رسالت دانشجو در برابر جامعه
حدیث اصفهانی، ورودی ۱۴۰۰ مهندسی مکانیک
قالب وجودی انسانها در جوانی شکل میگیرد و جوانی را میتوان فرصتی دانست که در آن اخلاق، رفتار و عادتها کمکم از حالت بچهگانه خارج و تثبیت میشوند. برخی این دوران را در دانشگاه سپری میکنند که موجب میشود قالب وجودی آنها در محیطی علمی شکل بگیرد. دانشجویان، طبقۀ پیشرو، جوان و تازهنفس جامعه هستند که آیندۀ علمی و عملی جامعه را شکل میدهند. بهطور کلی اگر جامعه را یک ساختمان در نظر بگیریم، دانشجویان پنجرههای آن بهشمار میروند که نویدبخش تصویر خوب و روشنی از آیندهاند. اگر دانشگاهها را دستهبندی کنیم، دانشگاه صنعتی شریف جزو دانشگاههای اول قرار میگیرد؛ در نتیجه، دانشجویان این دانشگاه طبقۀ روشنفکر و نخبۀ جامعه هستند که آگاهی بهتر و بیشتری دارند و عملکرد بهتری از آنها انتظار میرود.
حال که به اهمیت دانشجوها و موقعیت آنها اشاره شد، به این نکته میرسیم که هر موقعیت خوبی، مسئولیتهایی نیز به دنبال دارد و آیندۀ یک جامعهبودن، رسالت سنگینی است. میدانیم که یکی از شاخصههای کشورهای در حال پیشرفت، مسئلۀ فرهنگ آنهاست که نظام آموزشی در شکلدادن آن نقش بسیار مهمی ایفا میکند. در نتیجۀ تمام این صحبتها میتوانیم بگوییم که دانشجوها نقش مهمی در هرم جامعه دارند و در ادامه و پس از فارغالتحصیلی این نقش پررنگتر نیز میشود و دانشجویان باید با آگاهی از این نقش مهم، فعالیتهایی انجام دهند که در آینده بتوانند عملکرد درخشانی داشته باشند. بهعنوان مثال بهتر است که دانشجوها در کنار رسیدگی به امور آموزشی خود، تواناییهای قابل استفاده در جامعه را افزایش بدهند. از طرفی دیگر، برخی ویژگیها مانند صداقت، پایبندبودن به اصول اخلاقی و ... در هر جامعهای مثبت تلقی میشوند و بهتر است که دانشجوها این ویژگیها را در خود پرورش دهند.
دانشجویان باید بهعنوان طبقۀ جوان و تازهنفس جامعه، پرانرژی و خستگیناپذیر عمل کنند و همواره دنبال علمجویی و پیشرفت باشند. از آن جایی که دانشگاه، مثالی از یک جامعه در مقیاس کوچکتر است، دانشجوها باید همیشه در صحنه و اجتماعی باشند و تعاملات اجتماعی بالایی داشته باشند و مطالبهگری را که به معنی خواستن در همۀ زمینههاست، بیاموزند. دانشجوها از یک سو باید قابلیتهای خود را در رابطه با حل مسائل کشور به ساختار مدیریتی کشور اثبات کنند و نشان دهند که شایستگیهای کافی برای حل مسائل کشور را دارند. به واسطۀ این مسئله، اعتماد متقابل شکل میگیرد و اعتماد متقابل برای هر کشوری، یک سرمایۀ باارزش است که سرعت حل مسائل را چندین برابر میکند. به نوعی میتوان گفت اگر مطالبهگری و پرسشگری دانشجویان در مسیری سازنده و منطقی قرار بگیرد، میتواند اثرگذار باشد؛ اما اگر نقدها و مطالبات، منطقی نباشند، گرهی از کار کشور باز نخواهد شد. دانشجو باید توانایی بررسی و تحلیل دقیق پدیدهها و اتفاقات روز جامعه را داشته باشد و با آگاهی کامل از شرایط روز کشور و فهم دقیق آنها اظهار نظر کند.
بهعنوان نکتۀ آخر، با توجه به پررنگبودن نقش دانشجوها در جامعۀ دانشگاهی، باید کارهایی برای کمک به دانشجوها جهت مفیدتر واقعشدن در آینده انجام شود؛ بهعنوان مثال، منابع جدید و بهروز را در اختیار دانشجوها قرار دهند یا از فعالیتهای دانشجویی با هدف افزایش تعاملات دانشجویی و کمک در جهت اجتماعیشدن دانشجوها حمایت بیشتری کنند یا دانشجوها را در بخشهای مختلف دانشگاه درگیر کنند تا آنان با چالشهای کار گروهی و مدیریتی آشنا شوند. بهطورکلی از دانشگاهها میتوان انتظار داشت که با برنامهریزیهای مناسب، موقعیتهایی فراهم کنند که دانشجوها پس از فارغالتحصیلی، علاوه بر علم، تجربههای مختلفی در زمینههای گوناگون داشته باشند. مسئولان دانشگاهها باید بدانند که دانشگاه همانگونه که محلی است که دانشجوها را از لحاظ علمی با دانش روز تعلیم میدهد، ذهن دانشجوها را نیز شکل میدهد و شایسته است که در خور این رسالت مهم، سنگین و باارزش، عملکرد قابل قبولی داشته باشند.