فوتبال ورزش شگفتیهاست. این جملهای است که تقریبا همه طرفداران این ورزش پرهیجان آن را قبول دارند. اما سال 2007، در قاره کهن شاید بزرگترین شگفتی این ورزش در جهان خلق شد. جایی که در حضور غولهای آسیایی مثل ژاپن، کره جنوبی، استرالیا، عربستان و ایران، این عراق جنگزده بود که توانست بر فراز قله آسیا بایستد و اتفاقی تاریخی را رقم بزند.
چهاردهمین دوره برگزاری جام ملتهای آسیا، یکی از عجیبترین دورههای تاریخ این رقابتها بود. جایی که برای نخستین بار و شاید تنها همان یک بار، میزبانی این رقابتها را چهار کشور تایلند، اندونزی، مالزی و ویتنام عهدهدار بودند. استرالیا که تا قبل از آن نماینده قاره اقیانوسیه محسوب میشد، در این سال برای اولین بار به عنوان عضو کنفدراسیون فوتبال آسیا در این بازیها شرکت میکرد. این رقابتها 7 جولای 2007 در هشت ورزشگاه مستقر در هفت شهر متفاوت با دیدار تایلند و عراق در ورزشگاه راجامانگالا شهر بانکوک آغاز شد و 29 جولای با دیدار نهایی بین عربستان و عراق در ورزشگاه گلورا بونگ کارنوی شهر جاکارتا با تنها قهرمانی تاریخ عراق به اتمام رسید.
مرحله گروهی
قلمرو گشایی شیرهای بینالنهرین
در این دوره جام ملتها 16 تیم در قالب 4 گروه به رقابت پرداختند. چهار تیم میزبان در سید اول قرار گرفتند و هرکدام با سه تیم دیگر، گروهبندی رقابتها را تشکیل دادند. شگفتی این جام از همان روزهای ابتدایی و بازیهای گروه اول آغاز شد. جایی که تایلند، عراق، عمان و استرالیا بازیهای جام را استارت زدند. در بازی افتتاحیه عراق نتوانست از پس تایلند بربیاید تا قهرمان آن دوره معمولیترین شروع را در رقابتها داشته باشد. استرالیا نیز در اولین بازیاش با گل دقیقه90 تیم کیهیل از شکست در برابر عمان گریخت تا عیار رقابتهای آسیایی در همان بازی اول برای کانگوروها مشخص شود. در بازی بعدی نیز عراق با پیروزی سه بر یک مقابل استرالیا، برای سایر مدعیان دندان تیز کرد و استرالیای غریبه با آسیا را در معرض خداحافظی زودهنگام از جام طلایی آسیایی قرار داد. اما درنهایت در این گروه عراق با 5 امتیاز و به عنوان سرگروه و استرالیا پشت سر آن به دلیل تفاضل گل بهتر نسبت به تایلند، به عنوان تیم دوم به مرحله بعد راه پیدا کردند.
برای یک سامورایی همه جا ژاپن است
در بازیهای گروه دوم رقابتها نیز نتایج اعجابآور تکرار شد. در این گروه ویتنام میزبان به همراه قطر، امارات و ژاپن به رقابت پرداختند که ویتنام توانست با پیروزی دو بر صفر برابر امارات، بعد از ژاپن صدرنشین با چهار امتیاز به عنوان تیم دوم راهی مرحله حذفی شود. از دیگر نتایج عجیب این گروه میتوان به تساوی ژاپن برابر قطر اشاره کرد که قضاوت آن دیدار برعهده داور کشورمان، مسعود مرادی بود.
انتقام ناموفق یوزها
گروه سوم این رقابتها جایی بود که ایران در کنار میزبان رقابتها مالزی و همچنین ازبکستان و چین قرار گرفت. در این گروه طبق پیشبینیها مالزی حرفی برای گفتن نداشت و با سه شکست و تفاضل گل منفی یازده در قعر جدول گروه جای گرفت و ایران و ازبکستان به ترتیب به عنوان تیمهای اول و دوم از این گروه به مرحله بعد صعود کردند. شاید مهمترین نکته این گروه را بتوان دیدار ایران و چین در نظر گرفت. جایی که یوزهای ایرانی در پی انتقام شکست در نیمهنهایی دوره پیش از اژدهای آسیا بودند، اما باز هم موفق به شکست این تیم نشدند و آن دیدار با تساوی دو بر دو به پایان رسید.
ببرهای ناآماده
در نهایت در گروه آخر، اندونزی میزبان از بحرین، عربستان و کره جنوبی پذیرایی کرد که ماحصل آن صعود عربستان و کره جنوبی بود. برجستهترین اتفاق این گروه عملکرد نهچندان مطلوب کرهایها بود. ببرها در اولین بازی خود یک یک در برابر عربستان متوقف شدند و در بازی دوم در عین ناباوری دو بر یک مقابل بحرین تن به شکست دادند. اتفاقی که کره را تا یک قدمی حذف در مرحله گروهی پیش برد اما پیروزی خفیف یک بر صفر آنها در مقابل اندونزی و شکست چهار بر صفر بحرین در برابر عربستان در روز آخر، جلوی وقوع شگفتی دیگری در این جام را گرفت.
مراحل حذفی
یک چهارم نهایی مطابق با انتظار
اولین بازی این مرحله محل تقابل ژاپن و استرالیا بود. در این بازی در طول 120دقیقه هیچکدام از تیمها نتوانست از پس دیگری بربیاید تا ضربات پنالتی حکم پیروزی ساموراییها در برابر زردپوشان اروپاییتبار را صادر کند.
بازی دوم این مرحله را عراق و ویتنام شگفتیساز برگزار کردند. این بازی با بریس کاپیتان عراق، یونس محمود به پایان رسید تا شیرهای بینالنهرین به قدرتنمایی در قلمرو خود ادامه دهند.
سومین بازی شاید تلخترین بازی برای ما بود. ایران در برابر رقیب سنتی خود کره جنوبی. عملکرد نامطلوب کرهایها در مرحله گروهی، انتظارات را از ایران تحت هدایت امیر قلعهنویی بالا برده بود. اما در نهایت این کرهایها بودند که پس از تساوی صفر صفر در 120دقیقه، در ضربات پنالتی موفق به شکست ایران شدند.
در آخرین بازی این مرحله عربستان توانست دو بر یک در مقابل ازبکستان پیروز شود. در این بازی عربستانیها خیلی سریع در دقیقه 3 با گل مهاجم کهنهکارشان، یاسر القحطانی از حریف پیش افتادند و توانستند نبض بازی را در اختیار خود گرفته و در نهایت به راحتی خودشان را به جمع چهار تیم برتر آسیا برسانند.
نیمهنهایی اعجابآور
در این مرحله دو تیم غرب آسیایی که مسیری طولانی را برای تحقق رویاهایشان به شرق طی کرده بودند، در برابر دو تیم شرق آسیایی صفآرایی کردند. عراق مقابل کره جنوبی و عربستان در برابر ژاپن.
آن دوره از رقابتها را میتوان دوره شکست پیشبینی کارشناسان از شگفتیها نیز نامگذاری کرد و اوج این شگفتیها در این مرحله رقم خورد. عراق پس از تساوی بدون گل در وقتهای معمول، توانست در ضربات پنالتی 4-3 کرهجنوبی را از پیشرو بردارد و برای اولین بار در تاریخ خودش به فینال جام ملتهای آسیا صعود کند.
در بازی دیگر این مرحله نیز عربستان در یک نمایش منسجم و منظم توانست ژاپن مدعی را با نتیجه 3-2 شکست دهد. در این بازی عربستانیها دو بار از حریف سرسختشان پیش افتادند و هر دو بار خیلی سریع گل تساوی را دریافت کردند. تا اینکه در دقیقه 57، مالک معاذ آخرین شمشیر را بر پیکر ساموراییها وارد کرد تا چهاردهمین دوره جام ملتهای آسیا شاهد فینالی تمام عربی باشد.
فینال، جشن شیرهای عرب
جام ملتهای آسیا 2007 با تمام شگفتیها و نتایج غیرقابل باور خود به ایستگاه پایانی رسید. این دیدار در کشور اندونزی، ورزشگاه گلورا بونگ کارنو، با قضاوت مارک شیلد استرالیایی برگزار شد. دیدار نهایی جامی که به عقیده خیلی از کارشناسان محل بروز اتفاقات غیرقابل پیشبینی بود. اما این پایان ماجرا نبود. 29 جولای 2007، داستان باورنکردنی جام ملتهای آسیا به طور کامل خلق شد. فینال آن دوره تنها یک گل داشت. تک گلی که دقیقه 76 با ضربه سر از روی ارسال کرنر به ثمر رسید. زننده گل کسی نبود جز یونس محمود. این گل کاپیتان محبوب عراقیها، آنها را به نخستین قهرمانی خود در آسیا رساند تا به نوعی بتوان گفت عراقیها جایگاه خودشان را در نقشه فوتبالی جهان پیدا کنند.
نگاهی به عراق 2007
جام ملتهای آسیا 2007 پیش از شروع روزهای ملتهبی را از سر میگذراند. عمده اعتراضاتی که به این جام میشد مربوط به میزبانی همزمان چهار کشوری بود که تا به آن روز میزبانی رقابتهای بزرگ را عهدهدار نبودند. فارغ از بحث رفتوآمدها میان چهار کشور، شکهایی در باب برگزاری هر چه بهتر این تورنمنت در این کشورها مطرح بود. با وجود این بحثها و پس از کشوقوسهای فراوان جام چهاردهم برگزار شد و عنوان شگفتآورترین جام را به خود اختصاص داد. بعدها محمد بن همام، رئیس اسبق AFC در مصاحبهای گفت:«سپردن میزبانی به چهار کشور سیاست درستی نبوده است».
بازیکنان تیم قهرمان
در تیم آن سال عراق 16 لژیونر توپ میزد. میتوان چند اسم معروف برای ایرانیها از آن بازیکنان بیرون کشید. اسامی معروفی که به واسطه حضور در لیگ ایران برای ما نامَآشنا هستند. بازیکنانی مثل نشات اکرم، هوار ملا محمد، کرار جاسم و خلدون ابراهیم. بازیکنانی که با درک تاکتیکی و پیادهسازی دقیق خواستههای ویرا در زمین بازی بزرگترین اتفاق دوران ورزشی خودشان را رقم زدند. اما از میان همه بازیکنان، یک بازیکن بیشتر از همه در یادها باقی ماند. بازیکنی که ما اسمش را نه به واسطه حضور در لیگ کشورمان، بلکه به خاطر درخشش همیشگی خودش میشناسیم. یونس محمود، کاپیتانی که با بالا بردن جام طلایی آسیا، چهرهاش را به جهان معرفی کرد.
یونس محمود
یونس محمود، مهاجم تیم ملی عراق که در آن دوره از رقابتها 24 ساله بود، توانست با به ثمر رساندن چهار گل بهطور مشترک با یاسر القحطانی، مهاجم عربستان و تاکاهارای ژاپنی کفش طلایی آن دوره را از آن خود کند. جوایز یونس محمود در آن تورنمنت به جام قهرمانی و کفش طلا محدود نشد و او عنوان بهترین بازیکن جام را نیز از آن خود کرد. با وجود این درخشش او نتوانست عنوان مرد سال آسیای 2007 را از از آن خود کند و شاید کسب این عنوان بزرگترین حسرت دوران بازیگری او باشد. کاپیتان محبوب عراقیها بعدها در مصاحبهای گفت:«در آن سال من به همراه نشات اکرم و یک بازیکن ژاپنی نامزد کسب عنوان برترین بازیکن سال آسیا شده بودیم. اما در نهایت شگفتی با محروم شدن بازیکن ژاپنی، یاسر القحطانی بالاتر از من و نشات به این عنوان دست یافت که باید بگویم حقش نبود.»
در روزهای پیش از آغاز جام، هیچ کارشناسی عراق را در قامت قهرمانی نمیدید. عراقی که در آن سالها در کشور خود درگیر جنگ بود و حتی لیگ کشورش برگزار نمیشد. با توجه به شرایطی که عراق با آن دستوپنجه نرم میکرد شاید حتی خوشبینترین هوادار عراقی انتظار حضور روی سکوهای دیدار نهایی و تشویق تیم کشورش را نداشت. اما عراقیها با هدایت جوروان ویرای برزیلی به همه ثابت کردند که برای از بین بردن حسرتهای گذشته و تغییر تاریخ باید در مسیری متفاوت قدم برداشت.