میناکاری‌ها از اصیل ترین و شگفت انگیزترین صنایع دستی ایران هستند. آن هم از آن دسته صنایعی که علاوه بر قدمت و هنر باشکوه نهفته در آن، از محبوبیت و جایگاه بسیار ارزشمندی هم در میان مردم برخوردار هستند. چنانکه تمایل عجیب و متحير كننده‌اي در ادغام فضای مدرن زندگی خود، با شکوه و پیشینه‌ی اعجاب آور میناکاری‌ها دارند.
شاید بتوان این تمایل و گرایش را ناشی از گرما و احساسات خوشایندی دانست که در ظرف‌های میناکاری جای خوش کرده است. از نقش و نگارهای زیبا و خیره کننده‌اش که ریشه در فرهنگ و تمدن بزرگ ایران دارد تا رنگ لاجوردی نشسته بر آن که عمق و ژرفای داستان میناها را به تصویر می‌کشند. همگی این زیبایی‌ها میتوانند دلايلي باشند بر محبوبیت این هنر ایرانی. گویی هنرمند روح خود را بر آنها دمیده تا آدمی را از بندِ روزمرگی‌ها و مشغله‌ها رها سازد. شاید راز جاودانگی این هنر همین باشد که به شایستگی توانسته اندیشه‌ها و افکار نیک هنرمند را به زندگی مردم وارد کند.
ولی گاه ما به جهت ترس‌ها و نگرانی ناشی از عدم اطمینان از اصالت این هنر، خود را از خرید ظروف و گلدان‌ها و هر آنچه که هنر مینا بر آن جای گرفته است باز میداریم.
ما سعی داریم در این مجال پیش آمده، به تمامی آنچه به شما و خیال شما آسودگی خواهد داد بپردازيم تا با اطمینانی کافی این صنایع را خریداری کرده و در محیط زندگی خود شکوه آنها را جاری سازید و لذت ببرید.
اغلب میناها را به صورت میناهای نقاشی و میناهای خانه‌بندی در فروشگاه‌ها پیدا میکنیم.
در میناهای نقاشی پس از شکل گرفتن فلز و لعاب بندی با لعابی سفیدرنگ (که حاوی اکسیدهای فلزی آمیخته با مواد شیشه‌ای است و برای شفافیت هر چه بیشتر ظروف مینا ساخته می‌شود) در کوره حرارت می‌بیند و پخته می‌شود. سپس نقش و نگارهای موردنظر بر روی لعاب توسط هنرمند جان میگیرند و دوباره کوره هست که رنگ‌ها را می‌پزد.
در میناکاری‌های خانه بندی یا حجره بندی نقش و نگارهای اصلی با سیم‌های نازک برنجی بر روی سطح مس ثابت میشوند چنانکه طرح‌ها به صورت حجره درمی‌آیند، سپس رنگ‌های مینایی درون آنها می‌نشینند و در کوره پخته میشوند.
هيچ تفاوتي نخواهد داشت كه شما قصد خريداري كدام يك از اين ميناها را داشته باشيد چرا كه ميناها هر كدام براي خود دنيايي وسيع و بيكرانه‌اند.
در اينجا از نکاتی می‌گوییم که اصالت میناکاری‌ها را به شما اثبات خواهند کرد تا با دلی روشن و مطمئن آنها را خریداری نمایید.
اين ظروف در گذشته از فلزاتي همچون طلا، نقره و فلز ساخته میشدند اما با گذر زمان مس به دليل صرفه اقتصادي و همچنين برخورداري از قدرت چكش خواري فوق العاده‌ي خود، توسط بسياري از هنرمندان براي خلق اين شاهكار بینظير استفاده ميشود.
بايد حواستان به اين نكته باشد وزن مسي كه براي ساخت اين ظروف ميناكاري شده استفاده ميشود بايد با وزن و ابعاد همان محصول تناسب داشته باشد. نه بسيار سبك باشد و نه خيلي سنگين.
شايد گاه در فروشگاه‌ها با ظروف مينايي مواجه شويد كه ضخامت آنها بسيار كم میباشد. متاسفانه هستند افرادي كه تنها به جهت كاهش هزينه‌ها از مقدار مس استفاده شده در اين ظروف كم میكنند. اهميت اين موضوع آنجايي پررنگ و نمايان ميشود كه ظرف در اثر فشارهاي در حين ساخت و يا ضربات احتمالي پس از خريد توسط شما دچار شكستگي و پارگي و گاه به راحتي دچار تغيير شكل و خميدگي خواهد شد.
و از سويي ديگر اگر وزن ظروف ميناكاري شده به شكلي غيرمتعارف و غيرطبيعي زياد باشد ميتواند حاكي از استفاده از آلياژ آهن در زيرساخت آن باشد كه اين خود از ارزش معنوي و مادي آن خواهد كاست و ميناكاریهاي باكيفيتي را شاهد نخواهيم بود.
اين لعاب بايد فاقد رنگ، حباب، پوسته و هرگونه منفذ و سوراخ و ديگر موارد نامطلوبي كه از مرغوبيت آنها میكاهد، باشد.
همچنين بايد زيرساختي كاملا يك تكه داشته و هيچگونه برآمدگي يا فرورفتگي بر سطح آن مشاهده نشود. پشت ظروف ميناكاري شده هم بايد به همين شكل داراي لعاب مرغوب، باكيفيت و بدون زدگي، خراشيدگي و پستي و بلندي باشد.
چرا كه هر يك از اين ايرادات و نقص‌ها نشان از كيفيت پايين لعاب و يا درست صورت نگرفتن لعاب بندي، ماندن در كوره به مدت طولاني و يا تحت حرارت زياد قرار گرفتن، خواهد داشت.
اين نقاشیها و رنگ‌ها هر چه تنوع بيشتري داشته باشند و ظرافت بسياري در آنها به كار رفته باشد بدون ترديد ارزش بيشتري هم خواهند داشت و در كيفيت و مرغوبيت آنها هم هيچ شكي وجود نخواهد داشت.
ظرافت و وسواس به كار رفته در پياده كردن اين نقش و نگارها و رنگ آميزیها خود گوياي روشني بر اصيل بودن اين ظروف خواهند بود.
اين نكته را هم به خاطر داشته باشيد كه رنگ سبز لبه‌هاي كارهاي ميناكاري شده بايد شما را نسبت به اصل بودن ميناها در خريد اين هنرهاي زيبا به شك و ترديد وا دارد.
اگر شما هم از دوست داران صنايع دستی همچون ميناكاریها هستيد اما هميشه به جهت همين نگرانیها از عدم اصيل بودن و ارزش حقيقي آنها هيچ گاه براي خريد آنها اقدام نكرده‌ايد به شما اطمينان خواهم داد كه با دانستن اين موارد و نكات، پس از اين ديگر مجبور نخواهيد بود تا خود را از داشتن زيبايیها و خيال انگيزي و شكوه ظروف ميناكاري محروم كنيد.
