مبایعه نامه سندی است که طبق آن مال یا دارایی فردی به شخص دیگری فروخته میشود. در نتیجه یک قرارداد مکتوب بین دو طرف فروشنده و خریدار تنظیم می گردد. بر این اساس مالی دریافت شده و در مقابل بهای آن پرداخت میشود. به این قرارداد بیع نامه نیز اطلاق میشود.
گاهی اوقات افراد برای خرید یا فروش اموال خود مقدمات لازم را ندارند. مثلاً خریدار پول کافی را در حال حاضر آماده ندارد. یا فروشنده باید تسویه حساب شهرداری و دارایی و سایر ارگان ها را بگیرد. اما هر دو طرف به عقد قرارداد و انجام معامله متعهد هستند. در این زمان طرفین یک قرارداد معمولی تنظیم نموده که در آن متعهد می شوند در یک زمان و مکان مشخص اسناد رسمی حضور یابند. با یک شرایط تعیین شده از قبل که در قرارداد قولنامه ثبت شده است معامله را انجام دهند. به این قرارداد قولنامه می گویند.
باید بدانیم که مبایعه نامه یک سند عادی بوده و با اسناد های رسمی و تفاوت بسیاری دارد. سند رسمی یعنی سندی که نیاز دارد در دفاتر اسناد طبق اصول و قانون به وسیله افراد ذیصلاح تنظیم شود. اما مبایعه نامه نیازی به این کارهای قانونی و رسمی ندارد. یعنی که قبل از صادر شدن سند رسمی مبایعه نامه فقط به منظور حفظ حقوق دو طرف معامله تنظیم می شود. مثلاً در امر ساخت و ساز ویلا در شمال اگر شما بخواهید یک ویلا را پیش خرید کنید، هنوز بنایی برای صدور سند وجود ندارد. اما باید طرفین از راهی بتوانند به همدیگر اعتماد کنند و معامله را در حد امکان پیش ببرند. ممکن است فروشنده ویلا این ویلا را به چند نفر بفروشد. یا اینکه خریدار بخواهد در اواسط کار ویلای فروشی را به شخص دیگری واگذار نماید. وجود مبایعه نامه باعث می شود که مالکیت ملکه مورد معامله مشخص شود و در صورتی که مشکلی پیش بیاید، میتواند از مبایعه نامه در دادگاه استفاده نمایند.
