آشنایی با فرزندتان در دوران رشد می تواند یکی از مهمترین وظایف یک والدین خوب باشد. یادگیری چگونگی مشاهده فرزند شما از دنیا، آموزش مهارتهای جدید به فرزندتان و راهنمایی کردن آنها در هنگام پردازش احساسات و تغییرات جدید بزرگ، همه بخشی از پدر و مادر بودن است، اما کار ساده ای نیست. با رشد فرزندتان، مراحل رشد و نمو پیشرفت را پشت سر می گذارد، از بدو تولد تا بزرگسالی به همین منظور باید گفت که روانشناس کودک در سن کودکی برای رشد و پرورش کودکان بسیار میتواند مهم و مفید باشد. عوامل محیطی، ژنتیکی و فرهنگی همه می توانند بر رشد کودک و سرعت پیشرفت آنها از یک مرحله به مرحله بعدی تأثیر بگذارند.
برای کودکان دشوار است که آنچه را که می گذرانند توضیح دهند، و کمتر تجزیه و تحلیل احساساتشان. این جایی است که روانشناسی کودک می تواند به شما در ارائه اطلاعات بسیار مهم و با ارزش کمک کند.
روانشناسی کودک چیست
روانشناسی کودک، مطالعه ناخودآگاه و رشد آگاهی کودک است. روانشناسان کودک مشاهده می کنند که چگونه کودک با والدین، خود و جهان ارتباط برقرار می کند تا رشد ذهنی خود را بفهمد.
اما چرا انقدر اهمیت دارد؟
همه می خواهند فرزندشان رشد سالم داشته باشد، اما همیشه مشخص نیست که آیا رفتار کودک نشانه یک مرحله عادی از رشد است یا نشانه ای از ناهنجاری است. روانشناسان کودک می توانند به شما در درک تفاوت این دو کمک کنند.
شناخت الگوهای روانشناختی طبیعی و غیر عادی کودک می تواند به والدین کمک کند تا بهترین راه برقراری ارتباط و ارتباط با فرزند خود را داشته باشند و به کودک خود مکانیزم های مقابله را برای مدیریت احساسات آموزش داده و به آنها کمک کنند تا در هر مرحله جدید رشد، پیشرفت و شکوفایی داشته باشند. روانشناسان کودک همچنین می توانند رفتارهای ناهنجار را زود تشخیص دهند، به تشخیص ریشه مسائل رفتاری متداول مانند موضوعات یادگیری، بیش فعالی یا اضطراب کمک کنند و به کودکان کمک کنند تا در اثر آسیب های روحی دوران کودکی کار کنند.
مسائل مربوط به روانشناسی کودک و نوجوان
۴- پیچیدگی ناف دور گردن در حرکت هایی که نوزاد مایع شکمی دارد، بند ناف دور گردنش پیچید، مشکل می آفریند و در نقص عقل او تأثیر دارد. ۵- دشواری تنفسی چنان چه وقتی نوزاد به دنیا می آید در هنگام تولد و بیرون آمدن از مجرای زایمان وقفه ای ایجاد شود هر چند کوتاه نوزاد از اکسیژن محروم شود یا از نظر تنفسی دچار مشکل شود عاملی است برای عارضه نقص عقلی.
۶- وسایل جراحی که اگر ماما از دستگاه قاشقک برای خروج جنین از شکم مادر کند و در اثر فشار نابجا بر سر و جمجمه وارد کند در او ایجاد عقب ماندگی خواهد کرد. ۷- زایمان نارس یا زود رس ممکن است کودک حدود ۹ ماه را در شکم مادر به سر برده باشد اما به طور نارس به دنیا بیاید یعنی اندام های او به اندازه کافی رشد لازم را پیدا نکرده باشد و همچنین ممکن است کودک ۶ یا ۷ ماه به دنیا بیاید که باز هم ممکن است به خاطر کافی نبودن دوره زیست کودک دچار نقص و عقب ماندگی شود.
علل عقب ماندگی بعد از تولد : ۱- انواع منژیت ها : چنانچه کودک مورد حمله این بیماری قرار بگیرد سلول های عصبی بیشتر مورد حمله قرار می گیرد و عقب ماندگی ظاهر می شود. ۲- مسمومیت ها : ماده غذایی مسموم وارد بدن شود و کودک را مسموم کند این مسمومیت ممکن است روی سلول های مغزی اثر بگذارد و موجب عقب ماندگی می شود.
بررسی اختلالات در روانشناسی کودک و نوجوان
۴- اختلالات غدد داخلی : چنان چه غدد داخلی در ترشح هورمون به خون دچار مشکل شود در کودک عقب ماندگی ایجاد می شود به کریتیلیزیم اشاره کردیم که در اثر کم کاری تیروئید ایجاد می شود. ۵- خستگی های جسمی و روانی : در اثر کار زیاد و فعالیت و خستگی بدن و مشکلات روحی و روانی نیز بر ذهن تأثیر می گذارد و در رشد آن وقفه ایجاد می کند.
۶- اختلالات عاطفی : چنانچه به خاطر مسائل درونی و بیرونی در او اختلال عاطفی صورت بگیرد این افسردگی ها و تحریکات عاطفی بر کار کردن مناسب ذهن تأثیر می گذارد و کندی ایجاد می کند. ۷- عوامل محیطی و فرهنگی : اگر محیط و فرهنگ او ازنظر کیفیت غنی باشد، هم رشد قابل توجیهی می کند و حالت بالقوه به بالفعل در می آید و پتانسیل آن هر چه قدر هست شکوفا می شود و فقر فرهنگی باعث می شود کودک شکوفا نشود و کند شود.
روان شناسی رشد – مرحله نوجوانی : دوران بیش از بلوغ ( ۱۳-۱۲ سالگی ) : که در این سن تعادل جسمی نوجوان بهم می خورد. کودک که وارد این مرحله می شود دیگر خود را کودک نمی داند، احساس استقلال می کند وارد جمع بزرگ سالان می شود و ما با این رفتارهایش می فهمیم که او می خواهد ابراز هویت کند که این دوره، دوره منفی گفته می شود که پر تشنج است.
دوره منفی و تشنج ( ۱۲ تا ۱۶-۱۵ سالگی ) : این مرحله دوره طوفان، عصیان و شورش تلقی می شود که دانشمندان آن را دوره بحرانی تلقی می کنند، رشد از نظر جسمی ، ذهنی ، عاطفی دارای یک تحولات خاص خودش می باشد.
روانشناسی کودک تعامل چند بخش اصلی توسعه را مطالعه می کند:
• رشد جسمانی
رشد جسمانی در کودکان به طور معمول دنباله ای قابل پیش بینی از وقایع است. فرزند شما طبق آن ترتیب سر خود را بالا می برد، می چرخد، می خزد، می رود و می دوید.
روانشناس کودک شما می تواند به پزشک خود در رعایت رشد جسمی کودک کمک کند و در صورت وجود ناهنجاری هایی که می تواند نشان دهنده بی نظمی های رشد باشد.
روانشناسان کودک پیشرفت فرزند شما را به سمت نقاط عطف رشد رعایت می کنند تا کودک شما از نظر جسمی به طور عادی در حال رشد باشد.
تأخیرهای اساسی در رشد جسمانی ممکن است سایر موارد اساسی در زمینه رشد را نشان دهد که می توان در اوایل رشد کودکی مورد بررسی قرار بگیرد.
• رشد شناختی کودکان
درک پزشکی از رشد شناختی کودک طی سالهای اخیر بسیار تغییر کرده است. اکنون می دانیم که حتی نوزادان تازه متولد شده نیز از محیط خود آگاه هستند و به آن علاقه مند هستند، حتی قبل از این که زبان برای بیان آن داشته باشند.
رشد شناختی به یادگیری فکری و فرآیندهای اندیشه کودک اشاره دارد. این شامل مشاهده و درک دنیای اطراف آنها، یادگیری زبان، حافظه، تصمیم گیری، حل مسئله، نحوه استفاده کودک از تخیل خود و نحوه استفاده کودک از استدلال اساسی است.
• رشد عاطفی و اجتماعی
رشد عاطفی و اجتماعی عمیقاً در هم تنیده است. رشد عاطفی به چگونگی احساس، درک و بیان احساسات کودک اشاره دارد. رشد عاطفی در کودکان بسیار جوان از طریق بیان احساسات اساسی مانند ترس، شادی، عصبانیت و غم بیان می شود.
با رشد کودک، احساسات پیچیده تری مانند اعتماد به نفس، امید، گناه و غرور پدیدار می شود. رشد عاطفی همچنین شامل توانایی کودک در احساس و درک احساسات افراد دیگر از طریق همدلی می شود. یادگیری تنظیم و بیان مناسب احساسات برای بسیاری از کودکان دشوار است.کمک به کودکان در درک زود هنگام احساساتشان می تواند تأثیر بسیار زیادی بر رشد عاطفی فعلی و آینده داشته باشد. یک روانشناس کودک می تواند به کودک شما کمک کند احساسات خود را به روشی سالم و مثبت بیان کند.
رشد عاطفی، رشد اجتماعی را بسیار آگاه می کند. این درست است زیرا یک کودک احساس می کند، می فهمد، و به بیان احساسات خود دارای تاثیر مستقیم بر چگونگی برقراری ارتباط آنها با دیگر افراد است.
