تصور کنید این اتفاق برای شرکت شما بیفتد: شما به عنوان یک استارتاپ یا شرکت فناوری، با یک شریک تجاری بزرگتر وارد همکاری میشوید. دانش فنی، کد نرمافزار، برند یا دیتابیس مشتریان خود را در این همکاری به اشتراک میگذارید. اما بعد از مدتی متوجه میشوید که شریک تجاری شما از این اطلاعات بدون اجازه استفاده کرده و شما کنترل داراییهای فکری خود را از دست دادهاید.
این سناریو بیشتر از آنچه تصور میکنید رایج است. در بسیاری از قراردادهای همکاری (B2B)، مالکیت فکری به وضوح مشخص نمیشود و همین موضوع میتواند منجر به اختلافات پیچیده حقوقی شود. اما چطور میتوانیم از این مشکل جلوگیری کنیم؟
در قراردادهای تجاری بین شرکتها، داراییهای فکری مثل اختراعات، علائم تجاری، نرمافزارها، فرایندهای اختصاصی و دادههای کاربران به اشتراک گذاشته میشوند. اما عدم دقت در تنظیم قرارداد میتواند باعث شود:
بسیاری از شرکتها تا زمانی که درگیر نقض حقوق مالکیت فکری نشوند، به اهمیت این موضوع پی نمیبرند. اما این یک خطر جدی برای استارتاپها و کسبوکارهایی است که با شرکتهای بزرگتر همکاری میکنند.
برای جلوگیری از این مشکلات، هنگام تنظیم قراردادهای همکاری B2B، حتماً این سه اقدام را در نظر بگیرید:
در قرارداد به وضوح مشخص کنید که:
نمونه بند پیشنهادی:
"طرف دوم تحت هیچ شرایطی مجاز به استفاده، انتقال یا فروش داراییهای فکری متعلق به طرف اول بدون مجوز کتبی نخواهد بود. در صورت فسخ قرارداد، کلیه حقوق و منافع مربوط به این داراییها به طرف اول بازمیگردد."
NDA (Non-Disclosure Agreement)
این قرارداد تضمین میکند که اطلاعات محرمانه شما فاش یا استفاده شخصی نشود. اگر کسبوکارتان دارای دانش فنی ارزشمند است، این بند الزامی است.
بند عدم رقابت
اگر شریک تجاری شما به اطلاعات کلیدی کسبوکار شما دسترسی پیدا کند، ممکن است بعداً یک محصول مشابه تولید کند و وارد رقابت با شما شود. با یک بند عدم رقابت، میتوانید محدودیتهایی برای جلوگیری از این اتفاق اعمال کنید.
نمونه بند پیشنهادی:
"طرف دوم متعهد میشود که تا مدت ۲ سال پس از اتمام همکاری، هیچگونه فعالیت تجاری مشابهی را که منجر به رقابت با طرف اول شود، انجام ندهد."
پیشبینی مکانیسم حل اختلاف، مانند داوری یا رسیدگی قضایی، باعث میشود که در صورت بروز مشکل، راهکار قانونی مشخصی برای دفاع از حقوق شما وجود داشته باشد.
نمونه بند پیشنهادی:
"در صورت بروز اختلاف، طرفین ابتدا از طریق مذاکره و سپس از طریق داوری در مرکز داوری اتاق بازرگانی تهران به حلوفصل موضوع اقدام خواهند کرد."
شرکتها و استارتاپهایی که قراردادهای B2B را بدون در نظر گرفتن مالکیت فکری امضا میکنند، در برابر سوءاستفاده و اختلافات حقوقی آسیبپذیر هستند. یک قرارداد حرفهای و دقیق میتواند از این مشکلات جلوگیری کند و به رشد پایدار کسبوکار شما کمک کند.
شما تجربهای در این زمینه داشتهاید؟ چطور از مالکیت فکری کسبوکارتان در همکاریهای تجاری محافظت کردهاید؟ نظراتتان را در کامنتها بنویسید.
اگر این مطلب برات مفید بود، در اینستاگرام هم محتوای بیشتری در همین زمینه منتشر میکنم. میتونی من رو در @mhkhalkhli دنبال کنی.
