تلگرام یک برنامه پیام رسان است که امکان ارسال پیام‌های به صورت متن، صوت، تصویر، ویدیو و ... را امکان‌پذیر می‌کند. در تلگرام امکان ساخت گروه و کانال هم وجود دارد؛ همچنین در حال حاضر امکان برقراری تماس صوتی هم به تلگرام اضافه شده است.
تلگرام با امکانات زیاد و کاربردی خود توانسته از سایر اپلیکیشن های پیام رسان متمایز و کاربران بسیار زیادی را به سوی خود جذب کند و به یکی از پیام‌رسان‌های محبوب و پرکاربرد تبدیل شود. تلگرام تمرکزش را روی سرعت انتقال پیام و امنیت گذاشته است؛ همچنیبن این برنامه بسیار ساده و استفاده از آن رایگان است.
تلگرام یک برنامه پیام رسان مبتنی بر فضای ابری بوده و از سرعت بالایی برخوردار است. تلگرام در سال 2013 توسط دو برادر روس به نام‌‌های پاول دورف و نیکلای دورف راه اندازی گردید.
این دو برادر در سال 2006 شبکه اجتماعی محبوب وی کی VK که بسیار شبیه فیسبوک می‌باشد را راه اندازی کردند؛ این شبکه اجتماعی به سرعت میان کاربران روس زبان در سراسر دنیا محبوبیت پیدا کرد، وی کی در ایران فیلتر است.
در سال 2011 پس از انتخابات پارلمانی روسیه، دولت خواستار حذف صفحات سیاسی مخالفان بر روی وی کی شد و دورف مخالفت کرد. دورف ۱۲٪ از سهام وی کی را به صاحب بزرگترین شرکت اینترنتی روسی فروخت. در سال ۲۰۱۴ دورف رسماً از شرکت وی کی استعفا داد. از این پس این شبکه اجتماعی تحت فرمان دولت روسیه عمل می کند.
دورف روسیه را ترک کرد و اظهار داشت که او هیچ برنامه ای برای بازگشت ندارد و گفت این کشور در حال حاضر با کسب و کار اینترنتی سازگار نیست.
پاول با تجاربی که از وی کی بدست آورده بود به همراه برادرش، پیام رسان تلگرام را در سال 2013 راه اندازی کردند. پاول دورف پشتیبانی مالی و ایدئولوژیک و نیکلای دورف برادر بزرگتر مسوولیت بخش برنامه نویسی و تکنولوژی در تلگرام را بر عهده دارد.
تلگرام ابتدا برای برای آیفون راه‌اندازی شد و بعد نسخه آلفا برای اندروید ارئه شد. امروزه، تلگرام برای تمامی سیستم عامل‌ها شامل ویندوز، macOS ،Android ،iOS و Linux در دسترس است و همچنین یک نسخه مبتنی بر وب هم وجود دارد.
تلگرام به عنوان شرکت مستقل در انگلستان و آمریکا به ثبت رسیده است. تلگرام، دفتر مرکزی خود را در برلین آلمان معرفی می‌کند. اما آدرس دفترهای آن مشخص نیست.
بر اساس اطلاعات موجود در سایت تلگرام تیم توسعه‌دهندگان تلگرام در شهر دبی قرار دارند. آن ها کشورهای مانند برلین، لندن و سنگاپور را امتحان کرداند ولی در نهایت در دبی مستقر شده‌اند.
پیام رسان تلگرام امروزه یکی از پرطرف دارترین شبکه های اجتماعی در دنیا است، تلگرام در ایران نیز محبوبیت زیادی دارد.
تلگرام از پروتکل MTProto استفاده می کند؛ که مخفف Mobile Telegram Protocol است، و با هدف ایجاد ارتباط امن معرفی شد.
پروتکل MTProto وظیفه انتقال و رد و بدل تمامی پیام‌ها به صورت End-To-End که رمز نگاری می‌شوند را برعهده دارد. با استفاده از این پروتکل وقتی شما یک پیام را می‌فرستید، هیچکس نمی‌تواند مطالب رد و بدل شده بین شما و دیگران را مشاهده کند.
همین موضوع باعث شده است که سازندگان تلگرام بر امنیت برنامه خود تأکید بسیاری زیادی داشته باشند. در نوامبر سال ۲۰۱۴ یک جایزه سیصد هزار دلاری برای یافتن باگ بر روی تلگرام اعلام شد.
این مسابقه در فوریه ۲۰۱۵ بدون برنده پایان یافت و تا به امروز این اتفاق رقم نخورده است. سرورهای تلگرام گاهی مشکل پیدا کرده‌اند و دسترسی کاربران در بعضی از کشوره‌های خاص چندین ساعت قطع شده است ولی این مشکلات به سرعت رفع شده‌اند.
گروه و کانال های تلگرام یکی از بخش های مهم تلگرام می باشد، گروه‌های معمولی تلگرام برای اشتراک محتوای متن، صوت، تصویر و … بین دوستان با نفرات خیلی کم مناسب است.
در گروه‌های تلگرامی تا سقف 200 نفر کاربر می‌توانید عضو داشته باشید. اگر تعداد اعضای گروه شما افزایش یابد می‌توانید گروه خود را به سوپر گروه (ابر گروه) ارتقا دهید و تا سقف 200.000 کاربر داشته باشید.
کانال‌های تلگرامی برای انتشار پیام های عمومی برای تعداد بالای مخاطبین کاربرد دارد. در کانال دیگر تعداد کاربران محدودیتی ندارد و ارسال پیام فقط توسط مدیران کانال انجام می‌شود.
کلیه کاربران تلگرام به یک مرکز ذخیره سازی ابری شخصی دسترسی دارند. شما می‌توانید پیام‌ها را در پوشه ذخیره سازی خود نگه دارید؛ شما با استفاده از این فضای ابری در تلگرام می توانید، فایل‌ها، تصاویر، پیام ها و هرچیزی که در چت‌های تلگرام وجود دارد را به فضای ابری خود انتقال دهید.
تلگرام در ژوئن سال 2015، اجازه ساخت ربات تلگرام را از طریق API برای کاربران فراهم نمود. اگر برنامه نویس هستید، می‌توانید ربات تلگرام ایجاد کنید؛ البته پنل‌های آماده‌ای نیز فراهم شده است که شما می‌توانید بدون دانش کد نویسی، ربات‌های دلخواه خود را ایجاد نمایید.
با استفاده از قابلیت‌های ربات تلگرام می‌توانید محصولات و خدمات خود را معرفی کنید، با کاربرانتان ارتباط داشته باشید، حتی از ربات تلگرامی خود به عنوان منبع کسب درآمد استفاده کنید.
تلگرام در سال ۲۰۱۷، تماس صوتی خود را معرفی کرد. در آپدیت‌های اخیر تلگرام، از امکان تماس تصویری مبتنی نیز رونمایی شد. تلگرام در برقراری تماس های صوتی و تصویری خود سعی کرد جدیدترین فناوری‌های رمزنگاری که تنها افراد دو طرف ارتباط، قادر به خواندن پیام‌ها هستند؛ را مورد توجه قرار دهد.
چت‌های محرمانه که پیام‌ها می‌توانند به صورت رمزنگاری با سرویس پروتکل MTProto دوسویه ارسال شوند.چت‌های محرمانه به کسی اجازه عکس گرفتن از صفحه یا ارسال پیام‌ها به دیگر افراد را نمی‌دهد.
اگر مایل نیستید پیام‌های شما برای همیشه باقی بمانند تلگرام به شما اجازه می‌دهد، برای حذف پیام‌ها از چت‌ها زمان تعیین کنید تا حذف شوند. هر پیام پس از دریافت شدن برای مدت زمانی که شما تعیین کرده‌اید نمایش داده شده و سپس حذف می‌شود. تلگرام در به‌روزرسانی جدید، به کاربران اجازه داد تا پیام‌های ارسالی سایر افراد را هم حذف کنند.
برای ارسال فایل‌هایی تا حجم 2 گیگابایت می‌توانید از تلگرام استفاده کنید. فایل‌های تلگرام بر روی فضای ابری ذخیره شده‌اند، بنابراین این فایل‌ها در تمامی دستگاه‌های شما قابل اجرا هستند و می‌توانید به راحتی آن‌ها را با سایر کاربران به اشتراک بگزارید.
تلگرام به کاربران امکان می‌دهد تا پیام‌ها را برای آینده زمان‌بندی کنند. شما می توانید تاریخی برای پیام مورد نظر خود که می‌تواند متن، عکس، ویدیو و ... باشد مشخص کنید تا در تاریخ تعیین شده به فرد مورد نظر یا کانال مورد نظر ارسال شود.
این ویژگی مزیت‌های زیادی دارد برای مثال، می‌توانید برای قرار ملاقات یادآوری تنظیم کنید یا خبری را در زمان خاصی در یک گروه بزرگ منتشر سازید.
این قابلیت در به روزرسانی اخیر تلگرام در ماه مه 2020 در نسخه 6.0 تلگرام عرضه شده است. با استفاده از این قابلیت؛ می‌توانید با ساختن چندین دسته‌بندی، مخاطبین خود را مدیریت کنید.
در هر پوشه می توانید تا 100 گفتگو را دسته بندی کنید. با زدن بر روی کانال‌ها، گروه ها و… می‌توانید پوشه‌هایی با گفتگو های دلخواه بسازید.
در ۲۸ ژانویه ۲۰۲۱ تلگرام؛ امکان انتقال گفتگو‌ها از سایر برنامه به تلگرام جهت مهاجرت را ارائه کرد. در این امکان می‌توانید تاریخچه گفتگوی خود، به همراه متن‌ها، عکس‌ها، ویدیوها و ... را از برنامه‌های دیگر مانند واتس‌اپ به تلگرام انتقال دهید. این قابلیت هم برای گفتگوهای خصوصی و گروهی کار می‌کند.
در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ پبام رسان تلگرام در ایران به دستور قضایی فیلتر شد. این دستور قضایی از سوی بازپرس شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه تهران صادر شد.
بر پایه این دستور، کلیه ارائه دهندگان خدمات دسترسی به اینترنت کشور مکلف به اعمال مسدودسازی کامل وب سایت و اپلیکیشن شبکه اجتماعی تلگرام هستند.
قبل از فیلترینگ تلگرام، بیش از ۸۰ درصد از کاربران ایرانی از تلگرام استفاده می‌کردند. با فیلتر شدن تلگرام بسیاری از کسب و کار‌هایی که در این پیام رسان فعالیت داشتند؛ آسیب جدی‌ای دیدند. البته ذکر این نکته ضروری است که با تولید و توسعه پیام رسان‌های داخلی بازهم در حال حاضر تلگرام در ایران بیش از 50 میلیون کاربر دارد و یکی از پیام رسان‌های محبوب در ایران است!
در این مطلب سعی داشتم ویژگی‌های تلگرام را مورد بررسی قرار دهم تا علت محبوبیت این اپلیکیشن نسبت به سایر برنامه‌های پیام رسان را بدانید. در مطالب بعدی سعی می کنم تا تک تک این ویژگی را کامل مورد بررسی قرار دهم.
