لطفاً تحلیل خود را از تأثیر شرایط فعلی و اتفاقات اخیر بر وضعیت روحی و روانی دانشجویان بگویید.
قطعاً شرایطی که ما در دو ماه گذشته شاهد آن بودیم، میتواند روی وضعیت روانی دانشجویان تأثیرات قابل توجهی بگذارد. ما از نظر تحصیلی ترم گذشته را ترم خوبی ارزیابی نمیکنیم. یک آشفتگی برای جامعۀ دانشگاهی بهوجود آمد که من واقعاً فکر نمیکنم هیچیک از استادان، دانشجویان و یا حتی کارکنان دانشگاه از چنین وضعیتی راضی باشند. از طرفی فکر میکنم تعداد دانشجویانی که میتوانند خودشان را با این شرایط سازگار کنند و تحصیلشان را ادامه دهند، خیلی محدود باشد. این دانشجویان باید افراد خیلی صبوری باشند که تحت تأثیر این شرایط قرار نگیرند و بتوانند با همان سرعتی که به سمت اهدافشان حرکت میکردند، اهداف خود را دنبال کنند. قطعاً کیفیت یادگیری و تدریس در این ترم تحت تأثیر قرار گرفته و افت پیدا کرده است. در این شرایط یک خواهشی که از مسئولین آموزش دانشگاه داریم این است که در امتحانات نیز هوای دانشجویان را داشته باشند. خواهشمند هستیم با توجه به کیفیت آموزش و یادگیری دانشجویان در این شرایط، ارزیابیها متناسب با این شرایط صورت بگیرد تا دانشجویان بتوانند این ترم را با موفقیت پشت سر بگذارند. البته این به آن معنا نیست که اساتید، استانداردها را خیلی پایین بیاورند.
دانشجویانی هم که مطمئن هستند نمیتوانند در امتحانات موفق شوند، بهتر است در موعد خودش برای حذف ترم درخواست بدهند تا بعداً دچار مشکل نشوند. قطعاً ما نیز با سیل متقاضیان حذف ترم بدون احتساب مواجه خواهیم شد. پیشبینیمان این است که عواقب آسیب روانی را که دانشجوها در این ترم دچار شدند، خواهیم دید.
پیشنهاد شما در این شرایط چیست؟ دانشجوها چطور میتوانند از این شرایط سخت عبور کنند و در حالی که دغدغهها و اعتراضهایشان را پیش میبرند، باقی ابعاد زندگیشان را نیز پیش ببرند؟
ببینید شاید این اعتراضات و تجمعاتی که برای بیان خواستهها و انتقادها بوده است، میتوانست به شکلهای بهتری صورت بگیرد. همچنین باید برنامهریزیهایی میشد که فرصتهایی برای بیان نظر دانشجویان فراهم شود. شاید اگر گفتوگوهای مسالمتآمیزی شکل میگرفت، این تجمعات به این شکل برونریزی نمیکرد و از روند منطقی خارج نمیشد و جوری مدیریت میشد که زودتر به آرامش برسیم و این وضعیتِ ادامهدار پیش نیاید. از طرفی شاید ما نیز در برخورد با این موارد، میتوانستیم حسابشدهتر رفتار کنیم.
خیلی خوب میشد اگر میتوانستیم مسائل را کمالگرایانه و صفر و صد نبینیم. اگر انتقاد هم میکنیم، انتقادمان منصفانه باشد. اگر میخواهیم به انتقاد کسی پاسخ دهیم، پاسخمان هم منصفانه باشد. ولی مشاهده میشود که در هر دو طرف، ما به سمت افراط میرویم. آن اعتدال قانعکنندهای که میتواند رضایت هر دو طرف را بهدست آورد، به دلیل دید کمالگرایانۀ هر دو طرف، از دست میرود. اگر ما نگاه صفر و صدی نداشته باشیم، راحتتر میتوانیم یکدیگر را تحمل کنیم و بهتر میتوانیم نقاط ضعف را شناسایی و مورد انتقاد قرار دهیم تا طرف مقابل نیز اصلاح شود. متأسفانه این نگاه کمالگرایانه همیشه به ما آسیب میزند؛ کمالگرایی یکی از مؤلفههای شخصیتی است که شخصیت را غیر قابل انعطاف میکند و این انعطافناپذیری، کار را سختتر میکند؛ زیرا با خیلی از چیزها از جمله اضطراب، افسردگی، وسواس و اختلالهای دیگر، همبستگی دارد. اگر ما این مؤلفه را کنترل کنیم میتوانیم از ابتلا به خیلی از این اختلالها پیشگیری کنیم.
اگر دانشجویانی هستند که به هر دلیلی نتوانستهاند با این شرایط سازگار شوند و یا با شرایطی مواجه شدند که تنش و اضطراب شدیدی به آنها وارد کرده است، میتوانند برای درمان اضطراب، افسردگی یا ضربۀ روحی و صدمات بعد از حادثه، به مرکز مشاوره مراجعه و از خدمات آن استفاده کنند تا شرایطشان به شرایط نرمال برگردد. ما از آنها استقبال میکنیم و وظیفۀ خودمان میدانیم که در این شرایط، خدمات خود را با سطح کیفیت بالاتری به دانشجویان ارائه دهیم. انشاءالله همۀ دانشجویان بتوانند خودشان را به شرایط نرمال برسانند و از ترم بعد با آرامش بیشتری تحصیلاتشان را ادامه دهند.
در آخر اگر نکتۀ خاصی دارید، بفرمایید.
شنیدهام اخیراً عدهای احساس کردهاند که اطلاعات دانشجویان، از مرکز مشاوره به بیرون درز میکند و مقداری حس بدبینی دارند. من این اطمینان را به دوستان میدهم که ما چنین چیزی نداریم. این مسئله جزو اصول اخلاقی حرفۀ ماست که اطلاعات فردی دانشجویان محفوظ بماند. حتی اگر خیلی شک دارند، میتوانند با اسم مستعار پرونده تشکیل دهند. در واقع، هدف ما درمان و مشاورهدادن به دانشجویان و متقاضیان است. خواهش من این است که دانشجویان بدون توجه به چنین شایعاتی، برای بهبود وضعیت خودشان مراجعه و از خدمات مرکز استفاده کنند. بهعلاوه، این اطمینان خاطر را داشته باشند که اینجا، جای قابل اعتمادی است و هدف اصلی ما این است که به دانشجویان کمک کنیم تا وضعیت روانی بهتری داشته باشند. حتی دانشجویانی که الآن وضعیتشان خوب است، میتوانند برای ارتقای وضعیت خودشان از خدمات مشاورۀ تحصیلی ما و یا سایر موارد مثل مشاورۀ شغلی و مشاورۀ پیش از ازدواج استفاده کنند. ما به غیر از مشاورۀ درمانی، خدمات مشاورهای دیگری نیز داریم که میتواند برای دانشجویان مفید واقع شود.