معرفی جاوااسکریپت و آشنایی مقدماتی با دستورات آن

جاوااسکریپت یکی از محبوب ترین و پرکاربرترین زبان های برنامه نویسی می باشد. جاوا اسکریپت دیگر، فقط یک زبان برنامه نویسی برای پویا سازی صفحات وب نیست! امروزه با استفاده از جاوااسکریپت می توان اپلیکیشن های موبایل و دسکتاپ ایجاد کرد. کاربردهای جاوااسکریپت به این موارد محدود نمی شود و روز به روز در حال گسترش است. در ادامه این مقاله درباره کاربردهای جاوااسکریپت و دستورات مقدماتی آن بیشتر آشنا خواهیم شد.

جاوااسکریپت چیست؟
کاربردهای جاوااسکریپت
آشنایی با نحوه نوشتن (سینتکس) جاوا اسکریپت
- مقادیر
- متغیرها
- عملگرها
- عبارات (Expressions)
- کامنت یا توضیحات
- نامگذاری متغیرها در جاوااسکریپت

جاوااسکریپت چیست؟

جاوااسکریپت یک زبان سطح بالا و تفسیری می باشد که در سال 1995توسط برندان آیک ایجاد شد. در ابتدا جاوا اسکریپت یک زبان سمت کاربر(کلاینت ساید) بود که برای افزایش جذابیت و داینامیک کردن صفحات وب مورد استفاده قرار می گرفت و فقط بر روی مرورگرها قابل اجرا بود اما با معرفی Node.js در سال 2009 جاوااسکریپت خارج از مرورگر هم قابلیت اجرا شدن پیدا کرد و علاوه بر سمت کاربر، سمت سرور(سرور ساید) هم شد. با آمدن فریم ورک و کتابخانه های انگولار، ویو و ریکت شاهد پیشرفت و گسترش بیشتر این زبان برنامه نویسی بودیم به طوری که امروزه اکثر وبسایت ها و اپلیکیشن های مدرن از جاوااسکریپت استفاده می کنند.

جاوااسکریپت یک زبان سطح بالاست اما این به چه معنی است؟ زبان های برنامه نویسی سطح بالا به زبان انسان نزدیک تر هستند و یادگیری و استفاده از آنها نسبت به زبان های سطح پایین که به زبان کامپیوتر نزدیک تر هستند، راحت تر است.

جاوااسکریپت یک تفسیری است اما این به چه معنی است؟ زبان های برنامه نویسی به دو دسته تفسیری و کامپایلری تقسیم می شوند. در زبان های کامپایلری تمامی کدها به زبان ماشین تبدیل می شوند و سپس اجرا می شوند اما در زبان های تفسیری کدها خط به خط به زبان ماشین تبدیل و اجرا می شوند. همان طور که دربالا اشاره شد جاوااسکریپت یک زبان تفسیری می باشد.

کاربردهای جاوااسکریپت

با استفاده از جاوااسکریپت می توانیم صفحات وب پویا داشته باشیم. انواع مختلفی از انیمیشن و فایل های چند رسانه ای را در صفحات خود استفاده نمائیم. برای دکمه ها یا بخشی از سایت خود رویداد تعریف نمائیم و عناصر خلاقانه ایجاد نمائیم و کلی کار جذاب و خلاقانه دیگر اما امروزه کاربرد های جاوااسکریپت به پویا سازی صفحات وب محدود نمی شود و برای ساخت اپلیکیشن و نرم افزار و بازی های تحت وب هم می توانیم از جاوااسکریپت استفاده نمائیم. همچنین برنامه نویسی بک اند هم با جاوااسکریپت امکان پذیر است. با استفاده از جاوا اسکریپت و کتابخانه تنسور فلو می توانیم نرم افزار های تحت وب هوشمند ایجاد نمائیم و با استفاده از لیسک در حوزه بلاک چین هم میتوان فعالیت کرد. به صورت کلی کاربرد های زبان جاوااسکریپت را می توانیم به صورت زیر بیان نمائیم:

- برنامه نویسی فرانت اند (کتابخانه ریکت و فریم ورک ویو و انگولار )

- برنامه نویسی بک اند (فریم ورک اکسپرس برای Node.js)

- برنامه نویسی نرم افزار های موبایل ( با استفاده از ریکت نیتیو )

- برنامه نویسی نرم افزار های دسکتاپ (با استفاده از الکترون)

- ساخت بازی های تحت وب (گیم جی اس)

- برنامه نویسی هوش مصنوعی (یادگیری ماشین با کتابخانه تنسور فلو)

- استفاده در حوزه بلاک چین (با استفاده از لیسک )

در جاوااسکریپت کتابخانه ها و فریم ورک های دیگری هم وجود دارد، در بالا به چند مورد شناخته شده تر اشاره کردیم. جاوااسکریپت روز به روز در حال گسترش است.

آشنایی با نحوه نوشتن (سینتکس) جاوا اسکریپت

از کاربردهای زبان جاوااسکریپت که بگذریم نوبت به آشنایی با سینتکس این زبان برنامه نویسی می رسد. سینتکس چیست؟ مجموعه‌ای از قوانین می باشد که نحوه قرارگیری و ترکیب کلمات، نشانه ها و علایم یک زبان را به صورتی که معنای درستی بدهند مشخص می کند. هر زبان برنامه نویسی سینتکس مخصوص به خود را دارد، گرچه سینتکس بعضی از زبان ها به هم نزدیک هست و بعضی دیگر تا حدودی شباهت هایی با هم دارند. در ادامه با سینتکس های مقدماتی زبان جاوااسکریپت بیشتر آشنا می شویم.

مقادیر

سینتکس مقادیر در جاوااسکریپت به دو دسته کلی تقسیم می شود:

1- مقادیر ثابت

2- مقادیر متغیر

در ابتدا با انواع مقادیر ثابت آشنا می شویم و در ادامه به سراغ متغیر ها و بقیه دستورات جاوااسکریپت می رویم.

مقادیر عددی (Number): در جاوااسکریپت مقادیر عددی را می توان به صورت صحیح یا اعشاری تعریف کرد.

13
10.36

مقادیر متنی یا رشته ها (String): مقادیر متنی یا رشته ها باید داخل سینگل کوتیشن یا دابل کوتیشن قرار بگیرند.

&quothello&quot
'wold'

متغیرها

برای تعریف متغیر در جاوااسکریپت از کلمه کلیدی var و let و const می توانیم استفاده نمائیم. در جاوااسکریپت نیازی نیست که نوع متغیر را تعریف کنیم. متغیر var به صورت سراسری تعریف می شود و در تمام برنامه می تواند تغییر نماید. متغیر let به صورت لوکال تعریف می شود. متغیر const مقداری ثابت می گیرد که قابل تغییر نیست و در صورتی که بخواهیم مقدار آن را تغییر دهیم، برنامه با خطا مواجه می شود.

var x;
x = 6;
let y;
y = 10.25;
const z;

هنگام تعریف متغیر می توانیم مقداری به آن نسبت دهیم.

var x =25;
let y = &quothello  world"
const z =10;

عملگرها

عملگر تساوی(assignment) : با استفاده از این عملگر به متغیرها می توانیم مقدار نسبت دهیم. البته در بالا این کار را انجام داده ایم و در زیر نمونه های دیگری را مشاهده می کنیم.

let x;
x = 10;
let y = 5;

عملگرهای ریاضی(arithmetic): در جاوااسکریپت از عملگرهای ریاضی جمع، تفریق، ضرب و تقسیم هم می توانیم استفاده نمائیم. برای چسباندن دو رشته به یکدیگر می توانیم از عملگر + استفاده نمائیم.

let x=20;
let y=4;
let z;
z = x+y;   // 24
z= x- y;   //16
z = x *y;   //80
z = x / y;   //5

عبارات (Expressions)

به هر ترکیبی از مقادیر ثابت و متغیرها و عملگر ها، عبارت یا اکسپرشن گفته می شود.

x * 10 
 &quot hello&quot + &quotmeysam&quot 
x + y

کامنت یا توضیحات

کامنت گذاری در جاوااسکریپت به دو صورت می باشد. کامنت های یک خطی و کامنت های چند خطی. برای ایجاد کامنت های تک خطی از دو علامت متوالی اسلش استفاده می نمائیم

// this is comment

برای ایجاد کامنت های چند خطی و طولانی، از */ برای شروع کامنت و از /* برای پایان کامنت استفاده می نمائیم.

/* this is firstline commen
this is seconds line comment
this is end line comment */

نامگذاری متغیرها در جاوااسکریپت

هر زبان برنامه نویسی برای نامگذاری متغیر ها قوانینی دارد، قوانین نامگذاری در متغیر ها در جاوااسکریپت به شکل زیر است.

- حرف اول باید حروف لاتین، آندرلاین(_) یا علامت دلار($) باشد

- بقیه نام می تواند حروف لاتین، اعداد، آندرلاین و علامت دلار باشد.

توجه: استفاده از اعداد در ابتدای نام متغیر مجاز نیست.

- جاوااسکریپت به بزرگ و کوچک بودن حروف حساس می باشد! یا به عبارت دیگر case sensitive می باشد.

var _name1;
var $name22;
var Last_name;
var last_name;

در خط سوم و چهارم دو متغیر متفاوت خواهیم داشت، زیرا یکی با حروف کوچک و دیگری با حروف بزرگ شروع شده است.

موارد بالا سینتکس های مقدماتی زبان جاوااسکریپت بود که هر کدام را می توان در یک مقاله جدا به صورت تخصصی بررسی کرد، هدف من آشنایی مقدماتی مخاطب با سینتکس این زبان برنامه نویسی بود. امیدوارم این مقاله براتون مفید بوده باشه.