یکی از بزرگترین حسرتهای هواداران آرسنال، باخت در فینال چمپیونزلیگ سال 2006 است. فینال جنجالی و بحثبرانگیزی که در آن توپچیها از پس بارسلونا برنیامدند تا به نائبقهرمانی اکتفا کنند. با گذشت سالها از آن بازی، هواداران آرسنال دلیلی قانعکننده برای شکست تیمشان که یکی از بهترین آرسنالهای تاریخ بود، پیدا نکردند.
چهارشنبه 17 می 2006، ورزشگاه دو فرانس پاریس میزبان بزرگترین تقابل اروپایی آن سال بود. جایی که آرسنال آرسن ونگر با از پیش رو برداشتن غولهایی مثل رئال مادرید، یوونتوس و ویارئال، برای اولین بار در تاریخ باشگاه به فینال لیگ قهرمانان اروپا رسیده بود. در مقابل بارسلونای فرانک رایکارد نیز توانسته بود از سد چلسی، بنفیکا و آث میلان عبور کند تا پای دیگر دیدار نهایی باشد. در آن دیدار درنهایت این یاران رایکارد بودند که با نتیجه 2-1 توانستند جام قهرمانی را به خانه خود ببرند.
آن فینال معروف یکی از تلخترین شبهای توپچیهای لندنی را رقم زد. باخت آرسنال در آن بازی به دلایل و عوامل متعددی وابسته بود. سعی داریم در این یادداشت به برخی از این عوامل توجه کنیم.
آرسنال در فصل 2006-2005 فصل پرچالشی را از سر گذرانده بود. آنها با پیروزی 4-2 برابر ویگان که با هتریک تیری آنری همراه بود، با توجه به شکست تاتنهام در بازی همزمان، توانستند رتبه چهارم لیگ برتر و سهمیه پلیآف چمپیونزلیگ فصل بعد را کسب کنند. در جام حذفی در برابر بولتون، شش دقیقه مانده به پایان بازی، مساوی را با باخت 1-0 عوض کرده و حذف شدند. در جام اتحادیه نیز در نیمهنهایی در مجموع دو بازی رفت و برگشت برابر ویگان به تساوی 2-2 رسیدند اما با توجه به قانون گل زده در خانه حریف، درنهایت از رسیدن به دیدار نهایی بازماندند.
این نتایج برای آرسن ونگری که دو فصل پیش رکورد منحصربهفرد قهرمانی در پریمیرلیگ بدون حتی یک باخت را در دست داشت، به هیچ عنوان راضیکننده نبود. او حتی در خلال برگزاری بازیهای لیگ، پس از دو باخت متوالی توپچیها برابر لیورپول و بلکبرن، اذعان داشت فرم تیمش به یک نگرانی بزرگ تبدیل شده است. با این حساب قرمزپوشان شمال لندن در لیگ قهرمانان اروپا نتایج قابلقبولی گرفتند. آنها در مرحله گروهی بدون باخت و فقط با یک تساوی برابر آژاکس، تنها 2 امتیاز از 18 امتیاز ممکن را از دست دادند و بهعنوان سرگروه به مرحله بعد راه یافتند. در این مرحله رئال مادریدی را که پس از لیون در گروهش دوم شده بود، با تک گل آنری در سانتیاگو برنابئو، در مجموع دو دیدار 1-0 از پیش رو برداشتند تا اولین شکست را برای تیم مادریدی در 18 بازی اخیرشان در لیگ قهرمانان رقم بزنند. در برابر یوونتوس، آرسنال با گلهای فابرگاس و آنری 2-0 به پیروزی رسید تا تساوی بدون گل در استادیوم دلهآلپی شهر تورین، به معنای صعود توپچیها به مرحله نیمهنهایی باشد. در آخرین بازی اروپایی این باشگاه در هایبری لندن، توره در نیمه اول یک گل به ثمر رساند تا آرسنال با نتیجه 1-0 مقابل ویارئال پیروز شود. مهار ضربه پنالتی دیرهنگام ریکلمه توسط ینس لمن در بازی برگشت به آرسنال کمک کرد تا به اولین باشگاه لندنی تبدیل شود که به فینال لیگ قهرمانان اروپا میرسد. این تساوی بدون گل، دهمین کلینشیت متوالی آرسنال بود؛ یک رکورد جدید در چمپیونزلیگ که تابحال دستنخورده باقی مانده است.
در بازی فینال آرسنال با ترکیب 1-5-4 به میدان رفت. ابوئه در سمت راست خط دفاعی جایگزین لاورن مصدوم شد و اشلی کول بهجای فلامینی در پست دفاع چپ قرار گرفت. ینس لمن در دقیقه 18 با خطا روی ساموئل اتوئو از بازی اخراج شد. ونگر مانوئل آلمونیا را بهجای رابرت پیرس در دروازه قرار داد. با وجود دهنفره شدن، آرسنال در دقیقه 37 توسط سو کمپل به گل اول رسید. تیری آنری در نیمه دوم یک تکبهتک از دست داد تا اینکه اتوئو در 14 دقیقه مانده به پایان، بازی را به تساوی کشاند. هنریک لارسون که بهعنوان بازیکن جانشین برای آبیاناریها وارد زمین شده بود، جولیانو بلتی را در موقعیت گلزنی قرار داد تا گل او در دقیقه 81 پایانی بر رویای قهرمانی توپچیها باشد.
حال به بررسی چند عاملی که شاید بتوان بهعنوان عوامل مهمی در شکست آرسنال و دومین قهرمانی بارسلونا در چمپیونزلیگ به حساب آورد، میپردازیم.
ینس لمن آلمانی در هیچ یک از بازیهای مرحله حذفی لیگ قهرمانان اروپای 2006 گل نخورد؛ حتی در دیدار فینال. او در این دیدار دو سیو موفق داشت. دقیقه 10 شوت زاویه بسته ژولی را در دو مرحله مهار کرد و دقیقه 16 عدمهماهنگی بازیکنان آرسنال، دکو را در موقعیت شوتزنی قرار داد که شوت بیرون از محوطه او در دستان لمن آرام گرفت. در دقیقه 18 پاس نامطمئن گیلبرتو سیلوا با کنترل ناموفق الکساندر هلب و لودادن توپ همراه شد. توپی که در یک-دوی اتوئو با رونالدینیو، مهاجم کامرونی را در موقعیت تکبهتک قرار داد و لمن با خروج از دروازه، پشت محوطه روی اتوئو مرتکب خطا شد. خطایی که در پی آن داور با سختگیری لمن را با کارت قرمز مستقیم جریمه کرد تا آرسنال بیش از 70 دقیقه با یک یار کمتر بازی را ادامه دهد.
پس از اخراج زودهنگام لمن، آلمونیا دروازهبان ذخیره آرسنال، بهجای پیرس وارد بازی شد. رابرت پیرسی که یکی از عناصر اصلی کمربند میانی تیم ونگر به حساب میآمد. در ابتدای فصل پس از پیوستن پاتریک ویرا، کاپیتان سابق آرسنال، به یوونتوس، ونگر جانشینی برای او جذب نکرد. سرمربی توپچیها معتقد بود آنها در این پست بازیکنانی نظیر گیلبرتو سلوا، فابرگاس و پیرس را دارند. نقش جدیدی که پیرس در نبود ویرا در آرسنال ایفا میکرد، نقشی انکارناپذیر بود. پیرس در طول فصل کمتر به بازی گرفته میشد اما حضورش در ترکیب پیوند محکمی بین خط دفاع و خط حمله ایجاد میکرد. این پیوند نهتنها در طرحریزی حملات کوبنده آرسنال نقشی اساسی داشت، بلکه ضدحملههای تیم رقیب را نیز خنثی میکرد. یکی از دلایل فیکس بازی کردن پیرس در این دیدار نیز همین بود تا آرسنال بتواند راحتتر پلنهای مختلف حملههایش را بچیند و در عین حال در برابر سرعت بالای رونالدینیو در ضدحملات مستحکم باشد.
درنهایت ونگر مجبور بود برای تغییر تاکتیک اجباریاش در پی اخراج لمن، یکی از بازیکنان را بیرون بکشد. او ترجیح داد پیرس را از بین فابرگاس، گیلبرتو و هلب تعویض کند. تصمیمی که با توجه به شرایط ویژه ایجادشده در بازی، نمیتوان به آن خرده گرفت و درست یا غلط بودنش را بررسی کرد. این بازی، آخرین بازی پیرس در لباس آرسنال بود. او بعدا گفت که تصمیم ونگر برای تعویض، او را کشت:«این واقعیت که من تعویض شدم و فقط 18 دقیقه اجازه بازی داشتم دردناک است، انکارِ آن خالی از لطف نیست. ونگر این را میداند و ما هنوز در مورد آن صحبت میکنیم. هرگز قبول نخواهم کرد که او تصمیم درستی گرفته است."
تیری آنری در آن فصل از رقابتها با 27 گل، آقای گل پریمیرلیگ شد. سهم او در رساندن آرسنال به فینال انکارناپذیر است. تکگل انفرادی او به رئال مادرید، یکی از زیباترین گلهای آن فصل از رقابتهای چمپیونزلیگ محسوب میشود. با این حال او در دیدار فینال نتوانست آنری همیشگی باشد. او در همان ابتدا با فرصتطلبی در دقیقه 3 روی پاس ابوئه خودش را در موقعیت گلزنی قرار داد اما ویکتور والدس تکبهتک آنری را مهار کرد. یک دقیقه بعد نیز شوتی سهمگین از پشت محوطه روانه دروازه بارسا کرد که باز هم والدس مانع از گلزنی آنری شد. در دقیقه 37 سو کمپل روی ارسال آنری آرسنال را پیش انداخت. اما بزرگترین موقعیتی که آنری به گفته خودش از دست داد، زمانی بود که دقیقه 69 بازی روی پاس هلب او در موقعیتی تکبهتک با والدس قرار گرفت و با ضربهای بیدقت، توپ را درست جایی که والدس انتظارش را میکشید فرستاد.
او در سال 2012 در مصاحبهای با نشریه اکیپ فرانسه درباره توپ طلا نبردنش اعلام کرد:«صحبت در این مورد دیگر فایدهای ندارد. هیچوقت این جایزه را نبردم. یکبار دوم و یکبار سوم شدم. آمارم در این زمینه خیلی هم بد نیست.من قهرمان جام جهانی هم شدهام و به همین دلیل شکایتی نخواهم داشت. با این حال همیشه حسرت فینال لیگ قهرمانان سال 2006 را میخورم. حسرت از دست دادن این جام با آرسنال از حسرت نبردن توپ طلا برای من بزرگتر است. فکر میکنم اگر در آن فینال آن موقعیتی را که داشتم، از دست نمیدادم الان چنین حرف و حدیثهایی وجود نداشت. راستش را بخواهید قهرمان نشدن در آن رقابتها به همراه آرسنال بیش از هر چیز دیگری بر من فشار میآورد. این را هم بگویم که من اهل اما و اگر نیستم و الان عذاب وجدان ندارم و شبها راحت به خواب میروم. من کاری را که باید انجام میدادم، انجام دادهام و در این بین هم موفقیت داشتم و هم شکست.»
آلمونیا دروازهبان اسپانیایی توپچیها بود که سال 2004 به آرسنال پیوست تا ذخیره مطمئنی برای ینس لمن باشد. اوج درخشش او تا پیش از فینال سال 2006، دور پنجم جام حذفی فصل 2005-2004 بود. او در آن بازی توانست در ضربات پنالتی، دو پنالتی حریف را مهار کند تا آرسنال در آن مرحله شفیلدیونایتد را کنار بزند. البته بعدها در فصل 2008-2007 با تصمیم ونگر او به ینس لمن ترجیح داده شد و توانست بیش از هفت سال در جمع توپچیها بازی کند.
اما آلمونیا در فینال 2006 با حضور در ترکیب بهجای لمن، توانست خود را در کانون توجهات قرار دهد. او با جایگیریهای خوبش در اکثر دقایق بازی عملکرد قابلقبولی از خود ارائه داد. با این حال در انتهای بازی در عرض 6 دقیقه 2 گل از آبیاناریها دریافت کرد. دو گلی که هر دو از زاویه بسته به ثمر رسیدند تا بهنوعی پاشنه آشیل او در آن بازی لقب بگیرد. بعد از دریافت دو گلِ تقریبا مشابه، هواداران بیش از پیش افسوس اخراج لمن را خوردند. شاید با حضور او آرسنال آن دو گل را دریافت نمیکرد.
رونالدینیو، ستاره نامآشنای برزیلی، پس از کسب دو توپ طلا در سالهای 2004 و 2005، در سالی که به دومین قهرمانی بارسلونا در لیگ قهرمانان اروپا منجر شد، نقش بسزایی ایفا کرد. او که در آن سالها در اوج دوران حرفهای خود قرار داشت، در فصل 2006-2005 پس از به ثمر رساندن دو گل انفرادی دیدنی در بازی الکلاسیکو، تبدیل به دومین بازیکن پس از دیهگو مارادونا شد که در ورزشگاه سانتیاگو برنابئو مورد تشویق و تحسین تماشاگران رئال مادرید قرار میگیرد. در 2006-2005 UCL نیز رونالدینیو بهدنبال کسب اولین قهرمانی چمپیونزلیگش پس از دو توپ طلا بود که همین عامل به انگیزهای شخصی برای او بدل میشد. او توانست با اتکا به هوش و تکنیک منحصربهفردش نقشی تاثیرگذار در قهرمانی بارسا در چمپیونزلیگی که 14 سال انتظارش را میکشیدند، داشته باشد. در بازی فینال نیز رونالدینیو بارها و بارها خط میانی و خط دفاع توپچیها را اذیت کرد. او پاسی را که منجر به اخراج لمن شد برای اتوئو فرستاد. بعد از دهنفرهشدن آرسنال علاوهبر استفاده از فضای ایجاد شده در مرکز میدان برای خلق موقعیت و ارسال پاسهای تیزش به همتیمیها، با شوتهای خارج از محوطه هم چندین بار دروازه آلمونیا را تهدید کرد. در آن بازی تمامی بازیکنان بارسلونا بابرنامه و منظم بودند اما نباید تاثیر رونالدینیو را جدا از سایر بازیکنان نادیده گرفت.
ونگر در کنفرانس مطبوعاتی پس از بازی از داور بازی بهخاطر اخراج لمن بهشدت انتقاد کرد. همچنین او در مصاحبهای در سال 2017 در پاسخ به این سوال که اگر کمکداور ویدیویی پیش از این وجود داشت، چه اتفاقی ممکن بود رخ دهد، گفت:«من صحنه گل تساوی بارسلونا در فینال لیگ قهرمانان سال 2006 (توسط ساموئل اتوئو) را انتخاب میکنم. چون آن گل آفساید بود، در حالی که 15 دقیقه به پایان کار مانده بود و ما یک بر صفر جلو بودیم. در آرسنال، لیگ قهرمانان تنها جامی است که نبردهام و همانطور که خودتان میدانید این جام برای من از هرچیزی مهمتر است.»
فینال UCL 2006 یکی از بازیهایی است که هیچگاه از خاطره دوستداران آرسنال پاک نمیشود. آنها در آن سال اعتماد کاملی به تیمشان برای کسب جام قهرمانی داشتند. اعتمادی که به دلایل مختلف، از جمله دلایلی که در این یادداشت بررسی کردیم، به ثمر ننشست تا هنوز هم که هنوز است توپچیها از آن شب، بهعنوان شبی تلخ و فراموشنشدنی یاد کنند.