اختراع یکی از زیرشاخههای مالکیت صنعتی است. برای شناسایی هر پدیده باید به ویژگیهای آن توجه کرد؛ برای معرفی پدیدهای به عنوان اختراع نیز باید ویژگیهای مختص به آن احراز شود. در حقیقت این ویژگیها هستند که گونههای مختلف مالکیت صنعتی را از هم مجزا میکنند. در این نوشته سعی داریم تا به این ویژگیها بپردازیم.
هر محصول، خدمت یا فرایند باید دارای چهار شرط باشد تا بتوان آن را به عنوان اختراع معرفی کرد: این چهار شرط عبارتند از: 1. نو و بدیع باشد. 2. دارای گام ابتکاری باشد. 3. جزو یکی از دسته بندیهای اختراع قرار گیرد. 4. به طور کامل در اظهارنامه افشا شود. اختراع باید جدید باشد بدین معنی که یا پیش از این وجود نداشته است و یا راه حل موجود را اصلاح کرده و با سیستمی جدید و بهینه جایگزین کرده است. در بین اختراعات کمتر پیش میآید که ایدهای پیش از آن وجود نداشته باشد بلکه بیشتر آنها در حوزه اصلاحی ایدههای قبلی هستند. ایده قابل ثبت باید مسئلهای را در صنعت حل کند و به این معنی که بدیهی نباشد؛ بدیهی بودن به این معنی که متخصص شاغل در این حوزه راه حل پیشنهادی را از پیش نداند. ایدهای قابلیت ثبت به عنوان اختراع را دارد که در یکی از زیرمجموعههای اختراعات قرار داشته باشد؛ هرآنچه موجب آسیب و صدمه به انسانها شود، قابلیت ثبت به عنوان اختراع را ندارد. اختراع باید به طور کامل در اظهارنامه افشا شود؛ این عبارت به این معناست که باید به صورت کامل و با جزئیات مناسب بخشهای مختلف یک اختراع در اظهارنامه بیان شود. هر چه میزان بیان جزئیات بیشتر باشد، قانون از آن اظهارنامه بیشتر میتواند حمایت کند. در توضیح بخشهای مختلف اظهارنامه باید به گونهای عمل کرد که فردی در حیطه تخصصی اختراع با استفاده از اظهارنامه و دنبال کردن توضیحات قادر به ساخت همان محصول و خروجی مناسب از آن باشد.
با بیان و شناسایی ویژگیهای اختراع میتوان ایدهها را در این راستا سنجید و مطابق با آن امکان ثبت هر یک را بررسی کرد. هر ایده با دارا بودن این چهار شرط قابلیت ثبت به عنوان اختراع را دارد که پس از بررسی توسط مراجع ذی صلاح این قابلیت محقق خواهد شد.