چگونه دریایی شدم؟
صالحه کیوانلو، ورودی ۹۸ مهندسی دریا
وقتی رتبۀ کنکورت میآید و آن رشتۀ دلخواه در دانشگاه مورد علاقهات را قبول نمیشوی و از طرفی نمیخواهی یک سال دیگر را برای کنکور مجدد صرف کنی، تمام تلاشت را میکنی که هرطور شده غیرممکن را ممکن کنی. علتش برمیگردد به ایدهآلگرایی شدید که نمیتوانی از دانشگاه رویاهایت، تحصیل در جمع بهترینهای کنکور و افرادی که احتمالاً طرز فکر و اهداف مشترکی با تو دارند و البته دعوتنامههای صادره از ناسا و سیلیکونولی بگذری!
در این لحظه است که از 24 ساعت شبانهروز، 25 ساعت را به بررسی و تحقیق در مورد تمام گزینههای موجود میگذرانی و به دنبال راهی هستی که در نهایت تو را به چیزی که میخواهی برساند. در همین حین برای اولین بار اسم مهندسی دریا را در دفترچۀ انتخاب رشته دیدم. در ابتدا هیچ اطلاعی در مورد آن نداشتم و حتی از اسمش هم خوشم نیامد. میشد حدس زد که محتوایش هم برایم جالب نخواهد بود. از دیدگاه خانواده که کلاً این رشته را عجیب و ناشناخته میدانستند! بگذریم. با تحقیق بیشتر فهمیدم این رشته در واقع همان مهندسی مکانیک است با کاربردهای دریایی که در دانشکدۀ مکانیک ارائه میشود. در آن لحظه به علت علاقه به فیزیک و احتمالاً مکانیک احساس کردم بهترین انتخاب ممکن با توجه به شرایط است؛ ولی همچنان ناراحت بودم. روز ثبتنام دانشگاه یکی از دانشجویان مکانیک بعد از اینکه رشتهام را پرسید گفت: «مکانیک با دریا هیچ (با تاکید) فرقی نداره، فقط بیست واحد اختلاف دارن!» احتمالاً شدت علاقه را در چهرهام میدید. انگیزه و احساس خوبی که حرفهایش در من ایجاد کرد هرگز فراموش نخواهم کرد.
ترم اول دانشگاه را مانند سایر دانشجوهای مکانیک گذراندیم و از ترم دوم درسهای تخصصی دریا هم شروع شد. رفتهرفته ماهیت و اهمیت این رشته برایم روشنتر شد. اگر بخواهم در حال حاضر، توصیفی از این رشته ارائه دهم باید بگویم که مهندسی دریا بهطور گسترده انواع فعالیتهای مهندسی مربوط به دریاها و اقیانوسها و سواحل را در بر میگیرد. در مطالعۀ علوم مرتبط با مهندسی دریا، به دلیل فیزیک پیچیدهی حاکم بر دریاها و اقیانوسها استفاده از علومِ پایۀ مهندسی و علومِ پایۀ نظری حائز اهمیت است. از این رو مهندسی دریا یک شاخۀ بینرشتهای محسوب میشود و میتوان گفت بیشتر محتوای کاربردی آن برگرفته از ریاضیات، فیزیک، محاسبات عددی، مهندسی مکانیک در همۀ گرایشها، مهندسی عمران (سازههای دریایی) و تا حدودی از علم مواد، مهندسی برق و مهندسی نفت و گاز است. این رشته در كشور ما نیز دارای اهمیت و جایگاه ویژهای است چراكه كشور ما با داشتن مرزهای آبی گسترده پتانسیل بالایی برای کارآفرینی در این حوزه دارد.
با تمام اینها بعد از گذشت دو سال از دورۀ کارشناسی، متأسفانه دروس تخصصی دریا جذابیتی برای من در این رشته ایجاد نکرد که این موضوع تا حد زیادی به علاقۀ شخصی برمیگردد؛ ولی نحوۀ ارائۀ برخی دروس به گونهای بود که حتی برای بعضی از دوستانی که با علاقه وارد این رشته شده بودند نیز باعث کاهش انگیزه شده بود. در این مدت افتخار حضور در کلاس اساتیدی را داشتم که در نوع تدریس، شیوۀ عجیب و مبهم ارزیابی دانشجو و اخلاق مخصوص به خود در دانشکدۀ مکانیک و حتی در سطح دانشگاه کمنظیر بودند! سالبالاییها از عدم ارائۀ درسهای اختیاری جذاب و متنوع و نبود بازار کار مناسب شکایت داشتند؛ تعدادی از آنها ترجیح میدادند در رشتۀ دیگری تحصیل کنند. در این میان افرادی هم بودند که با رتبههای خوب و یا داشتن مدال المپیاد و با علاقۀ فراوان وارد این رشته شده بودند که تعدادشان کم بود. از دیگر مواردی که احساس خوبی در من ایجاد نمیکرد، تعداد کم دانشجویان پذیرفتهشده در این رشته بود که خود، مشکلات آموزشی زیادی به همراه داشت؛ از جمله ارائۀ دروس تخصصی توسط یک استاد ثابت و مشخص و یا عدم امکان تغییر رشته با شرط معدل.
از سوی دیگر با گذشت زمان به وسعت رشتۀ مکانیک پی بردم و دروسی نظیر دینامیک، ارتعاشات، رباتیک و ... برایم جالب به نظر میآمد و انگیزۀ ازدسترفته را احیا میکرد.
الآن که فکر میکنم در مجموع با توجه به گزینههای ممکن از انتخابم راضیام و اگر به دوران انتخاب رشته برگردم نیز تجربۀ تحصیل در این دانشکده دوستداشتنی را از دست نخواهم داد. خوشبختانه تسهیلاتی نظیر ماینور و ... امکان تغییر مسیر را تا حدی فراهم میکنند و هرچه جلوتر میروم، گزینههای متنوعی پیش رویم میبینم که باعث خوشحالی است، ولی انتخاب را سخت میکنند.
درنهایت من دریایی شدم و به دریایی از انتخابها رسیدم.