صنعت استان قزوین به عنوان یکی از محورهای اصلی تولید در اقتصاد از ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم در حوزه‌های مختلف صنایع، معادن، بازرگانی و صادرات با شتاب چشمگیر خود عملکرد مثبتی را از خود به ثبت رسانده است.
صنعت در قزوین در کنار کشاورزی یکی از محورهای اصلی تولید در اقتصاد این استان محسوب شده و تجمیع تنوع کارخانه‌های صنعتی در آن سبب شده تا نام قزوین به عنوان یکی از قطب‌های مهم صنعتی کشور شناخته شود.
از سال‌های گذشته تاکنون، صنعت استان قزوین مورد توجه اقشار مختلف اجتماعی بوده و افراد بسیاری از استان‌های دیگر کشور برای داشتن شغلی مناسب در یک کارخانه معتبر به این استان مهاجرت کرده و تا زمان بازنشستگی در واحدهای تولیدی آن مشغول به کار بوده‌اند، هم اکنون صنعت استان قزوین سه هزار و ۴۶۹ پروانه بهره‌برداری دارد که ۱۵۲ هزار و ۶۱۳ نفر درون آن به شکل پایدار مشغول به کار و فعالیت هستند.
همچنین یک شهر صنعتی و ۱۸ شهرک و ناحیه صنعتی فعال در نقاط مختلف استان قزوین وجود دارد که بخش عمده واحدهای صنعتی درون آن قرار گرفته است، بر همین اساس در واحدهای صنعتی استان بیش از یک هزار و ۳۰۰ نوع محصول صنعتی تولید می‌شود.
صنایع این استان در حوزه‌های مختلفی فعالیت دارد که بخش عمده آن شامل شیشه و بطری‌های شیشه‌ای، محصولات شوینده، قطعات خودرو، کاشی و سرامیک، فولاد، تولید کننده سی دی و دی وی دی، چرخ خیاطی، لوازم خانگی، ظروف کریستال و مواد غذایی است.
فعالیت صنایع در قزوین این استان را در رتبه ۷ کشوری قرار داده و از نظر اشتغال نیز در رتبه پنجم قرار دارد، اشتغال در صنایع استان قزوین به قدری مهم است که در طول تاریخ سرمایه گذاران مختلفی از داخل و خارج کشور برای سرمایه گذاری، این استان را انتخاب کرده‌اند.
ناگفته نماند که استان قزوین از دیرباز به دلیل قرارگیری در کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب کشور و همچنین موقعیت ژئواکونومی (جغرافیای اقتصادی) همواره مورد توجه صادرکنندگان محصولات صنعتی بوده که براساس ظرفیت‌های موجود هم اکنون انواع اقلام پلاستیک و نایلون، مواد غذایی مثل چیپس و سیب زمینی سرخ شده، رب گوجه فرنگی، سرکه، ماکارونی و انواع محصولات ساختمانی مثل کاشی و سرامیک، کابل و مفتول‌های مسی، مشتقات نفتی، پارافین و انواع شیشه، موکت، کشمش، کولر آبی و ظروف کریستال به سایر کشورها و بازارهای بین‌المللی صادر می‌شود
دولت سیزدهم با نگاهی عمیق به بحث صنایع توانست در استان قزوین و در طی ۲ سال گذشته، ۷۱۱ فقره پروانه بهره‌برداری و اشتغال ۱۶ هزار و ۶۶۳ نفر رکورد بی‌سابقه‌ای از خود برجای بگذارد.
در کنار تسهیل در صدور پروانه‌های تاسیس و بهره‌برداری، دولت اهتمام ویژه‌ای به رفع موانع تولید داشته و در این استان روزهای دوشنبه و چهارشنبه هر هفته با برگزاری جلسات کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید مشکلات و موانع بخش صنعت را از پیش روی تولید کنندگان برداشته است.
آمارهای رسمی از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان نشان می‌دهد که در مدت تعریف شده با حضور شخص استاندار بیش از ۱۹۰ جلسه برگزار شده و از این تعداد ۹۵۳ مصوبه در دستور کار قرار گرفته است.
قزوین در حوزه معدن نیز از ظرفیت‌های بسیار بالایی برخوردار است، به طوری که ۱۵۶ پروانه اکتشاف در این استان صادر شده و حدود ۹۲۰ نفر در معادن آن مشغول به کار هستند، با این نکته که از معادن استان قزوین انواع سنگ و کانی‌های مختلف استخراج و مورد استفاده شرکت‌ها قرار می‌گیرد.
سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قزوین از ابتدای دولت سیزدهم با پیروی از اسناد بالادستی توسعه‌ای، اقدام به صدور مجوز طرح‌های صنعتی در حوزه شورای سرمایه‌گذاری کرده که تعداد آن یک هزار و ۳۹۵ فقره با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ۶۵۷ هزار میلیارد ریال و ظرفیت اشتغال ۴۵ هزار و ۳۹۵ نفر بوده است.
در حال حاضر یک هزار و ۷۷۳ فقره مجوز طرح صنعتی با پیش بینی سرمایه‌گذاری ۹۶۸ هزار میلیارد ریال و ظرفیت اشتغال ۷۵ هزار و ۲۷۲ نفر دارای اعتبار بوده و از این بین تعداد ۷۷۶ طرح، عملیات اجرایی خود را آغاز کرده اند.
استان قزوین برای آنکه بتواند در تامین منابع مالی و اعطای تسهیلات بانکی جهت احداث و راه‌اندازی واحدهای صنعتی اقدام مثبتی انجام داده باشد، از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم تاکنون در قالب رونق تولید، بازسازی و نوسازی، تبصره ۱۸ و اعتبارات تام بیش از ۳۸ فقره تسهیلات به میزان ۱۴ هزار و ۸۰۶ میلیارد ریال پرداخت کند
توسعه تشکل‌های غیردولتی، تاسیس ۹ انجمن صنعتی جدید در قزوین
یکی از سیاست‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت در دولت سیزدهم و در حوزه مردمی کردن صنایع و فعالیت‌های غیردولتی، افزایش میزان مشارکت در تصمیم سازی ها و استفاده از ظرفیت مردم در انجام امور است که در دولت سیزدهم ۹ انجمن جدید تحت عناوین انجمن های آرایشی و بهداشتی، ماشین آلات و تجهیزات، مشتقات نفتی، مواد و محصولات شیمیایی، محصولات پلیمری، صنایع غذایی، مواد و محصولات سلولزی، معدن و صنایع معدنی در استان قزوین تاسیس شده است.
سازمان صمت قزوین در سال ۱۴۰۱ که به تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین مزین شده بود، دست روی دست نگذاشت و با همتی مضاعف از شرکت‌های دانش بنیان و مراکز تحقیق و توسعه صنایع حمایت کرد، در همین راستا دفتر نمایندگی صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته تاسیس شده و با مراکزی همچون پارک علم و فناوری، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، دانشگاه آزاد و دانشگاه علوم پزشکی قراردادهای بسیاری منعقد شد، در همین مدت ۲۲ واحد متقاضی به صندوق معرفی شدند تا بتوانند از ظرفیت دریافت تسهیلات برخوردار شوند که سه واحد دانش‌بنیان نیز تاکنون از تسهیلات این دفتر استفاده کرده اند.
تحقق ۱۰۳ درصدی اشتغالزایی، ۴۸۶ مصوبه تنظیم بازار
رصد و پیگیری ثبت اطلاعات مرتبط با میزان تعهد اشتغال نشان می‌دهد که میزان تعهد در سال ۱۴۰۱ برابر هفت هزار و ۶۹۳ نفر بوده که پس از شروع به کار تعداد هشت هزار و ۱۷۰ نفر در سیستم ثبت شدند که عملکرد ۱۰۳ درصدی در این حوزه به ثبت رسیده است.
یکی دیگر از اقدامات سازمان صنعت، معدن و تجارت در استان‌های کشور برگزاری ستادهای تنظیم بازار با هدف ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا و نظارت بر قیمت کالاها و محصولات تولیدی است که این جلسات در دولت سیزدهم با انسجام بیشتری شروع به کار کرد و حتی بنا بر پیشنهاد مدیران و مسوولان استانی شرایطی فراهم شد تا روسای اتحادیه‌های و انجمن‌های بخش خصوصی نیز بتوانند چهره به چهره در این ستاد با استاندار گفت و گو کنند، از آنجایی که دبیری جلسات برعهده سازمان صمت قرار دارد، امروزه همگرایی بسیاری خوبی را در استان قزوین شاهد هستیم.
آمارهای رسمی از سازمان صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد که از سال ۱۴۰۰ تاکنون ۸۴ جلسه تنظیم بازار به صورت اصلی و فرعی با حضور استاندار تشکیل شده است که از این میان ۴۸۶ مصوبه در این ستادها تصویب در دستور کار دستگاه‌های اجرایی استان قرار گرفته است.
صادرات محصولات صنعتی قزوین به ۵۹ کشور دنیا
میزان صادرات استان طی سال گذشته و از نظر وزن، یک هزار و ۱۴ هزار تن و به ارزش ۶۴۸ میلیون دلار از طریق گمرک استان به خارج از کشور صادر شده است، که این میزان نسبت به سال ۱۴۰۰ (۸۶۵هزار تن به ارزش ۵۷۸ میلیون دلار) از نظر وزنی ۱۲ درصد و از نظر ارزشی ۱۶ درصد افزایش داشته است.
کالاهای صادراتی استان طی این مدت شامل ۴۳۵ کد تعرفه گمرکی بوده که عمده آنها را محصولات ساخته شده و تولیدی کارخانجات استان تشکیل می دادند که مهمترین آن آهن آلات و فولاد (میلگرد و ورق‌های فولادی، مفتول فولادی)، انواع فراوده های نفتی (روغن‌های پایه تصفیه مجددی، هیدروکربن)، سیم و کابل و مفتول‌های مسی، انواع مواد شوینده (پودر شوینده، مایعات شوینده، شامپو، مواد اولیه تولید شوینده‌ها)، انواع شیشه های ساختمانی و دارویی، مصنوعات پلیمری (فیلم‌های بسته بندی، کیسه فریزرهای یک بار مصرف، سفره و ظروف یک بار مصرف)، محصولات غذایی (فراورده‌ای سیب زمینی، ماکارونی، تن ماهی، آدامس، شکلات انواع سس، سرکه)، انواع مواد شیمیایی (رزین آلکید) خشکبار (کشمش، مغز پسته ) و سایر محصولات بوده است.
گفتنی است که ۵۹ کشور دنیا اهم از عراق، ترکیه، افغانستان، هند، ترکمنستان، پاکستان، سوریه، امارات، ارمنستان، ازبکستان و روسیه، مقصد کالاهای صادراتی استان قزوین هستند.
در سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۱۷۴ هزار تن کالا به ارزش ۹۲۱ میلیون دلار از طریق گمرک استان واردات صورت گرفته که نسبت به سال ۱۴۰۰ (۱۳۹ هزار تن به ارزش ۱۱۳۰میلیون دلار) از نظر ارزشی ۱۶ درصد و از نظر وزنی ۱۳ درصد رشد داشته است.
نیم نگاه:
با نگاهی مختصر و اجمالی به اقدامات و عملکرد سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قزوین در دولت سیزدهم به معنی واقعی کلمه می‌توان به ظرفیت‌های عظیم تولید در این استان پی برد، خوشبختانه با دیپلماسی جدید ایران در منطقه و ایجاد بازارهای جدید بین المللی و همچنین تدابیر جدید در سیاست‌های بازرگانی استان، در آینده نه چندان دور شاهد افزایش حجم تولید در کارخانجات این استان خواهیم بود که این خود به حجم عظیمی از نیروی انسانی برای کار نیاز دارد.
