دستگاههای ارتودنسی شامل دو شکل کلی ثابت و متحرک می باشند که بسته به نوع مشکل بیمار یکی از آنها یا هردو بکار می رود . وجه تسمیه این دستگاهها بر مبنای قابلیت جابجایی آنها توسط بیمار است. در دستگاه ارتودنسی ثابت اجزاء به صورت نگین هایی بر روی دندان چسبانده شده و ثابت می گردند. در حالی که دستگاههای متحرک ساختارهای پلاستیکی شکلی هستند که توسط خود بیمار گذاشته و برداشته می شوند.
یکی از سوالات رایج از سوی بیماران این است که ارتودنسی ثابت بهتر است یا ارتودنسی متحرک ؟ پاسخ این است که هر کدام اینها کاربرد، مزایا و معایب خود را دارند. به عنوان مثال برای درمان های هدایت رشد فک که در طول دوره رشد بیماران صورت می گیرد ، ارتودنسی ثابت تقریبا” کمکی نمی تواند بکند و باید از دستگاههای متحرک بهره برد. از سویی ردیف کردن دندانها به صورت دقیق و با رعایت جزئیات تنها توسط ارتودنسی ثابت محقق می گردد.
از مهمترین مزایای ارتودنسی ثابت، کاهش نیاز به همکاری بیمار در خصوص گذاشتن مرتب دستگاه می باشد و البته اینکه نیروی وارده به دندانها در سه بعد فضایی قابل تنظیم می باشد. مهمترین عیب دستگاههای ثابت ارتودنسی، لزوم دقت بالای بیمار در امر رعایت بهداشت دهان و دندانها می باشد زیرا حضور دستگاههای ثابت داخل دهان روند معمول مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را مختل می کند.
مهترین مزیت ارتودنسی متحرک امکان راحت تر رعایت بهداشت دهان است و در مقابل ارتودنسی ثابت قرار دارد. به گونه ای که حین غذا خوردن و مسواک زدن بیمار می تواند پلاک یا دستگاه متحرک خود را بردارد. همین نکته مهمترین عیب دستگاههای متحرک را نیز رقم می زند. به این مفهوم که به دلیل قابلیت گذاشتن و برداشتن از سوی بیمار، نیاز به همکاری بالای بیمار در استفاده مرتب دارد.
