آلبرت هوتس در خانواده صنعتگر هلندی در روتردام زاده شد. وی یک بازرگان بود که در جهت دفاتر بازرگانی گوناگون به ایران سفر کرد در طی سفرها به ایران برای ثبت در ایران جهت بازرگانی در ایران و هلند به ثبت های مکان نگاری و قوم نگاری در ایران پرداخت و علاقه مند به عکاسی شد. درمیان عکس های آلبرت هوتس چند عکس با نماهای قابل توجهی که با نگاه نو و مدرن تر در ایران با عکاسان هم دوره خود مانند: آنتوان سوریوگین، ارنست هولستر، مسیو فرانسیس کارلیان، ژول ریشار، لوئیجی پشه، لوئیجی مونتابونه، نیکلای پاولوف و عکاسانی که به ایران آمده بودند تا عکاسی در خدمت قاجار باشد. عکس های هوتس با ترکیب بندی های متمایز از عکاسان هم عصر خویش در ایران بوده است. آلبوم عکس هایی از آلبرت هوتس در کتابخانه دانشگاه لایدن بجا مانده است، اکنون تقریبا ۲۷۲۵ قطعه عکس آلبوم شده از ایران در هفت موسسه نگهداری می شوند. این آلبوم ها شامل تصاویر واقعی و عینی از ایران بودند که به موسسات و شرکای بازرگانی اهدا می شدند که آثار مرتبط با جغرافیا و انواع سند در پیرامون ایران جمع آوری کرده است که شامل قوم نگاری ها و مکان نگاری ها در ایران می باشد.
عکسی که مشاهده می کنیم از آلبرت هوتس برخلاف عکاسان دیگر ترکیب بندی قابل توجهی دارد، کاملا صحنه ای متفاوت تر که در یکی از این آلبوم ها بجا مانده است.در زیرنویس این عکس نوشته شده است: ( در جاده سلطان آباد به تهران، مردان بروجردی در راهشان به تهران، ۱۸۹۰ تا ۱۸۹۱ م) چاپ پلاتین ( ۱۸/۷ × ۱۳/۸ سانتی متر، شماره ۴۴۹) آلبوم هوتس یو بی ال ۱۰:۴۵
در این عکس شاهد صحنه جادویی و متفاوتی در آن دوران هستیم به طرز عجیبی این عکس فراتر از یک ثبت مستند است. چیدمان کردن افراد در عکس توسط عکاس بوده است یا برای اینکه متفاوت تر از عکس های دیگر باشد، افراد در یک خط مستقیم قرار نگرفته اند بلکه یک در میان جای خود را تغییر داده اند، سه نفر را در چند قدم جلو تر از دو نفر میانی می بینیم دونفر میانی را چند قدم عقب تر. یکی از آنها برخلاف جهت دیگران در انتهای سمت چپ فردیست پشت به دوربین ایستاده است که خورجین اش بروی پشت اش مشخص است. خلاقیت عکاس و ترکیب بندی مدرن که می توان این خلاقیت را بخاطر دید تجاری هوتس دانست. در این عکس شاهد پوشش این افراد بروجردی در دوره قاجاریه، کلاه های کاسه ای نمدی، عصا های بلند، عباهای بلند با آستین های گشادی برتن دارند، البته مشخص است که این عکس در یک صحرای بی آب و علف در میان راه ثبت شده است که شاید از همسفر های ایرانی هوتس باشند. به جرات می توان گفت که این عکس یک عکس هنری در اوایل آغاز عکاسی در ایران در دوره قاجار دانست که آغازی بر عکاسی هنر در ایران دانست. در سال 1935م. بیوه هوتس بیشتر اسناد وی را به دانشگاه لایدن اهدا کرد و یک سال بعد، کاتالوگ دو جلدی از کل مجموعه آثار او چاپ و منتشر شد.
عکس دیگر از آلبرت هوتس زیر نویس عکس آمده است: ( پنج گدای نابینا ۱۸۹۰ -۱۸۹۱.م )
چاپ پلاتین ( ۲۰×۱۵ سانتی متر - شماره ۴۴۹) آلبوم هوتس یو . بی . ال - ۱۰:۵۵
این عکس نیز با نگاهی متمایز از دیگر عکس ها در دوره قاجار یک ثبت با نگاه نو و کادربندی مدرن از هوتس دانست. اما مشخص نیست که این عکس یک ثبت عینی باشد یا خلاقیت چیدمان عکاس، عکسی که شاهد دیدن آن هستیم عکاسان دیگر مانند آنتوان سوریوگین تشابه آن را به ثبت رسانده است. این عکس نمایان گر هدایت گروهی از نابینایان است که گویا نفر اول به طور کامل نابینا نیست و راهنمای سایر گروه است. پوشش آنها فقر آنها را نشان می دهد. با کلاه کاسه ای نمدی، عصا به دست، لباس های بلند و گشاد از پوشش دوران قاجار محسوب می شود اما با چشمانی نابینا. دستان راست خود را به شانه یکدیگر گذاشته اند به نشانه یاری از یکدیگر در مسیر حرکت کنند و راه خود را گم نکنند. اغلب این نوع پوشش کارگران، رعیت ها، و چادر نشین ها بوده اند. اما نکته قابل توجه این است که این عکس مشابه نقاشی کوری عصاکش کور دگر یا تمثیل کوران از یک نقاش هلندی به نام پیتر بروگل مهتر در دوره رنسانس در سال ۱۵۶۸ کشیده است. که ممکن است عکس هوتس جز اولین عکس های صحنه پردازی شده در دوران قاجار باشد، که باز آفرینی دوباره از نقاشی پیتر بروگل باشد که با استفاده از عکاسی آن را به ثبت رسانده باشد.
پیتر بروگل در "نقاشی کوری عصا کش کور دگر" تمثیلی از " انجیل متی" را در تصویر روایت می کند:
" اگر کوری کور دگری را هدایت کند، هر دو به مغاک خواهند افتاد." ( انجیل متی : ۱۵-۱۴)
این نقاشی در ابعاد ۱۵۴×۸۶ سانتی متر در موزه کاپودیمونتد ناپل، ایتالیا نگهداری می شود. اما بعد ها عکس آلبرت هوتس به نقاشی های دیگری تشابه داشت نقاشی با عنوان " شیمیایی شدگان " اثر جان سینگر سارجنت نقاش آمریکایی در سال مارس ۱۹۱۹ در ابعاد ۲×۶ متر دارد. نقاشی اثر سینگر سارجنت بعد از عکس هوتس خلق شده اما جهت شباهت و تطبیق دو نمونه از اثار نقاشی و عکاسی در تاریخ هنر و شاهد رقابت بین نقاشان و عکاسان در آن دوران هستیم. در این تصویر روایت سربازانی می بینیم که در اثر انتشار گاز خردل در جنگ جهانی اول مسموم شده اند و بینایی شان را از دست داده اند. این نقاشی در موزه سلطنتی جنگ، لمیث رود، لندن، انگلستان نگهداری می شود. نقاشی سینگر سارجنت به اثر پیتر بروگل به نام تمثیل کوران اشاره دارد.
عکس آلبرت هوتس به نقاشی بروگل تشابه نزدیک دارد، اما مشخص نیست که این یک عکس ساختگی از نقاشی بروگل باشد یا عکاس به طور واقعی با آن مواجه شده است اما می توان عکس هوتس را از اولین عکس های هنری در ایران دوره قاجار شمارد. آلبرت هوتس در عکس مردان بروجردی نیز آن صحنه را ساخته بود.
منبع و مأخذ:
نگاه ها به ایران تالیف کورین فورمان، کارمن پرزگونزالس، رضاشیخ ترجمه: مهدی عراقچیان
ناصرالدین شاه عکاس، پیرامون تاریخ عکاسی ایران محمدرضا طهماسب پور، نشر تاریخ ایران
از نقره و نور، محمدرضا طهماسب پور، نشر تاریخ ایران
سرگذشت پیدایش عکاسی، آندره ژام، میشل فریزو، پل ژه، ژان کلودگوترا، ترجمه پیروز سیار، انتشارات سروش
