همان طور که اشاره شد کامپوزیت دندان در انواع مختلفی تولید می شود. ابعاد و اندازه ذراتی که در ساخت کامپوزیت به کار رفته در کیفیت آن بسیار تأثیر دارد. به طور مثال هر چه ابعاد ذرات ریزتر باشد فرم دادن آن توسط دندانپزشک راحت تر است. همچنین پولیش پذیری بالاتری دارد و شکل نهایی طبیعی تر خواهد بود. در عوض کامپوزیت های درشت دانه مقاومت و استحکام بالاتری دارند.
کامپوزیت ها با توجه به میزان حساسیت دندان ها و جنس آن ها ساخته شده اند. تشخیص بهترین نوع کامپوزیت برای بیمار بر عهده دندانپزشک و بر اساس تجربه و تشخیص اوست. انواع کامپوزیت ونیر از نظر ابعاد و سایز ذرات تشکیل دهنده به شرح زیر است:
انواع کامپوزیت دندان را از نظر ضخامت و جنس میتوان به چهار دسته کلی تقسیم بندی کرد. برخی از این انواع کامپوزیت دندان امروزه منسوخ شده اند و دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرند و دسته های دیگر مورد قبول دندانپزشکان هستند.
اولین نسل کامپوزیت های دندان، ماکروفیل بودند که قدمتشان به بیش از 60 سال میرسد. برخلاف مقاومت بالایی که کامپوزیت های ماکروفیلی داشتند اما به دلیل سایز بزرگ آنها، امروزه تقریبا دیگر از آنها استفاده نمی شود زیرا ابعاد آنها بین 10 تا 60 میکرومتر است و حتی با چشم غیر مسلح نیز می توان آن را مشاهده کرد. طبیعی است که وجود کامپوزیت با ابعاد به این بزرگی روی دندان ها نه تنها زیبایی را تحت الشعاع قرار میدهد بلکه مشکلاتی در خوردن و چه بسا در گفتار نیز به وجود می آورد.
در نسل بعدی کامپوزیت دندان، سعی کردند که مشکل اصلی ماکروفیلی ها که اندازه آنها بود را برطرف کنند، به همین خاطر کامپوزیت های میکروفیلی وارد بازار شدند. اندازه این مواد حدود 100 نانومتر بود و ظاهری بسیار شفاف و مجلل داشتند، اما بزرگترین ضعف آنها عدم مقاومت در مقابل فشار و ضربه های وارده بود به طوری که از کامپوزیت های میکروفیل نمیتوان در دندان های پشتی استفاده کرد، بنابراین این دسته هم خیلی سریع از بازار رقابت کامپوزیت دندان خارج شد.
دسته سوم کامپوزیت های دندان، ونیر های نانو هیبریدی بودند که اندازه آنها ترکیبی از ذرات 50 میکرومتری و 100 نانومتری بود. کامپوزیت نانوهیبریدی با بهره گیری از مزایای انواع قبلی کاربرد بالاتری داشت و به همین خاطر امروزه هم از این جنس برای نصب کامپوزیت ونیر استفاده می شود، اما این محصول معایب زیادی دارد از جمله اینکه قابلیت ترمیم و پولیش ندارد و به مرور زمان رنگ خود را از دست میدهد.
پرکاربردترین نوع کامپوزیت دندان، نانو کامپوزیت ها هستند که اندازه آنها 20 نانومتر است. اندازه بسیار کوچک و نازک آن قابلیت پولیش و استحکام آن را افزایش میدهد. نانوکامپوزیت بهترین نوع این روش اصلاح طرح لبخند است زیرا هم زیبایی دندان را حفظ میکند و هم اینکه جنس محکمی دارد و در برابر ساییدگی کاملا مقاوم است.
انواع کامپوزیت دندان از نظر متد اجرایی و نحوه استفاده به انواع مستقیم و غیر مستقیم تقسیم بندی می شود.
کامپوزیت مستقیم یا (Direct composite veneers) در مطب و توسط دندانپزشک در یک جلسه انجام می شود. پلیمریزاسیون این نوع کامپوزیت دندان به وسیله تابش اشعه لیزر به صورت دستی انجام می شود. در واقع با فناوری نانو میتوان در یک روز صاحب دندان های جدیدی شد. از روش کامپوزیت دندان مستقیم برای پر کردن حفره ها و فاصله های بین دندانی کوچک استفاده می شود.
در روش غیر مستقیم (Indirect composite veneers) ساخت کامپوزیت ها در لابراتوار انجام می شود. طول دوره درمان در این روش بلند تر از روش مستقیم بوده و از آن می توان برای ترمیم سطوح وسیع تر و عیوب بزرگتر استفاده کرد. در این روش دندانپزشک از دندان ها قالب گرفته و این قالب را به لابراتوار ارسال میکند. تا زمانی که کامپوزیت های دندان آماده شوند، روکش های موقت به بیمار داده می شود. بعد از آماده شدن قال ها، روکش ها توسط چسب مخصوص روی دندان ها اعمال میشوند.
روکش کامپوزیت ونیر با روش غیر مستقیم دوام بیشتری دارد زیرا از مواد باکیفیت تری ساخته می شود و زمان بیشتری برای قالب دادن آن صرف شده است. ترمیم بخش وسیعی از تاج دندان، اصلاح طرح لبخند، ساخت پل هایی با دو تا سه دندان و روکش دندان به کمک این روش انجام می شود.
یکی از تفاوت های مهم بین انواع کامپوزیت دندان، برندهای مختلف آن میباشد. برندهای آمریکایی و ژاپنی بهترین تولید کنندگان کامپوزیت دندان در جهان هستند. در ادامه انواع مارک های کامپوزیت دندان و بهترین نوع ونیر را به شما معرفی خواهیم کرد:
انواع کامپوزیت دندان بر اساس ویژگی های مصرفی نیز به سه دسته جهانی، مایع و بسته بندی شده تقسیم می شود:
کامپوزیت دندان از نظر میزان قوام و انسجام به دو نوع سیال (Flowable Composite) و تراکم پذیر (Packable Composite) تقسیم بندی می شود.
این روکش، بافتی رقیق دارد و به راحتی به منافذ دندان نفوذ می کنند. از این کامپوزیت ها برای ترمیم طوق دندان ها، ترمیم حفره های کم عمق دندانی و پیشگیری از پوسیدگی دندان های خلفی استفاده می شود. کامپوزیت های دندانی تراکم پذیر دارای استحکام بسیار بالایی هستند. این نوع کامپوزیت ونیر انتخاب مناسبی برای پر کردن و ترمیم دندان های خلفی است.
کامپوزیت IPS از پرکاربردترین کامپوزیت هایی است که در سال های اخیر با استقبال بسیار زیادی روبرو شده است. این روکش از جنس سرامیک تولید شده و دارای مقاومت بالایی در برابر تغییر رنگ است. همچنین کامپوزیت آی پی اس از استحکام و انسجام بالایی در مقایسه با نمونه های مشابه برخوردار است.
روکش های بالک فیل یکی از نسل های جدید انواع کامپوزیت دندان است که در این مدل، دست دندانپزشک برای قرار دادن مواد کامپوزیتی روی دندان باز است، یعنی میتواند مقدار زیادی از مواد رزین روی دندان بیمار اعمال کند و به همین خاطر دیگر ذرات غذا در لای دندان ها گیر نمیکند. همچنین این روکش دوام بالایی داشته و در برابر تغییر رنگ و ضربه های بیرونی مقاوم است.
کامپوزیت دندان بر پایه مکان نصب و قرار گیری نیز دسته بندی می شوند. 1. کامپوزیت قدامی 2. کامپوزیت خلفی 3. کامپوزیت یونیورسال که در ادامه به توضیح هر یک از انواع کامپوزیت دندان می پردازیم.
کامپوزیت های قدامی برای دندان های جلویی به کار برده می شوند و کاملا جنبه زیبایی دارند. کامپوزیت دندان جلو نه تنها دندان های قدامی را سفید و زیبا نشان میدهند بلکه فاصله بین دندان ها را نیز پوشانده و در بیشتر موارد میتوان بدون تراشیدن دندان، این روکش ها را نصب کرد. بیشتر افرادی که برای نصب کامپوزیت ونیر به کلینیک ایرانمهر مراجعه میکنند، برای کامپوزیت کردن دندان های جلو است.
بیشتر اوقات بیماران از ونیر کامپوزیت برای اصلاح ظاهر دندان های جلویی استفاده میکنند، اما واقعیت این است که از این روکش میتوان برای حفاظت از دندانهای پشتی نیز بهره گرفت. ممکن است که زیبایی دندان های خلفی به چشم نیاید اما با نصب کامپوزیت دندان میتوان از آنها در برابر سایش و پوسیدگی و آسیب های دیگر محافظت کرد. از آنجایی که دندان های عقب معمولا سریع تر و بیشتر از دندان های جلویی خراب می شوند، در نتیجه کامپوزیت دندان های پشتی هم در معرض خطر بیشتری هستند، بنابراین باید نکات بهداشت دهان و دندان را کاملا رعایت کنید تا میزان دوام و طول عمر کامپوزیت را افزایش دهید.
اگر به دنبال کامپوزیت دندانی هستید که هم زیبا و هم محکم باشد، ما کامپوزیت یونیورسال را به شما پیشنهاد میکنیم. ما همیشه با دندان های پشتی، مواد غذایی را می جویم و زیبایی دندان های قدامی هم برای ما در اولویت است. کامپوزیت دندان چندکاره استحکام و قابلیت پالیش پذیری بالایی دارد و میتواند برای دندان های پشتی و جلویی استفاده شود. یعنی هم از دندان های پشتی به خوبی محافظت کند و هم اینکه زیبایی و جذابیت دندان های جلویی را نمایان کند.
مواد کامپوزیتی که روی دندان اعمال می شوند، باید به 2 روش سفت و محکم شوند، روش اول این گونه است که توسط نور لیزر، کامپوزیت روی دندان سفت میشوند، اما در روش دوم مواد کامپوزیتی به مرور زمان و به صورت طبیعی سفت میشود. به این روش، سلف کیور گفته می شود. کامپوزیت دندان سلف کیور نیازی به نور لیزر برای سفت شدن مواد رزین ندارد. در داخل بریج یا پل دندان از کامپوزیت سلف کیور به عنوان ریشه برای پروتز استفاده می شود. یکی دیگر از کاربردهای ونیرهای سلف کیور، پر کردن سوراخ های دندان های پشتی است. امروزه به علت طولانی بودن فرظایند درمان کامپوزیت دندان سلف کیور، این روش کاربرد چندانی ندارد.
در حالت عادی از ونیر کامپوزیت میتوان برای پوشش فاصله های بین دندانی استفاده کرد اما اگر این فاصله زیاد باشد، دیگر این روش کارساز نیست. در چنین شرایطی میتوان از کامپوزیت ارتودنسی برای کاهش شکاف های بین دندانی استفاده نمود. کامپوزیت های ارتودنسی توسط براکت ها یا اتصال باند ارتودنسی به سطح دندان چسبانده می شوند و میتوانند شکاف های بلند دندان را هم پر کنند.
یکی از ویژگی های کامپوزیت دندان این است که از تنوع رنگ بالایی برخوردار میباشد. انتخاب رنگ مناسب در اجرای کامپوزیت ونیر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. کاتالوگ رنگ کامپوزیت در 4 گرید A، B، C و D تولید شده است. گروه A دارای سایه قهوه ای، گروه B سایه زرد، گروه C سایه خاکستری و گروه D دارای سایه قرمز است که هر یک از یک این گریدها طیف رنگ های مختلفی دارند. دندانپزشک در انتخاب رنگ کامپوزیت دندان به رنگ و شکل طبیعی دندان های بیمار و رنگ پوست، رنگ چشم و فرم صورت او توجه می کند. البته که نظر شخصی بیمار نیز حائز اهمیت است. XL، A1, A2, A3, A3.5, A4, B1, B2, B3, C3, CV, CVD, BW, XBW متداول ترین سایه های در کاتالوگ رنگ روکش دندان هستند.
همان طور که گفتیم، انواع رنگ های کامپوزیت دندان بسیار گسترده هستند که باهم اختلاف رنگ بسیار کمی دارند. از بین رنگ های ونیر کامپوزیت، سایه XL و BW از محبوبیت و کاربرد بیشتری برخوردار هستند. هدف اکثر افرادی که دندان های خود را کامپوزیت میکنند، این است که دندان های سفید و براق داشته باشند، به همین خاطر سفیدترین رنگ را انتخاب میکنند، درحالی که سفیدترین رنگ کامپوزیت دندان، ظاهری مصنوعی خواهد داشت. پیشنهاد میکنیم برای اینکه کسی متوجه ونیرهای دندان شما نشود، از سایه های XL و BW استفاده نمایید.
در انتهای مقاله انواع کامپوزیت دندان، میخواهیم به یکی از رایج ترین سوالات درباره ونیر دندان پاسخ دهیم، بهترین نوع کامپوزیت دندان چیست؟ کامل ترین جواب به این سوال را دندانپزشک شما میتواند بدهد. در جلسه مشاوره ای که قبل از اجرای کامپوزیت ونیر انجام می شود، دندانپزشک با توجه به وضعیت فک، دهان و بودجه شما بهترین گزینه را پیشنهاد میکند. از نظر جنس پرسلین ونیر از همه بهتر است اما به هر حال باید دندانپزشک زیبایی نظر قطعی خود را در این باره بدهد.
شکل کامپوزیت دندان با توجه به فرم صورت نیز باهم فرق میکنند، یعنی مثلا برای صورت های گرد، بهتر است کامپوزیت های بلندتر و برجسته تر را انتخاب کنید. همین طور بهترین شکل ونیر دندان مطابق با انواع فرم صورت عبارتند از :
کامپوزیت دندان یک روش دندانپزشکی زیبایی بسیار ساده و موثر برای اصلاح فرم دندان ها و لبخند است اما اگر این کار توسط یک دندانپزشک ناشی و تازه کار انجام شود، ممکن است خیلی سریع کامپوزیت بشکند، رنگ عوض کند و یا آسیب های دیگری ببیند، بنابراین باید به یک کلینیک دندانپزشکی معتبر و باتجربه مراجعه کنید.
کلینیک دندانپزشکی ایرانمهر (https://iranmehrdental.com) از بهترین برندهای کامپوزیت دندان مانند بیسکو، کولتن، SARENCO و DMP برای نصب کامپوزیت ونیر استفاده میکند. همچنین دندانپزشکان کلینیک ایرانمهر با دقت و ظرافت بسیار زیاد مواد کامپوزیت ونیر را روی دندان ها می چسبانند به طوری که تا سال ها بتوانید بدون هیچ پشیمانی از آن استفاده کنید.