انرژی تولید شده توسط این نیروگاهها که در زمرۀ انرژی تجدید پذیر قرار میگیرد، از تجزیه شدن یا سوزاندن پسماندهای زیستی حاصل میشود. نیروگاههای توده زیستی بر اساس روش به کارگیری پسماند، به سه دسته احتراقی(Combustion)، گازی سازی(Gasification) و متانیزه کردن(Methanization) تقسیم میشوند.
احتراقی(Combustion)
در این مدل، پسماندها به طور مستقیم سوزانده میشوند تا حرارت مورد نیاز برای تولید بخار تأمین شود. عمدتاً هم از خمیر چوب به عنوان سوخت استفاده میکنند. با توجه به اینکه نیروگاه احتراقی رایجتر از سایر مدلها است، این نگرانی بوجود میآید که چه مقدار خمیر چوب به عنوان سوخت مورد نیاز است و آیا این میزان، باعث نابودی هرچه سریعتر جنگلها خواهد شد؟ اخیراً راه حلهای جایگزین برای سوخت نیروگاه ارائه شده. به عنوان مثال در برخی از مناطق، خمیر چوب با پسماند نیشکر جایگزین شده است.
گازی سازی(Gasification)
در این روش، پسماندهای جامد را طی یکسری فرآیندهای شیمیایی پیچیده به گاز تبدیل قابل اشتعال تبدیل میکنند. گازی سازی در مقایسه با احتراق روش خلاقانهتری است، اما از سوی دیگر به تکنولوژی پیشرفتهتری نیاز دارد.
متانیزه کردن(Methanization)
در متانیزه کردن، انواع پسماند مانند کاغذ، میوه و سبزیجات و حتی فاضلاب در مخازن بزرگی جمعآوری میشوند. سپس مقداری کاتالیزور به آنها اضافه میشود تا فرآیند تجزیه مواد را تسریع ببخشد. در اثر تجزیه شدن، گاز متان تولید میشود که میتوان از آن به عنوان سوخت خودرو، گاز خانگی و سوخت نیروگاه استفاده کرد.
از مزایای نیروگاههای توده زیستی میتوان به کاهش پسماند و تجدیدپذیر بودن اشاره کرد. همچنین این نیروگاهها چرخه کربن دی اکسید را برهم نمیزنند؛ زیرا همان مقدار کربن دی اکسیدی که توسط گیاهان جذب شده، مجددا توسط سوختنشان وارد جو میشود. به علاوه، ساخت این نیروگاهها در یک منطقه میتواند مشاغل متنوعی را برای ساکنین آن ناحیه بهوجود بیاورد.
در سوی دیگر، این نیروگاهها هزینه ساخت بسیار بالایی دارند و پیدا کردن ناحیه مناسب برای برپایی آنها، کار طاقتفرسایی است. بازدهی سوخت زیستی نسبت به فسیلی کمتر است، پس در برخی از نیرگاهها سوخت فسیلی را با زیستی ترکیب میکنند تا بازده افزایش پیدا کند. در نتیجه این امر، مقدار آلایندههای تولید شده افزایش پیدا میکنند و چرخه کربن دی اکسید را برهم میزنند.
تعداد این نیروگاهها در حال حاضر 4850 تا است که بیشترین آنها متعلق به برزیل، چین و آمریکا هستند. ایران نیز سه نیروگاه از این تعداد را سهیم است. این نیروگاهها در تهران، شیراز و مشهد واقع شدهاند و هر سه از فرآیند متانیزه کردن برای تولید برق استفاده میکنند.
✍🏻 رضا محمدی | ورودی 1401 دریا
🔍 رایا رشیدی | ورودی 1402 مکانیک