زهرا موسوی، ورودی ۹۸ مهندسی مکانیک
«فعالیت‌های دانشجویی نه‌تنها باعث افت تحصیلی نمی‌شوند، بلکه باعث پیشرفت تحصیلی نیز می‌شوند»! اکثر ما، این جمله یا مشابه آن را حداقل یک بار شنیده‌ایم؛ اما خیلی‌هایمان درباره‌ی درستی آن هیچ اطلاعی نداریم. حدود یک سال پیش، نظرم این بود که این جمله درست نیست؛ چون به هرحال برای انجام فعالیت‌های دانشجویی باید وقتی بگذاریم که می‌توانیم آن را به درس‌خواندن اختصاص بدهیم. احتمالاً می‌پرسید پس با این اوصاف اینجا چه می‌کنم؟
اواسط تابستان پارسال بود که در گروه‌های تلگرام پیامی را دیدم که از کانال خمش فوروارد شده بود و این‌طور شروع می‌شد: «نشریه‌ی دانشکده یعنی خمش داره یواش‌یواش شروع به کار می‌کنه و در حال تجدید قواست ...» در ادامه‌ی آن پیام نسبتاً طولانی، کلمه‌ی «ویراستاری» توجهم را جلب کرد. من به ویرایش متون علاقه داشتم و بیکاری تابستان، مرا ترغیب کرد که عضو تیم خمش بشوم؛ اما به‌سرعت با خودم گفتم: «مگه فقط تو تابستونه؟ پس درس‌هات چی می‌شن؟» بعد این‌طور خودم را قانع کردم که من که می‌خواهم در هر شماره‌ی خمش، متن‌ها را بخوانم؛ خب چه اشکالی دارد که آن‌ها را قبل از انتشار بخوانم؟ ویراستاری هر متن، حداکثر یک ربع طول می‌کشد. تازه قرار نیست که فقط من ویراستار خمش باشم. به‌علاوه، در نویسندگی هم که خیلی استعداد ندارم. پس مي‌ماند همین ویراستاری که خیلی وقت‌گیر نیست!
چند روز گذشت و مدیرمسئول خمش که اتفاقاً یکی از دوستانم بود، مرا عضو گروهی به نام «کانون فعالیت‌های خمش ۲۸» کرد. با خودم گفتم: «من که گفتم فقط می‌خوام ویراستار باشم»! البته برای تشکیل گروه ویراستاری هم خیلی منتظر نماندم و تیم خمش خیلی زود شروع به کار کرد. اولین باری که کلمه‌ی «نیم‌فاصله» را شنیدم (در واقع دیدم)، وقتی بود که نشریات دیگر را برای پیشرفت خودمان نقد می‌کردیم. (برای شمایی که مانند یک سال قبلِ من هستید می‌گویم؛ به همین کلمه‌ی «نیم‌فاصله» دقت کنید. بین دو بخشِ «نیم» و «فاصله»، نیم‌فاصله وجود دارد. در غیر این‌صورت، این‌طور خواهد شد: «نیم فاصله») فهمیدم که ویراستاری فقط اضافه‌کردن علائم نگارشی به متن‌ها و اصلاح‌کردن ایرادات نگارشی و املایی و تایپی (که تعدادشان معمولاً کم است) نیست و ظاهراً قرار است که هر متن بیشتر از یک ربع وقتم را بگیرد. چند روز بعد، مدیرمسئول خمش چند پیام در مورد ویراستاری در گروه ویراستاری فرستاد و من به‌طور جدی، یادگیری ویرایش متون را آغاز کردم. شاید باورتان نشود، اما من حتی نمی‌دانستم که کاراکترهایی مانند تنوین و همزه روی کدام دکمه‌ی کیبورد هستند. چه برسد به نیم‌فاصله که تازه با آن آشنا شده بودم! خلاصه باز هم بیکاری تابستان باعث شد که هر چه را نمی‌دانستم یاد بگیرم و رسماً بشوم ویراستار خمش!
ماجرا به همین‌جا ختم نشد! در این «یک سال خمشی» (به بازه‌ی زمانی بین شروع تا پایان یک دوره از خمش ، یک سال خمشی می‌گویند) هرکاری که کمتر از نیم‌فاصله با آن بیگانه بودم را انجام دادم. ویراستاری به جای خود، از نویسندگی گرفته تا نقد متون و نظردادن درباره‌ی موضوعات، زیرموضوعات، تیتر و طرح جلد و حتی گاهی کمک در پیداکردن نویسنده برای متن‌ها.
روند کارها در خمش این‌طور بود که برای هر شماره، جلسه‌ای تشکیل می‌شد و در آن موضوعات و زیرموضوعات مشخص می‌شد و بعد هرکس که مایل بود، متنی را برای نوشتن انتخاب می‌کرد. در انتهای کار هم جلسه‌ای برای تعیین تیتر و طرح جلد داشتیم. در واقع هریک از اعضای خمش می‌توانست در اکثر کارها نقش داشته باشد؛ اما خب من فقط آمده بودم که هر متن را نهایتاً یک ربع ویرایش کنم و بروم!
برای فعالیت در خمش، لازم نیست که مهارت خاصی داشته باشید؛ مثلاً می‌توانید به ویراستاری علاقه داشته باشید، درحالیکه نمی‌دانید نیم‌فاصله چیست و حتی نمی‌دانید که نمی‌دانید! وقتی وارد کارها شوید، خیلی از مهارت‌ها را یاد می‌گیرید. مهارت‌هایی نه فقط از جنس مسئولیت‌هایی که می‌پذیرید، مانند نویسندگی، ویراستاری و ...، بلکه یاد می‌گیرید که چگونه با افرادی که حتی قبلاً آن‌ها را ندیده‌اید (و اگر دانشگاه مجازی باشد، نخواهید دید)، ارتباط برقرار کنید. می‌فهمید که قرار نیست همیشه همه‌چیز همان‌طور که شما انتظار دارید، پیش بروند و یاد می‌گیرید که در این مواقع باید چگونه رفتار کنید. به‌علاوه، مهارت کار گروهی را می‌آموزید و ...
نتیجه‌گیری این متن این نیست که فعالیت‌های دانشجویی باعث افت تحصیلی نمی‌شوند. در واقع باید بگویم که درباره‌ی جمله‌ی آغاز متن، هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌ام؛ اما این موضوع، دیگر آن‌چنان برایم حائز اهمیت نیست. فعالیت در خمش به زندگی من تنوع بخشید؛ چیزی که در این روزهای کرونایی بسیار به آن نیاز داشتم. باعث شد از اینکه در کنار درس‌خواندن کارهای مفید دیگری هم انجام می‌دهم، احساس بهتری داشته باشم. در این یک سال با افراد مختلفی آشنا شدم که آشنایی با هرکدام تجربه‌ای خوب و خاطره‌انگیز را برایم رقم زد. پیشنهادم این است که اگر به این قبیل فعالیت‌ها علاقه دارید، امتحانش کنید. مطمئن باشید که ارزشش را دارد، حتی اگر کمی از درس‌هایتان عقب بمانید!
