این روزها در دانشگاه عباراتی همچون کارآفرینی و ارتباط با صنعت را زیاد می‌شنوید؛ به راستی این‌ها چیستند؟ آیا یک معمای پیچیده‌اند که کسی نمی‌تواند حلشان کند؟ عباراتی که کسی نمی‌تواند تعریف درستی از آن‌ها به ما بدهد؟ البته فقط همین نیست؛ موارد مشابه دیگری را نیز شنیده‌اید یا خواهید شنید؛ «درس‌هایی که در دانشگاه می‌خوانید کاربردی نیستند»، «الآن در محل کارم از درس‌هایی که خوانده‌ام استفاده نمی‌کنم» و ... .
در سخنان بسیاری از فارغ‌التحصیلان و دوستانمان که هماکنون در حال کار در شرکت‌های مختلف هستند، کلمۀ مشترکی را می‌توان پیدا کرد؛ «مهارت». کلمه‌ای که به گفتۀ بسیاری از افراد، حلقۀ گمشدهای است که نبود آن در کنار مفاهیمی که در دانشگاه می‌آموزیم، عامل بسیاری از مشکلات این روزهای ماست. اما سؤالی که پیش می‌آید این است که مهارت در چه چیزی؟ در پاسخ می‌توان گفت مهارت در هر چیزی که فکرش را بکنید! از مهارت در کارهای فنی مانند توانایی ساخت، ماشین‌کاری و کار با نرم‌افزار‌های مختلف گرفته، تا مهارت در موارد عمومی‌تر مانند توانایی کار تیمی، مدیریت و شکستن یک مسئله به موارد ریزتر. آیا این مهارت‌ها با درس‌هایی که در دانشگاه می‌خوانیم، به‌دست می‌آیند؟ جواب واضح است! پس باید آن‌ها را در کجا کسب کنیم؟ به مطالب بالا چالش‌هایی مانند عدم وجود انگیزه، نداشتن آگاهی کافی از آیندۀ کاری در رشتۀ مهندسی مکانیک و ... را نیز اضافه کنید! حال باید چه کرد؟
طی سال‌های گذشته، اقدامات زیادی برای رسیدن به راه حلِ این مسائل، صورت گرفته و راهکارهایی هم توسط اساتید، فارغ‌التحصیلان و دانشجویان ارائه شده است. راه‌های گوناگونی امتحان شده و می‌شود؛ ولی شاید یکی از بهترین بسترها برای سنجش و کسب مهارت‌های مختلف، شرکت در مسابقات علمی باشد. به‌خصوص اگر مسابقه در نهایت به ساخت یک محصول مهندسی بینجامد. به‌صورت پیش‌فرض، با شرکت در مسابقه‌ای که با ساخت یک وسیله همراه است، دانش و مهارت‌های فنی شما سنجیده می‌شود و زمانی که با یک «تیم» روی سؤال مسابقه کار می‌کنید، مهارت‌های عمومی‌تر شما نیز تقویت می‌شود. داشتن مسابقه‌ای برای دانشجویان که با یک مسئلۀ برآمده از دل صنعت همراه باشد، نزدیک‌شدن دانشجو و صنعت به یکدیگر را به همراه خواهد داشت و باعث می‌شود که این دو، زبان یکدیگر را بهتر بفهمند. اگر موضوع مسابقه به‌گونه‌ای باشد که در کنار کسب مهارت‌های مختلف، مسائل کشور نیز حل شده و در راستای پیشرفت کشور نیز گامی برداریم، با یک تیر چندین نشان زده‌ایم!
این مطالب در دورۀ ۲۵ محور، باعث جرقه‌ای در ذهن چند نفر از اعضای شورای مرکزی شد. جرقه‌ای که در محور ۲۶ پیگیری شد و بالاخره به ثمر نشست. تصمیم گرفتیم یک مسابقه برگزار کنیم؛ مسابقه‌ای ملی و هدفمند! با صحبت و مشورت با بسیاری از اساتید و کارشناسان به این نتیجه رسیدیم که شاید بهترین بستری که بتواند به چالش‌های مطرح‌شده بپردازد، برگزاری یک مسابقه باشد. مسابقه‌ای که به تولید یک محصول ختم شود و با کار تیمی همراه باشد.
«مسابقۀ ملی مکانیک برتر» با همکاری اتحادیۀ انجمن‌های علمی مهندسی مکانیک ایران در راستای دغدغه‌هایی که بیان شد، شکل گرفت. مسابقه‌ای که شروع کارهایش به اردیبهشت ۹۷ بر‌می‌گردد؛ زمانی که افراد زیادی تلاش کردند تا بتوانند برای اولین بار در انجمن علمی دانشکدۀ مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف، یک مسابقۀ ملی برگزار کنند. در این مسابقه سعی شد به دغدغه‌هایی که پیش از این گفته شد پرداخته شود و خروجی قابل قبولی داشته باشد. از ابتدا به سراغ مراکز صنعتی گوناگون رفتیم و از صاحبان صنعت برای طرح مسابقه کمک گرفتیم تا بتوانیم به بهترین شکل، مسئلۀ این مسابقه را طراحی کنیم. با همراهی حامی اصلی این مسابقه، موضوعی انتخاب شد که هم، نیاز مردم مناطق مختلفی از ایران را برطرف کند و هم، توانایی صنعتی‌شدن داشته باشد؛ موضوعی حول تأمین آب برای بسیاری از نقاط ایران که هوای مرطوب دارند، ولی آب ندارند!
در مرحلۀ بعد، با زحمات یک تیم بیست‌نفره، موضوع دقیق‌تر شد و شکل مسابقه به خود گرفت. حامیان دولتی و غیردولتی متعددی نیز حاضر شدند که با تیم برگزاری همکاری کنند. با کمک مرکز کارآفرینی دانشگاه، امکان حمایت این نهاد از تیم‌های برگزیده و ساختن یک کارآفرین واقعی از آن‌ها در صورت تمایل، فراهم شد. دانشجویان نیز بدون هیچ‌گونه محدودیتی می‌توانستند در این رویداد شرکت کنند و از جوایز میلیونی آن بهره ببرند. فرصتی که تا آن زمان در دانشکده پیش نیامده بود و بعد از آن هم تا الآن پیش نیامده است!
در مسابقۀ ملی مکانیک برتر ابتدا تیم‌های علاقه‌مند به شرکت در مسابقه، در اسفند ۹۷ به‌صورت اینترنتی ثبت‌نام کردند و با توجه به قوانین مسابقه، به تألیف پیش‌نویسی از طرح خود برای حل سؤال مسابقه پرداختند و پس از تکمیل، آن را برای داوری ارسال نمودند. تیم داوری متشکل از سه نفر از اساتید دانشکده، آقایان دکتر شفیعی، دکتر تقی‌پور و دکتر موسوی بود. این تیم طرح‌های ارسالی را با دقت ارزیابی کرده و به طرح‌های برگزیده، کمک‌هزینه‌ای برای ساخت محصول، اختصاص داد. پس از آن، تیم‌های راه‌یافته به مرحلۀ دوم، باید دستگاه خود را ساخته و در زمان مشخص‌شده برای تست، به محل برگزاری مسابقه می‌آوردند. در تابستان ۹۸ پس از انجام فرایند تست در یک فضای رقابتی در سالن مطالعۀ ساختمان قدیم دانشکده که به اتاق تست تبدیل شده بود، براساس امتیازبندی‌های از پیش تعیین‌شده، تیم‌های برتر معرفی و از آن‌ها تقدیر به عمل آمد. در پایان مسابقه، پنج تیم از سراسر کشور (شهرهای تبریز، اردکان، بیرجند و ...) توانستند وارد مرحلۀ نهایی شوند، محصول نهایی ساخته‌شدۀ خود را به دانشکدۀ مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف بیاورند و با آن به رقابت با سایر تیم‌ها بپردازند.
نمی‌دانم الآن تیم‌های برگزیده در چه حالی هستند و دارند چه کار می‌کنند. هرکجا که هستند برایشان آرزوی سلامتی و موفقیت می‌کنم. در نهایت مسابقۀ ملی مکانیک برتر به فضل الهی و با همراهی یک تیم بسیار دوست‌داشتنی برگزار شد و در ظاهر، پروندۀ آن بسته شد. ولی دغدغه‌هایی که باعث برگزاری آن شده بود، همیشه و در هر نسلی زنده است. دغدغه‌هایی که باعث شد یک اتفاق کم‌نظیر (اگر نگوییم بی‌نظیر) در تاریخ دانشکده و محور بیفتد و ثابت کند که می‌توان از یک دفتر کوچک در دانشکده، بلندپروازی کرد و برای پیشرفت کشور گام برداشت.
