ببینید عزیزان، تو اقتصاد ناهار مجانی نداریم. اینکه امروز شما یه ماه آب و برق و گاز رو استفاده می‌کنید و بعد جمعاً شاید ۲۰۰ - ۳۰۰ هزارتومن (۴ - ۶ دلار) بیشتر پول نمی‌دید، مطمئن باشید پولش رو یه جای دیگه حساب کردید. حالا کجا؟ می‌گم بهتون.
براساس گزارشی که محمد فاضلی خرداد ۱۴۰۰ درمورد صنعت برق کار کرده بود و تو اپیزود ۱۷ پادکستش (دغدغه‌ی ایران) ارائه داده، یارانه‌ای که دولت موقع خرید برق از نیروگاه تولیدکننده و فروشش به قیمت ارزانتر به مردم و صنایع می‌ده، حدود ۲۵ الی ۳۰ برابره. باتوجه به اینکه از ۱۴۰۰ تا الان قیمت برق افزایش زیادی پیدا نکرده ولی هزینه‌ی تولید برق متناسب با تورم افزایش یافته، تصور می‌کنم یارانه‌ای که الان دولت برای برق می‌ده بالای ۳۵ برابر باشه. (همین رو به دیگر وجوه انرژی تسری بدید).
خب حالا این یارانه از کجا میاد؟ از جیب دولت. جیب دولت کجاست؟ بودجه. بودجه مال کیه؟ مردم. ولی این پول خیلی زیاده و دولت نمی‌تونه همه‌اش رو بده. برای بخشی‌اش نفتی که مال شماست می‌فروشه و پولش رو می‌ذاره تو جیب، برای بخشی‌اش ازتون مالیات می‌گیره و می‌ذاره تو جیب. ولی باز هم کمه، پس برای بقیه‌اش چی کار می‌کنه؟ دو کار؛ یک، خلق پول و دو، عدم پرداخت همه‌ی مطالبات نیروگاه‌ها و عقب انداختن پرداخت بدهی‌هاش تا سال‌های آینده. اولی تورم ایجاد می‌کنه و ارزش پولی که تو جیب و حساب بانکی‌تونه کم می‌شه. دومی بدهی انباشته برای دولت ایجاد می‌کنه و صنعت تولید برق و نیروگاه‌ها رو فرسوده و ورشکسته می‌کنه چون مطالباتشون رو زمانی وصول می‌کنند که تورم ارزشش رو پایین آورده و منابع مالی لازم برای تعمیرات زیرساخت موجود و توسعه زیرساخت جدید به موقع در دسترسشون قرار نمی‌گیره.
نتیجه این می‌شه انرژی کم میاد و تو تابستون برق صنایع هفته‌ای سه روز قطع می‌شه و تو زمستون بازم انرژی کم میاد و نیروگاه‌ها مجبور به مازوت سوزی می‌شن و هوا رو آلوده می‌کنن.
ولی این همه‌ی مسئله نیست!
شما هزینه‌ی ارزان بودن انرژی رو از قبل پرداخت کرده‌اید و حالا اگه کم مصرف کنید فقط خودتون ضرر کرده‌اید. هرکی بیشتر مصرف کنه بیشتر سود می‌کنه.
یعنی این سیاست به کسی که زیاد مصرف می‌کنه جایزه می‌ده و کسی که کم مصرف می‌کنه رو تنبیه می‌کنه.
چون یارانه‌ی انرژی مستقیم به مصرف‌کننده داده نمی‌شه، هرکس کمتر مصرف کرد نمی‌تونه از پولی که براش می‌مونه استفاده‌ی دیگری بکنه. یارانه‌اش به صورت عمومی و برای همه تقریباً یکسان اعمال می‌شه و اگه تو نمی‌تونی زیاد مصرف کنی فقط پولی که بابتش دادی رو دور ریختی.
- خب اینکه خیلی ساده و منطقیه، چرا همون پولی که برای یارانه انرژی سمت تولیدکننده خرج می‌کنن نمیارن بدن به مصرف‌کننده که تشویق بشه مصرفش رو کم کنه و پولش رو نگه داره؟
+ چون به همین سادگی نیست. مملکت تحریمه و دولت آه در بساط نداره و گفتم که پول تولیدکننده‌ها رو همونجا نقدا حساب نمی‌کنه که بتونه بیاد همون پول رو به مصرف کننده پرداخت کنه. اگه بخواد به مصرف کننده‌ها یارانه نقدی بده، باید برای اون هم پول خلق کنه و خود اون باعث ایجاد تورم می‌شه.
خلاصه اینکه در نهایت هیچ راهی به جز رفع تحریم و افزایش درآمد دولت برای اعمال این اصلاحات نیست. سیاست فعلی که پرمصرف رو تشویق و کم‌مصرف رو تنبیه می‌کنه در حال نابود کردن منابع کشور و آلوده کردن هوای مملکته.
نکته‌ی دیگه هم اینکه مصرف بخش صنایع و تجاری، اونم صنایع دولتی و خصولتی خیلی خیلی بیشتر از مصارف خانگیه و وقتی از افزایش قیمت انرژی صحبت می‌کنیم در وهله‌ی اول منظورمون اوناست.
