فیس‌بوک، توییتر، اینستاگرام، برای اکثر ما به بخشی از روزمره ما تبدیل شده است و برخی آمارها نشان می‌دهند که به طور متوسط ۶ ساعت در هفته برای این برنامه‌ها اختصاص می‌دهیم. این زمان طولانی بدون شک بر سلامت روان تاثیراتی خواهد گذاشت و در طولانی مدت تاثیر شبکه‌های اجتماعی را بر روحیه خود خواهیم دید.
پیش‌بینی شده به طور متوسط بسیاری از مردم انگلستان دو ساعت در شبانه‌روز در رسانه‌های اجتماعی وقت می‌گذرانند و وقتی صحبت از آخر هفته باشد، این رقم تقریباً دو برابر می‌شود. برای اکثر ما پیمایش رسانه‌های اجتماعی یک عادت است اما نگرانی آنجا است که این رفتار معمولی می‌تواند به یک رفتار اعتیادآور تبدیل شود و تاثیر شبکه‌های اجتماعی به مرور نمایان شود.
اکثر مطالعات در سال‌های اخیر نشان داد که افرادی که بیشتر وقت خود را در رسانه‌های اجتماعی می‌گذرانند، تمایل کمتری به اجتماعات در زندگی واقعی خود دارند و بیشتر به دنبال تأیید اعتبار خود در رسانه‌های اجتماعی هستند. این یک تاثیر شبکه‌های اجتماعی است که می‌تواند باعث شود تا شما کمتر با دیگران تعامل داشته باشید.
این سیستم برداشت و پاداش کاملاً شبیه به رفتاری است که در مورد اعتیاد مشاهده می‌شود اما جالب اینکه، دستگاه‌های حکومتی انگلستان مانند WHO هنوز استفاده بیش از حد از رسانه‌های اجتماعی را به‌عنوان یک اعتیاد تشخیص نداده‌اند و نپذیرفته که تاثیر شبکه‌های اجتماعی می‌تواند روی افراد جامعه مخرب باشد. تعیین تفاوت بین رفتار و عادت دشوار است و بسیاری از افراد علائم شبیه به عارضه نشان نمی‌دهند. با این وجود، اگر دائماً در مورد رسانه‌های اجتماعی فکر می‌کنید، اگر وقتی در یکی از سیستم‌عامل‌ها نیستید، احساس ناراحتی می‌کنید یا اگر در زمانی که از این نوع برنامه‌ها دور هستید، مضطربید، پس احتمال دارد که در آستانۀ بروز علائم ناسالم هستید و ممکن است وقت آن باشد که به کاهش مصرف خود بپردازید!
اخیراً تیترهای زیادی در مورد تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر روحیه ما و اینکه چگونه ممکن است ما را در مقابل استرس و اضطراب آسیب‌پذیرتر کند(بعداً بیشتر در مورد این صحبت می‌کنیم) منتشر می‌شود، اما این تا حدود زیادی به نحوه استفاده شما از این بسترها بستگی دارد. در دانشگاه ایالتی میشیگان یک مطالعه کوچک نشان داد که شرکت‌کنندگان “فعال” در فیس‌بوک(کسانی که به نظرات پاسخ می‌دادند و از طریق گروه‌ها با سایر کاربران در ارتباط بودند) را در مقایسه با کاربران “منفعل” احساس خوشبختی بیشتری دارند.
فومو که به‌تازگی وارد لغت‌نامه‌های دنیا شده به معنای ترس از دست دادن یک واقعه هیجان‌انگیز در شبکه‌های اجتماعی است، این نیز منطقی است! به‌ویژه هنگامی‌که در نظر بگیریم رسانه‌های اجتماعی به وجود آمده‌اند تا ما را با جهان گسترده‌تر مرتبط کنند، اگر با این هدف از آن استفاده می‌کنید، سیستم‌عامل‌های رسانه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک در واقع می‌توانند کارهای زیادی برای جلوگیری از انزوا و عواقب آن انجام دهند.
فومو یا “ترس از دست دادن”، یکی از مهم‌ترین عواملی است که رفتارها و اعتیادها را در رسانه‌های اجتماعی برانگیخته و می‌تواند تاثیر بسزایی در روحیه ما بگذارد! می‌بینید؟! رسانه‌های اجتماعی برای ارتباط برقرار کردن با افراد دیگر عالی هستند اما در عین حال به شما امکان می‌دهد تصویری از خودتان بسازید که لزوماً با واقعیت مطابقت ندارد. شما ممکن است در فید فیس‌بوک و اینستاگرام نسبت به تعطیلات و سایر خوشی‌های دیگران به حسادت بپردازید و تعجب کنید که چرا به نظر می‌رسد همه افراد زندگی‌های جالب و لذت بخشی را تجربه می‌کنند؟ در این نقطه است که شما تاثیر شبکه‌های اجتماعی را حس می‌کنید.
این می‌تواند شما را وادار به این احساس کند که زندگی شما به اندازه همه افراد رضایت‌بخش نیست. البته این تقریباً همیشه احساس نادرستی است اما با این وجود، شما این مقایسه را انجام می‌دهید و خود را ناراضی می‌یابید، عزت‌نفستان کم می‌شود و باعث اضطراب بیشتر می‌شود. در حقیقت تاثیر شبکه‌های اجتماعی نمایان می‌شود، اکنون برخی شروع به در نظر گرفتن فومو به‌عنوان نوعی اختلال اضطراب اجتماعی کرده‌اند زیرا الگوهای رفتاری بسیار مشابهی را نشان می‌دهد، ترس از قضاوت و ترس از انتقاد دیگران.
رسانه‌های اجتماعی ممکن است بر روحیه شما تاثیر بگذارد، اما این اتفاق نیز غیرقابل انکار که این شبکه‌ها باعث می‌شود تا از آنچه در دنیای اطراف شما اتفاق می‌افتد آگاه شوید و به شما امکان می‌دهد تا با موضوعات بزرگ‌تری ارتباط برقرار کنید. شما می‌توانید نظر خود را در مورد موضوعاتی که علاقه‌مندید به گوش دیگران برسانید، به‌علاوه حتی می‌توانید در برنامه‌های خیریه نیز شرکت کنید. همچنین این امکان را به شما می‌دهد تا با افرادی که به این رویدادها علاقه‌مند هستند ارتباط برقرار کنید و به جامعه وسیع‌تری دسترسی پیدا کنید. از این منظر رسانه‌های اجتماعی می‌توانند چیز خوبی باشند، ضمن اینکه اعتماد به نفس شما را ترغیب و تقویت می‌کند.
متأسفانه بیشتر ما که از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنیم، تا لحظه‌ای که می‌خوابیم پیمایش می‌کنیم! مطالعه‌ای در مورد بیش از ۱۷۰۰ جوان در سال ۲۰۱۷ نشان داد افرادی که در ۳۰ دقیقه قبل از خواب از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کردند، بیشتر احتمال دارد خواب ضعیفی را تجربه کنند.
این می‌تواند به دلیل محرکی باشد که برنامه‌های رسانه‌های اجتماعی ارائه می‌دهند اما می‌تواند با امواج آبی که از صفحه‌نمایش تلفن‌هایشان ساطع می‌شوند نیز در ارتباط باشد. در واقع این امواج نور آبی می‌توانند مانع تولید هورمون خواب ملاتونین شوند و باعث می‌شوند احساس بیداری و هشیاری بیشتری داشته باشید. اما خواب سبک چگونه بر روحیه شما تاثیر می‌گذارد؟ خوب، محرومیت از خواب دارای سابقه طولانی در ارتباط با روحیه ضعیف روز بعد است.
رسانه‌های اجتماعی در کوتاه مدت حال و هوای شما را به طور موقت بهبود می‌بخشند، اما قریب به اتفاق تحقیقات نشان داده‌اند که با استفاده بیشتر و مستمر در طول زمان سلامت روان ما را مختل خواهند نمود. من قبلاً به چند عامل اشاره کردم که می‌تواند روحیه شما را کاهش دهد(فومو، خواب نامناسب و رفتارهای وسواسی) اما تحقیقات گسترده‌تر نیز این مسئله را مورد توجه قرار داده و نتایج نگران کننده بوده است. یک مطالعه، که در مجله روانشناسی اجتماعی و بالینی منتشر شد، نشان داد که بین استفاده از رسانه‌های اجتماعی و افسردگی رابطه علی وجود دارد.
در این آزمایش، ۱۴۳ شرکت کننده به دو گروه کنترل تقسیم شدند، یک گروه به طور معمول استفاده از رسانه‌های اجتماعی خود را ادامه می‌دادند در حالی که گروه دیگر وقت خود را در رسانه‌های اجتماعی محدود می‌کند. مشخص شد که استفاده محدودتر از رسانه‌های اجتماعی با علائم افسردگی کمتری، از جمله احساس انزوا همراه است.
به نظر می‌رسد که این تقریباً با روند رو به رشد اختلالات روانی مطابقت دارد. آیا واقعاً یک وقفه کامل یا جزئی در استفاده از رسانه‌های اجتماعی پاسخی مناسب است یا اینکه آیا روش بهتری برای مدیریت استفاده ما وجود دارد؟
بنابراین، همان‌طور که بحث کردم، رسانه‌های اجتماعی ذاتاً بد نیستند، بلکه نحوه استفاده ما از آن مهم است. حقیقت ساده این است که بیشتر ما بیش از حد از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنیم(تخمین زده می‌شود که برخی افراد بیشتر از زمان خواب خود) حدود ۶ تا ۸ ساعت در روز در رسانه‌های اجتماعی هستند! البته اگر رسانه‌های اجتماعی بخشی از شغل شما باشد این غیرقابل اجتناب است، اما برای بقیه اگر واقعاً می‌خواهیم از رسانه‌های اجتماعی بهترین بهره را ببریم در حقیقت استفاده کمتر می‌تواند بهتر باشد.
به همین دلیل در زیر من برخی از نکات برتر برای مدیریت استفاده از رسانه‌های اجتماعی را به اشتراک گذاشته‌ام!
• با افراد تماس بگیرید، به آن‌ها پیام ندهید: رسانه‌های اجتماعی روش بسیار خوبی برای برقراری ارتباط با دوستانتان است اما گاهی اوقات ایدئال کنار گذاشتن لپ‌تاپ و برداشتن تلفن است. ارسال پیامک جایگزین گفتگوی واقعی نیست و بعضی اوقات گفتگو با کسی و شنیدن صدای آن‌ها می‌تواند بسیار آرامش‌بخش باشد.
• همه‌چیزهایی را که در رسانه‌های اجتماعی می‌خوانید باور نکنید: ممکن است با دقت به تصاویر تعطیلات باب در بالن خیره شوید یا شگفت‌زده شوید که چرا سارا قبلاً فارغ‌التحصیل شده است( فقط توجه داشته باشید این چیزی است که آن‌ها انتخاب می‌کنند به شما نشان دهند) این هرگز تمام حقیقت نیست و بیشتر اوقات چمن همسایه سبزتر نیست!
• تلفن خود را به رختخوابتان نکشید: آیا خوابتان نمی‌برد؟ احتمالاً می‌خواهید با یک مرور سریع بر فیس‌بوک کار را راحت کنید اما به من اعتماد کنید؛ این قطعاً به شما کمک نمی‌کند که بخوابید. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنم از دست زدن به دستگاه‌هایتان قبل از خواب خودداری کنید – سعی کنید آن‌ها را ساکت و دور از دسترس نگه دارید!
• هشیاری کامل (mindfulness)را تمرین کنید: هنگام مبارزه با علائم فومو یا کمک به خود برای خاموش کردن رسانه‌های اجتماعی، هشیاری کامل اغلب توصیه می‌شود. این یک روش عالی برای کمک به مدیریت روحیه شماست، به شما یاد می‌دهد چگونه افکار خود را کنترل کنید و تکنیک‌های تنفس عمیق برای کنترل استرس را برای کمک به مبارزه با اضطراب به شما آموزش می‌دهد.
منبع: avogel
