توی جوامع انسانی، یه سری چیزا با فرهنگ عمومی سازگاره و یه سری چیزا هم ضدفرهنگ محسوب میشه؛ بعضی چیزها هم بین جوامع مختلف مشترکه و همه اون رو قبول دارن.
چیزی مثل دزدی توی هر جامعه‌ای ناپسند و ضدفرهنگ تلقی میشه و اوصولاً برای فرد سارق مجازاتی وجود داره.
به‌نظرم کمتر کسی با میل و اشتیاق میره به سمت دزدی و اونایی هم که دست به این عمل می‌زنن عمدتاً از روی اجبار بوده، هرچند دزدی راهش نیست.
مطمئناً اگه از من و شما بپرسن، یه درصد قابل توجهی‌مون با دزدی مخالفیم و به عنوان یه کار ناشایست بهش نگاه می‌کنیم؛ اما واقعاً ما تاحالا دزدی نکردیم؟!
+ خودت دزدی بابا، چی داری میگی؟!
بله، شاید من هم دزد باشم.
در خیلی از کشورهای دنیا قانونی به اسم کپی‌رایت وجود داره که اگه کسی اون رو رعایت نکنه، تقریباً دزد محسوب میشه، حالا این قانون چی هست؟!
به مجموعه‌ای از حقوق انحصاری که به ناشر یا پدیدآورندهٔ یه اثر اصل و منحصربه‌فرد تعلق می‌گیره و حقوقی از قبیل نشر، تکثیر و الگوبرداری از اثر رو شامل میشه می‌گن قانون کپی‌رایت (copyright).
مثلا یه فیلم رو در نظر بگیرید که سازنده اثر اون رو با قیمتی مصوب به فروش می‌رسونه و درآمد کسب می‌کنه، ممکنه مردم در نگاه اول باخودشون بگن که حالا مگه یه نسخه از این فیلمو ما رایگان ببینیم چیزی از سازندش کم میشه؟ کالای مصرفی نیست که طرف ضرر کنه، یه نسخه فایله دیگه بابا...
خب این تصور واقعا درست نیست؛ گروه کارگردانی، تیم تهیه و تولید، فیلم‌برداری، تدوین، تدارکات، تیم نویسندگان، گریم، طراح دکور و صحنه، امور مالی و هزارتا دیگه عنوان شغلی که برای همون یه نسخه فیلم زحمت کشیدن و کارکردن، خب انصاف نیست که چون اثر اون‌ها ماهیت فیزیکی نداره، حاضر نباشیم تا حقوقی براش قائل باشیم.
مطمئناً تو فضای مجازی با آگهی هایی از این قبیل که مثلا: "قسمت چهارم فلان سریال رسید، رایگان تماشا کنید!!" برخورد کردید.
خب این سریال‌ها عمدتاً در یه سری بسترهای مجازی و قانونی منتشر و به فروش می‌رسن و مردم می‌تونن با پرداخت حق اشتراک مربوطه، فیلم‌ها رو تماشا کنن.
اما بعضی افراد میان و به صورت غیرقانونی این سریال‌ها یا فیلم‌ها رو در بسترهایی مثل اینستاگرام و دیگر بسترها منتشر می‌کنن و عملا دزدی می‌کنن!!!
چرا راه دور بریم؟!
شاید الان دارید با لپ تاب یا کامیپوتر این متن رو می‌خونید، حالا یه سوال ازتون دارم، لطفا یه نگاه به نوار پایینی حاشیه‌ی مانیتورتون بندازید (taskbar)، احتمالاً نرم افزار هایی از قبیل word، excel، Photoshop و... دارید، خب آیا این‌ها رو از سازندگان اصلی‌شون خریداری کردید؟!
می‌دونم پاسخ اکثریت افراد منفی هست و عمدتاً به صورت رایگان از سایت های مختلف دانلود و یا از بیرون DVD نرم‌افزار رو خریدن.
+ وایستا ببینم، خب من پول دادم و DVD نرم‌افزار رو خریدم، مشکلش چیه؟!
خب به چه قیمتی خریداری کردید؟! بدون شک بازه‌ی بین 40 تا حدودای 100 هزارتومن هست، حالا اگه بهتون بگم این قیمت واقعی اون محصول نیست چی می‌گید؟!
یه مثال راهبردی:
مطمئنم اسم نرم‌افزار فتوشاپ به گوشتون خورده، افراد در حیطه کاری خودشون استفاده های مختلفی ازش می‌برن، یکی به عنوان طراح، یکی عکاس، یکی معمار، یکی گرافیست...
حالا قیمتش؟ کافیه یه سرچ ساده کنید.
به عبارتی می‌تونید ماهانه با پرداخت 20.99 دلار، یا سالانه 239.88 دلار که هرکدوم به ترتیب حدوداً برابری می‌کنه با 960,000 و 11,000,000 تومن با نرخ دلار 46,000 تومنی!
ببینم، گفتید DVD رو چند خریدید؟! 50 هزار تومن؟!
+ پس اون هزینه DVD چی بود؟ خب یه سری شرکتای ایرانی (در برخی کشورهای دیگه هم نظیزش هست) میان و نسخه‌ی کِرَک شده‌ی این نرم‌افزارها رو شیک و مجلسی بسته‌بندی می‌کنن و با هزینه‌ی کمی می‌فروشن... البته بحث ما اینا نیست.
این راجع به برنامه های Microsoft Office هم صدق می‌کنه.
+ پس ما که الان دزدیم کلا! چیکار کنیم؟! خب بریم پرداخت کنیم :))))
خب به این راحتی‌ها هم نیست، ما به دلیل برخی تحریم ها نمی‌تونیم راحت با شرکت های اصلی سازنده محصول ارتباط تجاری برقرار کنیم، البته امکانش هست ولی زیاد راحت نیست.
حتی وبسایت شرکت سازندهی همین نرم‌افزار فتوشاپ از طرف بیرون تحریمه و نمی‌تونید وارد سایتش بشید، مگر با تغییر آی پی و از این قبیل اقدامات.
+ از لحاظ شرعی حکم استفاده از این نرم‌افزارها چیه؟!
اگه جواب سرراست پیدا کردید به منم اطلاع بدید لطفا، من خیلی پرس و جو کردم ولی جواب درست و حسابی پیدا نکردم، بعضی افراد گفتن به مسلمون بودن یا نبودن طرف مقابل بستگی داره، بعضیا گفتن به دلیل محدودیت های موجود ایرادی نداره و بعضی‌ها هم عملاً دزدی خطابش کردن...
خلاصه خواستم بگم تو دنیای امروز شاید بعضی وقتا سارق باشیم ولی حواسمون نباشه. امیدوارم روزی تو کشورما هم به این قانون اهمیت داده بشه.
یاعلی.
