جوش آرگون و co2 یکی از متداول ترین فرآیند جوشکاری ذوبی به شمار می روند که در صنایع مختلفی همچون هواپیماسازی، خودروسازی، پتروشیمی و غیره نقش بسزایی را ایفا می کنند. البته لازم به ذکر است در سطح بین المللی جوش آرگون به جوشکاری تیگ (TIG) و جوشکاری co2 به جوشکاری میگ و مگ معروف است. بر خلاف تصور برخی از افراد، تفاوت جوشکاری آرگون و co2در گاز محافظ shielding gas استفاده شده، خلاصه نمی شود. به عنوان یک جوشکار توصیه می شود بر روی تمامی فرآیند های جوشکاری ذوبی متداول همچون آرگون، برق و co2 تسلط کافی داشته و از تفاوت و شباهت هر یک فرآیند بایستی آگاه باشید.
همچنین اگر قصد دارید در حوزه جوشکاری آرگون مهارت و تجربه ویژه ورود به بازار کار به صورت عملی کسب کنید، شرکت در دوره کاملا عملی آموزش جوشکاری آرگون فنی حرفه ای می تواند برای شما موثر واقع شود. به هر حال در ادامه دو فرآیند جوشکاری آرگون و co2 را به صورت کاملا ساده و جامع مورد بررسی قرار می دهیم. برای اینکه تفاوت فرآیند جوشکاری آرگون و co2 را بهتر درک کنید، بایستی در ابتدا دو فرآیند جوشکاری را به صورت جامع بررسی کنیم، سپس به تفاوت آنها بپردازیم.
جوش آرگون یکی از روش های متداول جوشکاری ذوبی به شمار می رود که قوس تنگستن تحت پوشش گاز محافظ shielding gas آرگون صورت می گیرد. به همین دلیل در ایران، جوشکاری تیگ به جوشکاری آرگون معروف است. در جوشکاری آرگون از الکترود تنگستن مصرف نشدنی استفاده می شود.
بدان معنی بر خلاف جوشکاری برق و co2، در فرآیند جوشکاری تیگ، الکترود تنگستن هیچگاه ذوب و مصرف نمی شود. در فرآیند جوشکاری آرگون می توانید تمامی فلزات آهنی و غیر آهنی را جوش داد. البته جوشکاری آرگون بیشتر برای جوش دادن صفحات نازک که ضخامت نسبتا کمی دارند، استفاده می شود. علاوه بر موارد گفته شده، جریان برق استفاده شده در فرآیند جوشکاری آرگون در برخی از موارد DC و در برخی دیگر AC است.
تنظیم کردن جریان برق جوشکاری به نوع فلزی که در حال جوش دادن هستید، بستگی دارد. به عنوان مثال اگر قصد دارید آلومینیوم را به روش جوش آرگون، جوش دهید، بایستی از جریان برق AC استفاده کنید. زیرا جریان برق DC نمی تواند به اندازه کافی گرما مورد نیاز جوشکاری آلومینیوم را تامین کند. گاز آرگون کاملا خنثی و بی اثر بوده و در حین فرآیند جوشکاری هیچ گونه واکنشی نشان نمی دهد. از این جهت، مهره جوش آرگون از کیفیت بسیار بالایی نسبت به سایر روش های جوشکاری برخوردار است.
تورچ یا مشعل جوشکاری: یکی از مهمترین تجهیزات جوشکاری آرگون، تورچ یا مشعل می باشد. تورچ جوشکاری دارای انواع مختلفی است که برای ذوب کردن فلزات مورد استفاده قرار می گیرد. تمامی تورچ های جوشکاری بر سه اساس مهم نوع خنک کننده، گاز محافظ و نحوه استفاده تقسیم بندی می شود.
برای انتخاب اندازه و طول الکترود تنگستن بایستی به اندازه تورچ توجه داشته باشید. علاوه بر موارد گفته شد، تورچ در جوشکاری آرگون دارای دو نوع خنک کننده آبی و هوایی می باشد. تورچ با خنک کننده هوایی برای عملیات جوشکاری زیر 200 آمپر بهره بردای می شود. این در حالی است که برای جوشکاری با آمپر بالای 250 بایستی از تورچ با خنک کننده آبی استفاده کنید تا تجهیزات تورچ و الکترود ذوب نشود.
فیلر: فیلر یا سیم پر کننده در فرآیند جوشکاری آرگون مصرف و ذوب می شود و وظیفه پر کردن فاصله و فضا بین فلزات را بر عهده دارد.
اینورتر جوشکاری: بدون شک یکی از مهمترین تجهیزات مورد نیاز تمامی فرآیند های جوشکاری اینورتر یا دستگاه جوش می باشد. اینورتر های جوشکاری نیز در دو نوع در بازار وجود دارند، تک مولد و دو مولد. از آنجایی که معمولا از جریان برق DCدر جوشکاری آرگون استفاده می شود، اینورتر های تک مبدل DC رایج تر بوده و ارزان قیمت هستند. این در حالی است که اینورتر های دو مولدی که قادر هستند جریان برق DC و ACرا از خود عبور دهند، گران قیمت تر هستند. همان طور که در ابتدا به آن اشاره کردیم از جریان برق AC برای جوش دادن آلومینیم استفاده می شود.
الکترود تنگستن: تنها الکترودی که در فرآیند جوشکاری ذوب نمی شود و به اصطلاح مصرف نمی شود، الکترود تنگستن در فرآیند جوشکاری آرگون می باشد. الکترود های تنگستن دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام در شرایط خاصی مورد استفاده قرار می گیرند.
برای تفکیک الکترود تنگستن از رنگ بندی های مختلفی بهره برداری می شود تا جوشکاران قادر باشند با توجه به تنظیمات جوشکاری خود، بهترین و مناسب ترین الکترود را مصرف کنند. از انواع رنگ های الکترود تنگستن نیز می توان به مواردی همچون سبز، خاکستری، مشکی، طلایی، آبی، زرد، قرمز و سفید اشاره داشت که در ادامه به طور کامل به آنها می پردازیم.
کپسول گاز آرگون و رگلاتور: همان گونه که از نام جوشکاری آرگون پیداست، برای تکمیل فرآیند جوشکاری آرگون بایستی از گاز محافظ آرگون بهره برداری شود تا عیوب جوشکاری همچون ترک و خوردگی بر روی مهره جوش ها ایجاد نشود. از این رو به کپسول گاز آرگون و رگلاتور جهت تنظیم گاز خروجی از تورچ نیاز داریم. تنظیم کردن گاز خروجی در فرآیند جوشکاری مهم و بسیار حیاتی است. همانطور که میدانید گاز ها دارای فشار بسیار بالایی هستند و میزان خروجی گاز با فشار بالا در لوله های تورچ می تواند سبب انفجار شود. از این رو، بایستی از رگلاتور جهت تنظیم و کنترل گاز خروجی بهره برداری کرد.
تنظیم کردن گاز خروجی آرگون توسط رگلاتور یک امر تجربی می باشد و بستگی به شرایط، وضعیت جوشکاری و تنظیمات جوشکاری دارد. از این جهت، نمی توان عدد ثابتی را جهت تنظیم رگلاتور بیان کرد. اما می توان به مورد اشاره داشت که اگر میزان خروجی گاز آرگون را بسیار کم تنظیم کنید، گاز محافظ قادر نیست تا تمامی بخش مهره جوش را پوشش دهد و در نتیجه ممکن است با عیوب جوشکاری مواجه شویم. همچین اگر میزان خروجی گاز را بسیار بالا تنظیم کنید، ممکن است به تورچ و شلنگ گاز فشار وارد شود و حادثه آفرین باشد.
کابل اتصال برق: بدون کابل اتصال برق از اینورتر به تورچ، تمامی تجهیزات و عملیات جوشکاری بی معنا خواهد بود. بنابراین وجود کابل برق جهت راه اندازی عملیات جوشکاری آرگون بسیار ضروری است.
طلایی: الکترود تنگستن طلایی به طور معمول برای استفاده در عملیات جوشکاری با جریان برق مستقیم استفاده می شود. هر چند در برخی از موارد در جریان برق ACنیز موثر است. مواد تشکیل دهنده این الکترود 97 درصد تنگستن، 1.5 درصد لانتانیوم و 1.5 درصد لانتانیته می باشد. از ویژگی های مهم الکترود تنگستن طلایی می توان به مواردی همچون پایداری قوس بالا، ویژگی احتراق مناسب و سوخت پایین اشاره داشت. برای جوش دادن فلزات نظیر تیتانیوم، مس، نیکل و استیل بهتر است از الکترود تنگستن طلایی استفاده کنید.
قرمز: الکترود تنگستن قرمز رایج ترین و متداول ترین نوع الکترود جوشکاری آرگون به شمار می رود که در اکثر عملیات های جوشکاری با جریان برق DCمورد استفاده قرار می گیرد که حاوی 97 درصد تنگستن و 3 درصد توریم است. از ویژگی مهم الکترود تنگستن قرمز بایستی به دمای ذوب خوب اشاره داشت. بدان معنی اگر قصد دارید صفحات نازک فلزاتی همچون کربن، استیل، نیکل، تیتانیوم و مس را جوش بدهید، بهره برداری از الکترود تنگستن قرمز به شدت توصیه می شود.
سبز: الکترود تنگستن سبز از 99 درصد تنگستن خالص تولید می شوند که تنها برای جوشکاری ACموثر است. زیرا قوس الکتریکی پایدار تر و قوی تری فراهم می کند و نمی توان از جریان برق DC استفاده کرد زیرا سبب سوراخ شدن قطعه کار می شود. تنها کاربرد جریان برق AC و الکترود تنگستن سبز برای جوش دادن صفحات آلومینیوم و منیزیم است.
خاکستری: الکترود تنگستن خاکستری یکی از کمیاب ترین نوع الکترود جوشکاری آرگون به شمار می رود که نسبت به سایر الکترود ها کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع الکترود هم برای جریان DC و ACکاربرد دارد اما از آنجایی که برای آمپر کم مورد استفاده قرار می گیرد، چندان برای جوشکاری با جریان برق Ac توصیه نمی شود. از جمله فلزاتی که می توان با الکترود تنگستن خاکستری جوش داد عبارت است از: فولاد، استیل، نیکل، تیتانیوم، آلومینیوم و منیزیم.
آبی: الکترود تنگستن آبی در میان جوشکاران به عنوان الکترود همه منظوره و به اصطلاح همه کاره معروف می باشد. زیرا با بهره برداری از آن می توانید در دو جریان ACو DC مشغول به جوشکاری شوید. الکترود تنگستن آبی برای جوش دادن آلیاژ های آلومینیوم، منیزیم، نیکل، فولاد ضد زنگ و آلیاژ های تیتانیوم موثر واقع شده است. بنابراین اگر به تازگی وارد حرفه جوشکاری آرگون شده اید و نمی دانید مناسب ترین الکترود برای جوشکاری Acو Dc کدام است؟ الکترود تنگستن آبی بهترین دوست شما خواهد بود.
اکنون این سوال مطرح می شود که جوشکاری آرگون در کدام صنایع مورد استفاده قرار می گیرد؟ دقت داشته باشید از آنجایی که کیفیت مهره جوش های ایجاد شده بسیار بالا می باشد، جوشکاری آرگون در اتصال انواع لوله ها بسیار کاربرد دارد. علاوه بر این مورد، برای جوش دادن آلیاژ ها و صفحات نازک فولاد بهتر از جوشکاری آرگون استفاده شود زیرا می توانید با بهره برداری از الکترود تنگستن کم آمپر و جریان DC، مهره جوش های ظریف و پایداری را ایجاد کنید.
در خلاصه جوشکاری آرگون در صنایع پتروشیمی، دریایی و نظامی کاربرد زیاد دارد. دقت داشته باشید جوشکاری یکی از شغل های مادر برای صنایع های مختلفی به شمار می رود. بنابراین کاربرد و نقش مهم تمامی فرآیند های جوشکاری در صنایع مختلف غیر قابل انکار است.
جوشکاری co2 همچون جوشکاری آرگون و برق Smaw جزء جوشکاری ذوبی به شمار می رود که در فرآیند جوشکاری سیم جوش و یا الکترود مصرف و ذوب می شود. هر چند در فرآیند جوشکاری آرگون الکترود تنگستن ذوب و مصرف نمی شود اما سیم جوش یا فیلر مصرف خواهد شد. یکی از مهم ترین تفاوت جوشکاری co2 و آرگون جدا از استفاده از گاز محافظ دی اکسید کربن در فرآیند جوش مگ و گاز خنثی آرگون در جوشکاری تیگ، این است که در جوشکاری co2 از الکترود استفاده نمی شود.
دستگاه جوشکاری co2 به گونه ای طراحی شده که سیم جوش یا فیلر به صورت غرغره ای درون آن قرار گرفته و به صورت مداوم به تورچ یا مشعل جوشکاری تغذیه می شود. به همین علت است که عملیات و فرآیند جوشکاری co2 به صورت پیوسته و بدون توقف انجام می شود. در این روش از جوشکاری ذوبی، قوس الکتریکی با لایه محافظ گاز کربن دی اکسید برای ایجاد اتصال بهره برداری می شود. جوشکاری co2 نیز همچون جوشکاری آرگون در صنایع خودرو سازی نیز نقش مهمی را ایفا می کند. جوشکاری co2 نیز به دو صورت میگ mig و مگ mag صورت می گیرد که در ادامه به آنها می پردازیم.
همانطور که در فوق به آن اشاره کردیم یکی از بزرگ ترین تفاوت جوشکاری آرگون و co2 علاوه بر در گاز محافظ، عدم وجود الکترود در فرایند جوشکاری co2 می باشد. همچنین عملیات جوشکاری co2 به دلیل تغذیه پیوسته سیم جوش از درون دستگاه به مشعل، سبب شده است تا عملیات و فرآیند جوشکاری بدون وقفه صورت گیرد. از این رو سرعت جوشکاری co2 نسبت به جوشکاری آرگون بسیار بالا تر است. سیم جوش co2 نیز همچون الکترود تنگستن جوشکاری تیگ دارای انواع مختلفی است.
سیم جوش co2 در داخل بازار در مدل های بدون آلیاژ، کم آلیاژ و بر پایه نیکل ساخته و تولید می شود. این نوع سیم جوش ها برا جوش دادن و اتصال فلزات آهنی و غیر آهنی کاربرد دارند که بایستی به نوع فلزی که قصد جوش دادن آن را دارید، نوع سیم جوش را با دقت انتخاب کنید. از ویژگی های سیم جوش co2 که بایستی از آنها اطلاع داشته باشید باید به مواردی مهم همچون فلز سیم جوش، پوشش سیم جوش و کاربرد سیم جوش co2 دقت داشته باشید.
فلز سیم جوش: در ساخت فیلر یا همان سیم پر کننده جوشکاری از فلزات متفاوتی همچون مس، آلومینیوم، استیل و فولاد استفاده می شود که هر کدام از این سیم جوش ها، بایستی متناسب با فلزی که قصد جوش دادن آن را دارید، انتخاب شود.
کاربرد سیم جوش co2: از کاربرد های مهم سیم جوش می توان به زمینه هایی مانند اتصال های فولادی، کشتی سازی و مخزن سازی اشاره داشت.
همچون جوشکاری آرگون، در جوشکاری co2 نیز باید به میزان آمپر دستگاه جوش، نوع جریان برق، ضخامت فلز و جنس سیم جوش دقت ویژه ای داشت تا مهره جوش ها باکیفیت بر روی فلز شکل بگیرند. به عنوان مثال فرض کنید برای اتصال دو قطعه فولادی با روش جوشکاری co2 نمی توان از سیم جوش (فیلر) جنس آلومینیومی بهره برداری کنیم.
زیرا اتصال و استحکام مد نظر ایجاد نخواهد شد و امکان وجود عیوب جوشکاری در این شرایط بالا می باشد. علاوه بر جنس سیم جوش و الکترود تنگستن (در جوشکاری آرگون) بایستی به ولتاژ، جریان و آمپر نیز دقت ویژه ای داشته باشید. در انتخاب ولتاژ، جنس و ضخامت فلز نیز بسیار حائز اهمیت است.
دستگاه جوشکاری co2: یکی از مهم ترین تجهیزات مورد نیاز جوشکاری co2، دستگاه جوشکاری می باشد که توسط آن می توانید میزان آمپر، جریان برق و سیم جوشکاری co2را به صورت غرغره مانند درون دستگاه جوشکاری قرار دهید
تورچ یا مشعل جوشکاری: مشعل جوشکاری co2 یکی دیگر از ابزار مهم جوشکاری به شمار می رود که سیم جوش از طریق دستگاه جوش به صورت پیوسته به سمت تورچ جوشکاری تغذیه می شود تا عملیات جوشکاری co2پیوسته و بدون توقف صورت گیرد.
سیم جوش: سیم جوش، فیلر یا سیم پرکننده جوشکاری در واقع ماده ای به شمار می رود که از آن برای پر کردن فضا خالی بین اتصالات بهره برداری می شود که از جنس های مختلف تولید می شود. در واقع می توان گفت سیم جوش در جوشکاری co2نقش الکترود در جوشکاری برق و آرگون را ایفا می کند.
سیلندر گاز: در جوشکاری co2 نیاز به لایه محافظ گاز است تا از رخ دادن عیوب جوشکاری جلوگیری شود.
همان طور که در ابتدا به آن اشاره کردیم، جوشکاری co2 دارای دو روش میگ و مگ است. تنها تفاوت مهم فرآیند جوشکاری میگ و مگ در گاز محافظی است که بایستی در فرآیند آن دو استفاده شود. در روش جوشکاری میگ بایستی از گاز های خنثی همچون آرگون و هلیوم بهره برداری شود.
این در حالی است که در جوشکاری مگ بایستی از گاز فعال دی اکسید کربن استفاده شود. از این رو جوشکاری مگ به دلیل استفاده از گاز کربن دی اکسید ارزان تر است زیرا گاز آرگون و هلیوم بسیار اندک بوده و قطعا قیمت آن به مراتب بیشتر از دی اکسید کربن می باشد.
علاوه بر موارد گفته شده، زمانی که قصد دارید قطعه ای را با فرآیند جوشکاری مگ به یک دیگر متصل کنید، بایستی بیشتر احتیاط کنید زیرا گاز کربن دی اکسید، یک گاز فعال به شمار می رود که در صورت سهل انگاری سبب ایجاد خسارات جبران ناپذیر خواهد شد.
بر خلاف جوشکاری آرگون که کیفیت مهره جوش ها حرف اول و آخر را می زنند، در جوشکاری co2استحکام جوش بسیار حائز اهمیت است. از این رو جوشکاری co2برای اتصال بدنه های خودرو، صنعت ساخت و ساز و پتروشیمی بسیار کاربرد دارد. به طور کلی تمامی فرایندهای جوشکاری ذوبی که شامل جوشکاری co2، تیگ و برق می شود چه در داخل کشور و چه در خارج از ایران بسیار پر کاربرد بوده و افرادی که در این حوزه فعالیت می کنند از درآمد و فرصت های شغلی مناسبی برخوردار هستند.
اکنون به طور کامل با فرآیند، مزایا و معایب و تجهیزات هر دو جوشکاری آرگون و co2 آشنا شده اید، زمان آن فرا رسیده درباره تفاوت جوشکاری آرگون و co2 نیز اطلاعات مفیدی را کسب کنید. اصلی ترین تفاوت جوشکاری تیگ و co2 این است که در جوشکاری آرگون از گاز محافظ و خنثی آرگون استفاده می شود و این در حالی است که در جوشکاری co2 از گاز محافظ دی اکسید کربن که یک گاز فعال است بهره برداری می شود.
علاوه بر مورد گفته شده، در جوشکاری co2 به دلیل تغذیه پیوسته سیم جوش از سمت دستگاه جوش به تورچ، عملیات جوشکاری co2 بدون وقفه صورت می گیرد. اما در جوشکاری تیگ فرآیند به صورت نقطه ای و آهسته می است. در جوشکاری co2 نیازی به الکترود نیست اما در جوشکاری آرگون الکترود تنگستن نقش مهمی را برای ایجاد مهره جوش ها ایفا می کند. در نهایت جوشکاری co2 برای جوش دادن انواع فلزات در ضخامت های مختلف مناسب است اما در جوشکاری آرگون برای اتصالات ظریف و نقطه بیشترین کاربرد را دارد.
جمع بندی
همان طور که مطالعه کردید، تفاوت جوشکاری آرگون و co2 در گاز محافظ متفاوت، نوع سیم جوش و الکترود، میزان نفوذ و شدت جریان برق خلاصه می شود. اما هر دو نوع جوشکاری آرگون و co2 جزء جوشکاری ذوبی تحت محافظت گاز به شمار می روند که در صنایع مختلف نقش بسزایی را ایفا می کنند.
از این رو اگر قصد فرا گرفتن فرآیندهای ذوبی جوشکاری را دارید، توصیه می شود حتما بر روی جوشکاری برق، آرگون و co2 مهارت کسب کنید و به جوشکار چند منظوره تبدیل شوید که قادر باشد هر سه فرآیند محبوب جوشکاری را انجام دهد. در این صورت قطعا از درآمد و فرصت های شغلی متعددی برخوردار خواهید بود.
