تقریباً زمانی که اجداد ما (احتمالاً هوموهابیلیسها) ابزارسازی را شروع کردند، به گوشتخواری هم روی آوردند. از زمانی که انسانها برای اولین بار طعم گوشت را چشیدند، شروع به مصرف منابع و منقرض کردن گونهها کردند. اجداد ما مسئول انقراض گونههای زیادی از جمله ماموتها و ماستودونها و جانوران بزرگی از این دست هستند. ما عاشق گوشت شده بودیم و به هر قیمتی باید به وصال معشوق میرسیدیم. با اهلی کردن حیوانات و انقلاب کشاورزی، گوشتخواری بشر هم وارد دوره جدیدی شد. ما بهجای دویدن و شکار یک جاندار، آن را پرورش میدادیم و پس از بلوغ سلاخی میکردیم و از آن زمان تبدیل به گونه قاتل شدیم!
سالانه ۱۵۰ میلیارد حیوان توسط انسانها کشته میشوند؛ تقریباً ۹۰ میلیون آبزی و ۶۰ میلیون چرنده و پرنده. این به نسبت رقم بسیار بزرگی است، بیش از ۹۷ درصد موجودات خشکیزی برای تغذیه انسان سلاخی میشوند.
صنعت کشاورزی از این هم بیرحمتر است. ما برای تولید گوشت و دیگر فرآوردههای حیوانی مرتکب جنایتهای باورنکردنی میشویم. بدون کوچکترین توجهی به احساسات حیوانات، آنها را در شرایط زندگی وحشتناک نگهداری میکنیم. آنها را از بچههایشان جدا میکنیم و برای یک عمر داخل محیطهای کوچک زندانی میکنیم و آنها را در مقابل طبیعتشان قرار میدهیم.
علاوه بر این تولید گوشت بسیار گران تمام میشود. مثلاً برای یک کیلوگرم گوشت گاو باید ۱۵۴۵۵ لیتر آب، 6/5 کیلوگرم محصول گیاهی و ۳۳۰ مترمربع زمین مصرف کنیم و 16/4 کیلوگرم کربندیاکسید وارد جو کنیم. با این حجم آب میتوان ۶۰ کیلوگرم سیب زمینی، ۸۳ کیلوگرم گوجهفرنگی و ۱۱۸ هویج پرورش داد. پرورش گوشت چندان بهصرفه نیست.
پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰ جمعیت زمین به ۹ میلیارد نفر برسد. تأمین غذای این جمعیت با این حجم از منابع، کاری غیرممکن بهنظر میرسد. شاید تا اینجای کار قانع شده باشید که به گیاهخواری روی بیاروید یا حداقل مصرف گوشت را کم کنید. ولی آیا واقعاً میتوانید از سوسیس، همبرگر و غذاهای خوشمزه ایرانی دل بکنید؟ برای من که غیرممکن است! بهعلاوه، گوشت حاوی منابع مغذی زیادی است و حذف کامل آن از رژیم غذایی کار دشواری به نظر میرسد. پس چاره چیست؟
تصور کنید درحال نوش جان کردن یک سیخ کوبیده خوشمزهاید که برای تهیهاش هیچ گوسفندی کشته نشده! گوشت کشت شده در آزمایشگاه این رؤیا را به حقیقت تبدیل میکند. کاری که دانشمندان میکنند این است که چند سلول از ماهیچه یک گاو، خوک، مرغ یا ماهی را در شرایط آزمایشگاهی کشت میکنند تا به مقدار لازم رشد کند. این کار توسط چند استارتآپ مثل Memphis Meat، Mosa Meat ، SuperMeat و FinlessFood با بودجه نجومی انجام میشود. برای نمونه ممفیسمیت در سال ۲۰۱۷ بودجهای ۱۷میلیون دلاری از منابع مختلف مثل بیل گیتس و کمپانی کشاورزی Cargill کسب کرد.
قیمت این گوشت، فعلاً گران است. در سال ۲۰۱۳ قیمت همبرگری که به یک خبرنگار (بهعنوان هدیه) داده شده بود حدود ۳۰۰٫۰۰۰ دلار بود؛ اما امسال (۲۰۱۸) ممفیسمیت اعلام کرد که قیمت یک Quarter-Pounder (نمونهای از همبرگرهای مکدونالد با ربع پوند گوشت معادل ۲۲۰ گرم) از گوشت پاک آنها، ۶۰۰ دلار میارزد. احتمالاً تا چند سال آینده، قیمت گوشت کشتشده از قیمت گوشت معمولی کمتر شود. گوشت پاک کاملاً سالم و عاری از بیماری و انگل است. مقدار چربی و کلسترول آن بهینه است و از چند سال پیش، تحت نظارت FDA قرار گرفته است.
این امید میرود که با ورود گوشت پاک به بازار، از کشتار و شکنجه حیوانات کاسته شود، گوشت سالم و ارزان در دسترس قرار گیرد و منابع کمتری برای تغذیه استفاده شود.
با شنیدن نام چین یا کشورهای خاوردور، بعد از صنعت و اقتصاد احتمالاً به یاد غذاهای چندشآورشان میافتیم. از گوشت سگ تا حشرهخواری، همگی برای ما ایرانیها (و بسیاری ملل دیگر) تهوعآورند. علاوه بر چشمبادامیها، اعراب هم بهخاطر خوردن سوسمار مورد تمسخر آریاییها قرار میگیرند. ایرادی ندارد اگر بگویم فرهنگ ما هم مثل همه فرهنگها با بقیه تضادهایی دارد. ما هم در سفرههایمان سوپ سر گوسفند سرو میکنیم و از چنزو (نوعی سوسک در کرمان) به عنوان تنقلات استفاده میکنیم.
برای اکثر مردم دنیا خوردن حشره جالب به نظر نمیرسد؛ اما حشرات یکی از مغذیترین غذاهای موجود هستند. حشرات خوراکی حاوی پروتئینها، ویتامینها و آمینواسیدهای مفیدی برای بدن انسان هستند. حشرات دارای نرخ تبدیل غذای بالایی هستند. برای نمونه؛ جیرجیرکها شش برابر کمتر از گاو، چهار برابر کمتر از گوسفند و دو برابر کمتر از مرغ و خوک، برای تولید همان میزان پروتئین به غذا نیاز دارند. همچنین حشرات، نسبت به جانوران، مقدار خیلی کمتری گاز گلخانهای مصرف میکنند. یک مزیت دیگر حشرات این است که آنها میتوانند از پسماندها تغذیه کنند، یعنی بهینهترین حالت ممکن!
هرچند که میگویند بعضی از حشرات خوشمزهاند؛ اما من که گوشت آزمایشگاهی را ترجیح میدهم. ما نمیدانیم دقیقاً غذای آینده بشر چیست؛ ولی میتوانیم به خودمان امیدوار باشیم که آیندگان پاکیزهتر از ما هستند.
https://www.sapiens.org/evolution/homo-sapiens-and-tool-making/
https://www.reference.com/business-finance/many-animals-killed-year-4a2c3bcb6a02471b
http://greentravelife.com/the-production-costs-of-1-kilogram-beef/
https://www.scientificamerican.com/article/lab-grown-meat/
http://www.fao.org/edible-insects/en/