طرفداران پروپاقرص فوتبال همواره از آث میلان به عنوان تیمی بزرگ یاد میکنند. مسئلهای که شاید هواداران جدید طی سالهای اخیر به آن باور نداشته باشند؛ چون شاهد بزرگی این تیم باسابقهی ایتالیایی در رقابتهای مختلف نبودهاند.
میلان با 7 عنوان قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا، پرافتخارترین تیم ایتالیایی در این رقابتها و پس از رئال مادرید، پرافتخارترین تیم این جام لقب گرفته است. روسونریها با 19 عنوان قهرمانی در یوفا و فیفا چهارمین باشگاه موفق جهان محسوب میشوند. همچنین با کسب 51 جام رسمی، یکی از پرافتخارترین تیمهای اروپا به حساب میآیند و از این منظر نسبت به رقبای داخلی خود، اینتر میلان و یوونتوس در رتبه بالاتری قرار دارند. اما این تیم پرآوازه ایتالیایی در 10 سال اخیر روزهای پر فرازونشیبی را از سر گذرانده است. روزهایی که اکثر هواداران این تیم از آن به تلخی یاد میکنند. در این یادداشت میخواهیم برخی از دلایل افت آث میلان در این سالها را بررسی کنیم.
میلان در سالهای ابتدایی تاسیس
باشگاه ورزشی آث میلان (باشگاه کریکت و فوتبال میلان) 16 دسامبر 1899 در شهر میلان ایتالیا، توسط آلفرد ادواردز و هربرت کیلپین انگلیسی پایهگذاری شد. آنها در سال 1901 اولین قهرمانیشان در جام قهرمانی ایتالیا را جشن گرفتند و در سالهای 1906 و 1907 توانستند برای اولین بار در تاریخ خود در قهرمانیها دبل کنند. پس از این قهرمانی، قرمز و مشکیها تا سال 1951 رنگ جام طلایی سری آ را ندیدند تا اولین ناکامی و افت این باشگاه خیلی زود برای هوادارانش رقم بخورد. در سال 1980 با داغ شدن بحث شرطبندی و پرداخت رشوه به داوران برای تغییر نتایج بازی و متهم شدن میلان به این حکم، آنها توسط فیفا نقرهداغ شده و به سریBسقوط کردند. البته آنها همان فصل با قهرمانی در سریB دوباره به سطح اول فوتبال ایتالیا یعنی سریA بازگشتند. در بازگشت دوباره به سطح اول ایتالیا، میلان دوباره و این بار به دلیل کسب نتایج ضعیف با قرارگرفتن در رتبه چهاردهم به سریB سقوط کرد. در نهایت جوزپه فارینا، رئیس وقت تیم، میلان را دوباره به سریA بازگرداند و به عنوان آخرین اقدامش قبل از حضور برلوسکونی، در سال 1985 با پائولو مالدینی، اسطوره کنونی این باشگاه، قرارداد بست.
برلوسکونی منجی میلان
سیلویو برلوسکونی، نخست وزیر سابق ایتالیا، با خرید میلان رویاهای بزرگی در سر میپروراند. او با خریدهای بزرگ خود و تبدیل میلان به تیمی منسجم توانست نام این باشگاه را در محافل ورزشی بر سر زبانها بیاندازد. در ابتدا برلوسکونی با آریگو ساکی ایتالیایی در قامت سرمربی قرارداد بست که حاصل آن 8 قهرمانی در جامهای داخلی، اروپایی و جهانی بود. پس از ساکی، فابیو کاپلو در راس کادر فنی روسونری فعایت داشت که نتیجه آن 4 قهرمانی سریA و یک قهرمانی اروپا بود. کاپلو در سال 1991 میلان را بدون شکست فاتح لیگ ایتالیا کرد. در تاریخچه باشگاه از دوران حضور او تحتعنوان شکستناپذیران یاد میکنند.
دهه ابتدایی قرن بیستویک، دههای بود که میلان خودش را به عنوان یکی از قدرتمندترین باشگاههای فوتبال جهان به سایر رقبا شناساند. مسیری افتخارآفرین که کارلو آنجلوتی طی 8 سال سرمربیگری در پایتخت فرهنگی ایتالیا، در تاریخ باشگاه آث میلان رقم زد. میلان طی سالهای 2003 تا 2007، سه بار به فینال لیگ قهرمانان اروپا دست یافت که دو بار آن برای قرمز و مشکیها با جام قهرمانی همراه بود؛ سال 2003 آنها یکی از سدهای مانع از قهرمانی بوفون در چمپیونزلیگ بودند و با پیروزی برابر یوونتوس قهرمان شدند و سال 2007 با برتری مقابل لیورپول رویایی رافا بنیتز، انتقام شکست دو سال قبل را گرفتند و همچنین بار دیگر طعم قهرمانی در بالاترین سطح فوتبال اروپا را چشیدند.
خرابی بعد از طوفان میلان، برلوسکونی متهم ردیف اول
قهرمانی در چمپیونزلیگ 2007 در آتن، شیرینترین قهرمانی در ذهن هواداران میلان و در عین حال آخرین خاطرات جذاب تیم رویاییشان را رقم زد. بعد از این فصل رفتهرفته دوران افول میلان آغاز شد تا برای میلانیها، شور و هیجان وصفنشدنی جای خودش را به لبخند تلخ حاصل از خاطرهبازی سالهای قبل بدهد. پس از اتمام آن فصل جذاب، اسطورههای نامآشنای سنسیرو مثل پائولو مالدینی، جنارو گتوزو، کلارن سیدورف، فیلیپو اینزاگی، جانلوکا زامبروتا، الساندرو نستا و ... از تیم جدا شده و یا کفشهای خودشان را آویختند. در کنار این خداحافظیها، به عقیده هواداران، سیاستهای نادرست برلوسکونی نقشی حیاتی در افول میلان ایفا کرد. برلوسکونی در سال 2008 تصمیم گرفت تا از هزینههای باشگاهش میلان کم کند و از این پول برای پیشرفت اهداف حزب سیاسیاش بهره ببرد. هرچند برلوسکونی برنامهای برای ترک آث میلان نداشت و هدف او سعی در کاهش هزینهها، تنها برای چهار یا پنج سال بود. اوقصد داشت این اتفاق مقطعی و موقت باشد اما در تصمیماتی عجیب ستارههای بزرگ باشگاه مثل کاکا، زلاتان ابراهیموویچ و تیاگو سیلوا را به فروش رساند و یا جلوی احداث ورزشگاه جدید میلانیها در منطقه پورتلو آرنا را گرفت تا این تیم همچنان همراه با همسایه و رقیبش اینتر میلان در سنسیرو پذیرای حریفانش باشد. این تصمیمات برلوسکونی صدمات جبرانناپذیری به باشگاه محبوبش زد.
برخی از هواداران نیز معتقد هستند که میلان پس از فصل 2007 و قهرمانی در اروپا، نیازمند پوستاندازی و جوانگرایی بود. آنها اشتباه کادر فنی و مدیریتی تیم را در عدم جایگزین کردن بازیکنان جوان به جای نسل طلایی تیمشان میدانند. جایی که برلوسکونی برای خرید سراغ بازیکنان مطرح اما پا به سن گذاشتهای مثل دیوید بکام، رونالدو، رونالدینیو و ... رفت. بازیکنانی که تنها اسم دوران حرفهای خودشان را یدک میکشیدند اما نمیتوانستند کمک بزرگی به ترکیب تیم بکنند. بدشانسی دیگری که در آن سال گریبانگیر میلانیها شد، فروش بازیکنان خوب و عدم خرید بازیکنانی در سطح کیفیت بازیکنان سابق بود. برلوسکونی انگار از قیمتهای نجومی و جدید بازیکنان خبردار نبود و کماکان فکر میکرد با هزینهای کم و در حد 100میلیون دلار میتواند ترکیب خوبی را برای فصل جدید بسازد اما دیر متوجه شد که بازیکنان سابقش را ارزان فروخته است و با پولی که باقی مانده دیگر نمیتواند بازیکنان باکیفیتی را برای جنگیدن و فتح جامهای معتبر به بخش قرمز شهر میلان دعوت کند.
همچنین قوانین فیرپلی مالی که دلیل آن خرید بازیکنان گرانقیمت اما پا به سن گذاشته بود هم به مشکلات میلان اضافه شده بود. این اتفاقات غیر منتظره باعث شد تا برلوسکونی نتواند همانند قدیم سرمایهگذاری عظیمی برای تیمش انجام دهد. برلوسکونی بعد از آنجلوتی به هیچ سرمربی دیگری اعتماد نکرد و جدا از مباحث فنی، به هیچکدام از آلترناتیوهای کارلتو فرصت مناسبی برای عرض اندام نرسید. رئیس وقت میلان به دنبال این که هرچه سریعتر اوضاع وخیم میلان را بهبود بخشد اما میلان در آن مقطع فقط در یک باتلاق دستوپا میزد و این تغییرات زودهنگام باعث میشد تا آنها بیشتر در این باتلاق فرو بروند. در آن روزهای سیاه آریدو برایدا، مدیر ورزشی تیم نیز که از دیرباز همراه میلان بود، به دلایلی شخصی تصمیم به جدایی گرفت. پیدا کردن جایگزینی در سطح برایدا امری انجامنشدنی بود. جایگاهی که باربارا برلوسکونی، دختر مالک تیم نیز به دلیل تجربه کم نتوانست آن را پر کند.
در ادامه به دلیل عدم حضور قرمز و مشکیهای میلان در لیگی اروپایی، کاهش درآمدهای باشگاه، شرایط بد اقتصادی و آشکار شدن فرار مالیاتی برلوسکونی و تاثیرات مشابه دیگری که موقعیت سیاسی او بر نقش ورزشیاش میگذاشت، شرایط را طوری رقم زد تا مالک باهوش میلانیها بر خلاف میل خود در سال 2014 مجبور به فروش باشگاه موردعلاقهاش شود. برلوسکونی در ادامه ادعا کرد که با ناراحتی و اشک نامه استعفای خود را به هیئت مدیره رسانده است.
دست به دست شدن باشگاه بین سرمایهداران
برلوسکونی آث میلان را به لییونگ هونگ تاجر چینی فروخت و یک سال بعد نیز او این باشگاه را به تیمی از سرمایهگذاران چینی و ایتالیایی به نام روسونری انک واگذار کرد. صندوق سرمایهگذاری الیوت از سال ۲۰۱۸کنترل و مالکیت این باشگاه پرافتخار ایتالیایی را در اختیار گرفت و طی ۴سال موفق شد اوضاع مالی نابسامان آث میلان را منظم کند تا میلانیها پس از ۱۱سال جام قهرمانی سریAرا به رنگ قرمز و مشکی درآورند. اما در سال 2022 صندوق سرمایهگذاری الیوت، این باشگاه را به شرکت آمریکایی رِد بِرد به مالکیت گری کاردینال، تاجر آمریکایی واگذار کرد تا مالک جدید در پروژهای تازه به دنبال این باشد تا دومین تیم پرافتخار اروپا را بار دیگر به اوج خود بازگرداند. البته در بیانیه رسمی میلان قید شده بود که قرار است صندوق الیوت همچنان بخش اندکی از سهام باشگاه را در اختیار داشته باشد. بر اساس آن بیانیه رسمی باشگاه، توافق میان الیوت و رد برد برای انتقال اکثریت سهام میلان با مبلغ ۱.۲ میلیارد یورو حاصل شده و الیوت به عنوان صاحب اقلیت سهام همچنان در میلان باقی خواهد ماند و نمایندههای این شرکت جایگاه خود را در هیئت مدیره میلان حفظ خواهند کرد.
هواداران چشمانتظار روزهای شیرین
اریک کانتونا اسطوره منچستر یونایتد در نقلقولی معروف میگوید:«ممکن است شما خانه، دین و یا حتی همسرتان را عوض کنید، ولی هیچوقت تیم محبوبتان را عوض نخواهید کرد».
هواداری از یک تیم خاص برای هر شخصی دلیل منحصر به فردی دارد. این هواداری ممکن است با یک جام یا یک بازی دراماتیک، علاقهمندی به یک بازیکن خاص و دنبال کردن بازیهای او و یا دلایل دیگری شکل گرفته باشد؛ اما در انتها هدف یک چیز است، عشق به تیم محبوب. شاید خیلی از روسونریها به یاد نداشته باشند که چرا آث میلان تبدیل به اصلیترین عشقشان شده است. احتمالا طرفداران دوآتیشه میلانی طی این سالها با یاد افتخارات گذشته خود را آرام میکردند و یا ممکن است در آغاز هر فصل با امید به تکرار آن افتخارات، فصل را به انتها میرساندند. اما مسئلهای که روشن است، حس دوگانه میلانیها به منجی تیم، سیلیو برلوسکونی است. مدیری که برای سالهای متمادی قرمز و مشکی پوشان را تبدیل به تیم اول میلان و ایتالیا کرد و در انتها خودش این تیم را به باتلاق پرتاب کرد. برلوسکونی 12 ژوئن 2023 از دنیا رفت اما آث میلان تا ابد جاودان خواهد ماند. هواداران به خوبی میدانند که بزرگی در خون آث میلان جاری است و روزهایی شیرین در انتظار آنها خواهد بود.