استحقاقی
مرخصی استحقاقی روزهایی در ماه است که شاغل می تواند در محل کار حاضر نشده بدون آنکه از حقوق وی کسر شود .
–مطابق ماده 64 قانون کار:مرخصی استحقاقی ۲۶ روز در سال است که با احتساب ۴ روز جمعه ۳۰ روز می شود
– مطابق ماده 64 قانون کار:سایر روزهای تعطیل جزء ایام مرخصی محسوب نخواهد شد.
– مطابق ماده 64 قانون کار:برای کار کمتر از یکسال مرخصی به نسبت مدت کار محاسبه می شود
– مطابق ماده 69 قانون کار: در صورت عدم توافق کارگر و کارفرما در مورد زمان مرخصی کارگر، نظر اداره کار و امور اجتماعی محل لازم الاجراست.
– مطابق ماده 66 قانون کار: کارگر تنها می تواند ۹ روز از مرخصی سالانه خود را ذخیره نماید.
– مطابق ماده 69 قانون کار: در صورت تنظیم مرخصی کارگران (سه ماه آخر هر سال برای سال بعد با تایید شورای اسلامی کار)در روزهای سال امکان جابجایی مرخصی بین خود کارگران وجود دارد.
– مطابق ماده 71 قانون کار:در صورت بازنشستگی، ازکارافتادگی کلی، تعطیلی کارگاه یا فوت کارگر، مطالبات بابت مرخصی استفاده نشده به کارگر یا ورثه پرداخت می شود.
– در صورت استعفا و ترک کار، مطالبات بابت مرخصی های باقیمانده به کارگر تعلق نمی گیرد.
– مطابق ماده 34 قانون کار: کارگران کارمزد برای روزهای جمعه و تعطیلات رسمی و مرخصی، استحقاق دریافت مزد بر اساس میانگین کارمزد در روزهای کارکرد آخرین ماه را دارند.
ساعتی
مرخصی ساعتی بخشی از مرخصی استحقاقی بوده و از میزان آن کسر میشود و فرد برای برخی کارهای روزانه از آن استفاده می کند و در کارگاهها و شرکت های مختلف متفاوت است در برخی شرکت ها دو ساعت و برخی دیگر تا ۵ ساعت و حتی ۶ ساعت در روز هم مجاز می باشد.
مرخصی بدون حقوق
در این مرخصی ،حقوق و مزایایی به شخص از جمله حقوق ماهانه ، بیمه ، عیدی و سنوات و بن و سایر موارد تعلق نمیگیرد
– مرخصی بدون حقوق حداکثر ۲ سال است.
– در طول مرخصی بدون حقوق قرارداد کار به حال تعلیق در می آید و پس از مرخصی، کارگر به کار سابق خود بازمی گردد.
– از مرخصی های بدون حقوق، مرخصی تحصیلی است که به مدت دوسال دیگر قابل تمدید است و همچنین مرخصی حج واجب نیز از زمره مرخصی های بدون حقوق است. در موارد فوق باید درخواست به کارفرما ارائه و مورد موافقت قرار گیرد.
استعلاجی
این مرخصی مخصوص زمان های بیماری بوده و تا بهبودی کامل فرد به تشخیص و تایید پزشک می تواند ادامه داشته باشد
کارگر بعد از پایان مرخصی استعلاجی با مدارک پزشکی خود به تامین اجتماعی رجوع کرده و تامین اجتماعی با بررسی اسناد پزشکی و محاسبه حقوق و دستمزد فرد ۷۵ درصد حقوق و دستمزد روزان آن را به عنوان حق استعلاجی پرداخت می کند . نوعی دیگر مرخصی استعلاجی مربوط به حوادث ناشی از کار است در این حالت کارفرما و تامین اجتماعی موظف هستند که ۱۰۰ درصد حقوق ودستمزد روزانه کارگر را بپردازند و کارفرما باید حق بیمه کارگر را تا پایان ایام تعطیلی کاری پرداخت کرده و این دوران جزو سابقه کار وی هم محسوب میشود
– مرخصی استعلاجی مرخصی بدون حقوق است ولی باتائید سازمان تامین اجتماعی، هم از غرامتدستمزد بهره مند می گردد و هم مرخصی مزبور جزء سوابق کار و بازنشستگی کارگر محسوب می شود.
(ماده۷۴ قانون کار و ۵۹ قانون تامین اجتماعی)
مرخصی زایمان
مرخصی زایمان مرخصی ایام بارداری و شیر دهی مادر بوده و البته در قانون فعلی مدتی هم برای پدر تعطیلی کاری با این عنوان در نظر گرفته شده است این نوع تعطیلی کاری حداکثر ۶ ماه است و خانم ها می توانند قبل از زایمان و یا بعد از زایمان از ان استفاده کنند یعنی می توانند بخشی از آن را در ماههای پایانی بارداری و بخشی دیگر را بعد از زایمان استفاده کنند و حقوق و مزایا هم به آن تعلق میگیرد.
خانم ها پس از اتمام دوران تعطیلی کاری باید به سازمان تامین اجتماعی مراجعه کرده و برای دریافت حق و حقوق خود اقدام نمایند . ضمن آنکه کارفرما اجازه اخراج شخص را نداشته و موظف است پس از پایان تعطیلی کاری وی را به کار برگرداند مگر انکه خود فرد تمایلی به بازگشت نداشته باشد .
مرخصی ازدواج
در هنگام ازدواج به عنوان هدیه برای بیمه شده مبلغی را در نظر میگیرد سه روز مرخصی هم برای این اشخاص در نظر گرفته است . این سه روز تعطیلی کاری برای ازدواج خود شخص میباشد . طبق قانون شخص از همه حقوق و مزایای قانونی خود برخوردار بوده و جزو روزهای کاری وی محسوب میشود . ضمن دریافت حقوق خود به صورت کامل سایر مزایای قانونی هم در پایان سال مثل عیدی ، سنوات و غیره هم برای این سه روز محاسبه و پرداخت میشود.
