یکی از نمونه مالیات های که در کشور اجرا می شود مالیات بر ارث است. برای این که فرزندان فرد متوفا بتوانند اموال او را تقسیم کنند باید میزان مالیات ارث محاسبه و تسویه شود. همچنین مالیات ارث اموال (منقول و غیرمنقول) متوفا برای طبقات مختلف ارث متفاوت است. طبق قانون کسانی که در طبقات دوم و سوم ارث قرار می گیرد باید مالیات بیشتری نسبت به طبقه اول پرداخت کنند.
مهم ترین مواردی که هنگام تقسیم ترکه مد نظر قرار می گیرد نحوه محاسبه مالیات بر ارث املاک است. زیرا بیشتر افراد دارای خانه یا ملک تجاری هستند؛ لذا پس از فوت فرد باید بین وراث تقسیم شود. در این مقاله می خواهیم مالیات بر ارث خانه را مورد بررسی قرار دهیم. پس با ما همراه شوید.
در واقع مالیات بر ارث به عنوان سهم دولت از اموال متوفی است. وارث متوفی باید فهرستی از تمامی اموال و دارایی های وی را به اداره مالیات محل سکونت متوفی ارائه کنند. همچنین سایر مدارک لازم را به شورای حل اختلاف تحویل دهند. پس از ارائه مدارک لازم، میزان سهم ارث هر یک از وراث حساب و طبق گواهی انحصار وراثت تعیین می شود.
لازم است به این نکته اشاره کنیم که قبل از تعیین سهم ارث هر یک از وراث، باید بدهی های متوفی پرداخت شود. دیون او اعم از بدهی، وام، مهریه و مالیات از ماترک کسر می شود. یکی از این دیون، مالیات ارث است که مقدار آن بر حسب نوع مال و طبقه وراثت محاسبه می شود.
اکثر مواقع وراث متوفی با مسئله مالیات ملک مسکونی مواجه می شوند. لذا. باید مالیاتی که بر خانه و ملک فرد تعیین می شود را پرداخت کنند. اصولاً میزان مالیات ارث ملک برابر با ۵/۷ ٪ (وارث طبقه اول) ارزش ملک خواهد بود. این مبلغ توسط اداره مالیاتی تعیین می شود که از ارزش واقعی ملک کمتر است. پس میزان مالیاتی که وارث باید برای املاک متوفی بپردازد بسیار کم است.
املاک تجاری به سبب قیمت بالایی که دارد، مالیات زیادی هم به آن تعلق می گیرد. محاسبه میزان مالیات مغازه به دو بخش ملکیت مغازه و سرقفلی مغازه بستگی دارد. یعنی در هر کدام از این دو مورد جداگانه مالیات ارث برای آن تعیین می شود. مبلغی که برای مالیات بر املاک تجاری برابر با ۳ درصد ارزش واقعی ملک خواهد بود. امروزه با توجه به این که قیمت املاک تجاری مدام در حال تغییر است، میزان مالیاتی که برای وارث در نظر گرفته می شود بسیار زیاد است.
لازم است این نکته را یادآوری کنیم که منظور از ملکیت مغازه همان ملکی است که مغازه در آن قرار دارد. این ملکیت شامل عرصه و اعیان می شود که به صورت جدا محاسبه می کنند.
مبلغی که برای مالیات بر ارث املاک اداری گرفته می شود برابر با مالیات املاک تجاری است. وارث باید ۳ درصد ارزش واقعی ملک تجاری را به عنوان مالیات پرداخت کنند. البته در این میان یک استثناء وجود دارد و این است که قیمت املاک اداری نسبت به املاک تجاری کمتر هستند. پس مبلغی مالیاتی که وارث باید پرداخت کند، کمتر خواهد بود.
برای این که گواهی مالیات صادر شود باید یکی از وراث یا نماینده قانونی آن ها به اداره مالیاتی که در محدود محل زندگی متوفی است مراجعه کرده و مراحل زیر را طی کنند:
مدارک مورد نیاز به قرار زیر است:
همانطور که گفته شد وارث یا نماینده قانونی آن وظیفه دارد ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ فوت متوفی به سازمان مالیات محل سکونت مرحومه مراجعه کنند و مدارک لازم را ارائه دهند. قبل از این که نرخ مالیات را مشخص کنند. باید ابتدا طبقات ارث و تعداد وراث هر طبقه مشخص شود. سپس میزان مالیات ملک محاسبه می شود و وراث باید آن را پرداخت کنند. طبق قانون وراث طبقه دوم و سوم باید به ترتیب ۲ و ۴ برابر بیشتر از وراث طبقه اول مالیات بپردازند. یعنی مالیات بر ارث خانه برای وراث طبقه اول ۵/۷ درصد، وراث طبقه دوم ۱۵ درصد و وراث طبقه سوم ۳۰ درصد خواهد بود. برای مالیات ارث تجاری و اداری نیز طبق قانون عمل می شود.
در اینجا وراث طبقه دوم و سوم باید ۲ تا ۴ برابر بیشتر از وراث طبقه اول مالیات بدهند. پس مالیات املاک تجاری برای وراث طبقه پایین ۳ درصد و برای وراث طبقه دوم و سوم ۶ و ۱۲ درصد محاسبه می شود که اصولاً کارشناسان اداره امور مالیاتی ملک را بر حسب قیمت واقعی ملک تعیین می کنند. در برخی موارد این ارزش گذاری املاک ممکن است از قیمت واقعی ملک بیشتر شود. اما ارزش گذاری زمین های بایر و کشاورزی از ارزش واقعی ملک پایین تر است.
در چند سال اخیر قانون مالیات ارث به دو صورت انجام می پذیرفت، به این صورت که اگر متوفی قبل از سال ۱۳۹۵ فوت شده باشد مبلغی که وراث باید به عنوان مالیات پرداخت کنند متفاوت است. در قانون قدیم نرخ مالیات ملک ( مسکونی، تجاری، اداری و غیره) برای وراث طبقه اول ۳۵ درصد، وراث طبقه دوم و سوم به ترتیب ۴۵ درصد و ۵۵ درصد تعیین میشد. همانگونه که معلوم است نرخ مالیات برای مشمولین قانون قدیم بیشتر است. نرخ مالیات ارث از سال ۱۳۹۵ تغییر کرد و بعد ازاین سال وراث متوفا مشمول قانون جدید مالیات خواهند شد. برای این که بتوانید مراحل کار را به خوبی انجام دهید بهتر است از مشاوره حقوقی در این زمینه کمک بگیرید.
مهم ترین عامل تاثیر گذار در تعیین میزان مالیات بر ارث، طبقه ای است که فرد وارث در آن قرار دارد. زیرا طبقه اول از کمترین مبلغ مالیات و طبقات بالاتر نرخ مالیات بیشتری به آن ها تعلق می گیرد. طبقاتی وارث در آن قرار دارند به شرح زیر است:
پدر، مادر، شوهر، زن، اولاد و اولاد اولاد
پدر بزرگ، مادر بزرگ، خواهر، برادر و فرزندان آن ها
عمه، عمو، دایی، خاله و اولاد آن ها
لازم است به این نکته اشاره کنیم که اموال و دارایی طبقه بندی شده اند و نمی توان گفت که مالیات ارث چند درصد است. مثلا مالیات ارث برای طبقه اول عبارتند از:
وسایل نقلیه موتوری (زمینی، هوایی و دریایی) ۲ درصد
حق امتیاز و سایر حقوق مالی، ۱۰ درصد
املاک و حق واگذاری محل ۱/۵ درصد (برابر با نرخ ماده ۵۹)
سپرده بانکی و اوراق بهادار ۳ درصد
سهام و سهم الشرکه ۵/۱درصد
اموال متوفی در خارج از کشور ۱۰ درصد
پرداخت مالیات ارث واجب است و فرار آن شامل جریمه خواهد شد. یکی از جریمه های فرار مالیاتی، عدم انتقال دارایی به ورثه است. بر اساس قانون تا زمانی که ورثه مالیات ارث را پرداخت نکند. صاحب دارایی های متوفی نخواهد شد. محدودیت زمانی برای تقسیم اموال منقول و غیر منقول متوفا حدود ۶ ماه است و شامل محدودیت زمانی می شود. اگر تا این زمان اقدامات قانونی انجام نشود اموالی که از فرد به جای مانده، به دولت خواهد رسید. فرار مالیاتی برای مالیات های مختلف تعریف یکسانی دارد و فرار مالیاتی یعنی هر گونه تلاش غیر قانونی برای نادیده گرفتن ضابطه های مصوب شده است.
یکی از پر تکرارترین سوالاتی که در زمینه مالیات وجود دارد این است که، کدام اموال از مالیات بر ارث معاف هستند؟
اموالی که از مالیات معافند عبارتند از:
همانطور که گفته شد مالیاتی که برای ارث مشخص می شود از نوع مالیات مستقیم است. قبل از این که اموال متوفی بین وراث تقسیم شود باید تمامی بدهی های او پرداخت کنند و از اموال و دارایی های فرد فوت شده کم شود. کلیه ماترک متوفی از منقول، غیر منقول و حقوق مالی او مشمول مالیات ارث خواهد شد. در صورتی که وراث مالیات ارث را پرداخت نکنند، امکان دخل و تصرف در املاک را نخواهند داشت. از مباحث مورد بحث در این مقاله طبقه بندی وراث و انواع مشمول مالیات بر ارث خانه است. امیدوارم نهایت استفاده را کرده باشید.
