به خاطر می آورم که زمانی که بورس سود های خوبی می داد و اخبار تماما از آن تعریف می کرد . اکثر آدم هایی که من می شناختم به سمت آن ،حرکت کردند. بدون اینکه چیزی از مهارت های یک تریدر یا سرمایه گذار بدانند . اون روز ها اکثرا می توانستند در بورس سود کند به این دلیل که اکثر نماد ها مثبت بودند . همه شاد و خوشحال بودند تا زمانی که بورس منفی شد.
اینجا بود که مردم عامه فهمیدند که به این راحتی ها هم نیست سود کردن به قول معروف گاو نر می خواهد و مرد کهن. اکثرا با مفهومی به نام تریدر آشنا نبودند.فکر می کردند که هر کسی که معامله انجام دهد یک تریدر است. نیازی به یادگیری مهارت های عجیب و غریب نیست. کمی تحلیل فاندامنتال و تکنیکال ،کار را راه می اندازد. بعضی ها به این حرف نیز اتکا نکردند و با خود گفتند که همین که ما از یک تریدر (سیگنال دهنده) تبعیت کنیم بس است. حتی می توانیم از مقداری از سودمان نیز صرف نظر کنیم و به او بدهیم اما در کل می صرفد.
یک دسته که از عملکرد بازار بورس خوششان آمده بود به سمت بازار های مالی بین المللی حرکت کردند. اما بازار های بین المللی به سادگی بورس ایران نبود . پس آنها نیاز داشتند که مهارتی به نام تریدری را فرابگیرند تا بتوانند تریدر شوند. اما همانطور که گفتم این نیازشان بود اما آنها از این نیاز آگاه نبودند در عوض به سراغ قسمتی از این مهارت رفتند به نام مهارت تحلیل کردن.
اینکه نمی دانستند که این نیاز وجود دارد شاید به این دلیل بود که سود های ساده ای در بورس داخلی کسب کرده بودند. بنابراین فکر نمی کردند که بازار های بین المللی نیز چیزی غیر از این باشد.ظاهر کار تقریبا همان بود ،یک صفحه حاوی کندل یا دیگر نمودار ها ولی در باطن کمی اوضاع فرق می کرد. در بازار داخلی از دست دادن کل سرمایه سخت تر از بازار های خارجی مخصوصا فارکس می باشد. در فارکس سود بالا به همراه ضرر بالا در انتظار شماست. این مهارت شماست که بتوانید خودتان را به سمت برآیند مثبت ببرید.
فکر عامه می گفت که اگر کسی بتواند تحلیل کند پس می تواند به راحتی ترید کند و از این بازار ها سود کسب کند. آنها به سراغ روش های تحلیل رفتند . از تحیلی تکنیکال گرفته تا تحلیل های سنتیمنتال و فاندامنتال . اما با ضرر های متفاوتی روبرو می شدند. بعد از ضرر به این فکر می کردند که این روش اشتباه است و به دنبال روش دیگری می رفتند سپس با شکست های بیشتری روبرو می شدند و این چرخه تا به امروز ادامه دارد. مگر اینکه آنها تصمیم به تغییر این روند بگیرند.
در بالا از مسیر تریدر شدن صحبت کردیم و اسمی از چرخه آوردیم اما این چرخه چیست؟
در واقع مسیری که در تصویر زیر مشاهده می کنید می تواند اینگونه نباشد .در بالا خدمتتان گفتم که ممکن است بعضی ها در این مراحل بمانند. اینگونه است که یک چرخه شکل می گیرد.مثلا تریدر 50 دلار حسابش را شارژ می کند و در یک هفته بعد آن را کال می کند(از دست می دهد) اما باز هم به سراغ شارژ حسابش می رود تا بتواند کارش را ادامه دهد. شاید بپرسید که چرا می خواهد کارش را ادامه دهد وقتی ضرر کرده است؟ به خاطر این است که او سمت دیگر ماجرا را دیده است .
شاید سود خوبی کرده یا درک کرده است که اگر 50 دلار به راحتی از بین می رود پس می شود که 50 دلار به همین راحتی بدست آید.
حرفش کاملا درست است ،بازار به همان راحتی که پول می گیرد ،پول هم می دهد. اما آن فرد یک نکته ای را در نظر نمی گیرد ،آن هم این است که برای بازار راحت است نه برای شما. او نمی داند که یک جمله در این بازار بسیار تداعی می شود. باد آورده را باد می بره. شما می توانید هر جا وارد بازار شوید و سود خوبی کنید اما چه راهکار ی برای محافظت از آن سود دارد؟
در کل این اتفاق ها باعث می شود که این مسیر تبدیل به یک چرخه شود و تریدر برای چند وقت درآن چرخه ماندگار شود.معمولا انتهای این چرخه ها این است که فرد بی خیال می شود یا فرد بهتر از قبلش می شود.
حال زمان آن رسیده است که از این مسیر صحبت کنیم.بالاتر گفتیم که این مراحل می توانند به صورت چرخه نیز برای شما باشند.مثلا در گام اول ممکن است فرد با ضرر ها و سود های متوالی همراه شود . برای گرفتن سود های بیشتر درگیر اُور تریدنگ می شود. تعداد ترید هایش بالا می رود که سود بیشتری کسب کند اما بالعکس ،ضرر بیشتری شاملشان می شود.
?
می توانم بگوییم که اکثر افرادی که در این بازارهای مالی می آیند ،طعم سود را خوب درک می کنند .به دنبال همین درک به سراغ سود های بیشتر (رویایی) می روند که این باعث ضرر بیش از حد آنها می شود.در بالا نیز به آن اشاره کردم.مثلا ممکن است فرد سود خوبی در یک معامله بگیرد. حال با خود فکر می کند که اگر به این راحتی سود بدست می آید ،چرا من سودم را بیشتر نکنم؟
و اینجاست که طمع وارد بازی می شود.او سود بیشتر را در افزایش حجم معامله یا افزایش تعداد معاملاتش می بیند. اما این شخص از یک نکته غافل است . درست است که افزایش حجم سود معامله را افزایش می دهد اما اگر معامله به ثمر ننشیند به همان اندازه ضررآن نیز افزایش پیدا می کند. یا اگر تعداد را افزایش دهید معادل این است که در موقعیت های ضرر و سود بیشتری قرار می گیرید.تجربه ی سود های جذاب ،باعث می شود که دید این افراد تک بعدی شود. اگر به آنها گفته شود که ضررت بیشتر می شود آنها قبول نمی کنند. دلیل اینجاست که آنها شیفته ی آن سود های ساده شده اند.
در پی اتفاق بالا کسانی که به دنبال سود های بزرگ می روند ، حجم معاملاتشان را افزایش می دهند یا تعداد آنرا بیشتر می کنند . این کار باعث می شود که عمیقا در ضرر فرو روند و در نهایت بعضی از آنها تصمیم می گیرند که از این مهارت دست بکشند. بعضی دیگر تصمیم می گیرد که از این بازار فاصله بگیرند و بعضی دیگر به سراغ قرض کردن پول می روند یا اموال خودشان را می فروشند تا با آوردن آن در بازار مالی علاوه بر اینکه ضرر قبلیشان را جبران کنند ،سودی نیز بدست آورند.
بعضی به این باور می رسند که این بازار ها تنها برای این درست شده است که پول آنها را بدزدد. به این باور می رسند که کسانی که سود می کنند یک روش رویایی دارند که با دیگران به اشتراک نمی گذارند.یک روش به خصوص که تمامی معادلات را تغییر می دهد. روشی که روی دست بازار آمده و بزرگان بازار از درک این روش عاجزند وگرنه این استراتژی را هم به مانند بقیه استراتژی ها بلوکه می کردند.
بعد از ضرر های متعدد با خود می انگارند که دنیا تمام شده است . فشار روانی بسیاری بر آنهاست . قرار بود با این پول خرج زن و بچه را بدهند .به رویا هایشان برسند، برنامه های زندگیشان را جلو ببرند .شاید بعضی از آنها به ناچاری و قرض می بیافتند و...
اینها قسمتی از مواردی هستند که من در کسانی که به این بازار وارد می شوند ،مشاهده کرده ام . در این مرحله بیشترین تعداد از بازار جدا می شوند.
حال کسانی که در بازار مانده اند به سراغ روش های جدیدی می روند. با خود می گویند که شاید دانش تکنیکال من ضعیف است یا شاید کم است . روش جدیدی را پیشه می کنند اما تغییری در شرایط آنها ایجاد نمی شود.آنها دانش تحلیلی خود را در این مرحله افزایش می دهند. روش های مختلف تکنیکال را تست می کنند ،آنهایی که می دانستند را دور می اندازند و به سراغ آن هایی می روند که بقیه توصیه می کنند یا یک نفر از آن نتیجه گرفته است.
با روش جدید شروع به ترید کردن می کنند. اما پس از چند ضرر باز هم نظرشان را عوض می کنند و به سراغ روشی مطمئن تر می روند.یکی از دلایلی که این اتفاقات برای این اشخاص می افتد این است که آنها از ضرر ترسیده اند. فکر نمی کردند که آنقدر در این بازار ضرر کنند. شاید اطمینان به خودشان و تریدهایشان را از دست داده اند. به هر حال آنها به دنبال راهی هستند که از ضرر جلوگیری کنند.یا به عبارتی آنها سیستم هایی را انتخاب می کنند که از نظر بقیه مطمئن ترین باشد و در آن خبری از ضرر سنگین نباشد.
تنها کسانی از این گام عبور می کنند که بفهمند به غیر از دانش تحلیلی ،چیز های دیگری نیز در نتایج ما در این بازار نقش دارند. به سراغ آموزش آن مطالب می روند .
در این مهارت ها بهتر می شوند و شروع به پیشروی می کنند با خود می اندیشند که دیگر مسیر هموار است.اما باز هم در معامله گری ضرر می دهند ولی تفاوت این ضرر ها با ضرر های اولیه ای که برایشان رخ داده است این است که این ضرر ها همراه با یادگیری است. آنها کم ،کم یاد می گیرند که معامله گری تنها داشتن یک استراتژی یا یک ستاپ خوب نیست بلکه عوامل دیگری نیز در این مسیر وجود دارد.آنها ژورنال می نویسند و از اشتباهات خود درس می گیرند. درصدد حل آن اشتباهات بر می آیند.نم نمک با مفاهیم با اهمیت این مسیر آشنا می شوند ، با مدیریت سرمایه و روانشناسی معامله آشنا می شوند.
اکنون می توانند به شیوه درست معامله کنند . از اصول روانشناسی و مدیریت سرمایه آگاهند. یک تفاوتی که در این جا اتفاق افتاده است اینه که آنها اشتباه می کنند به مانند قبل اما می دانند که از کدام قسمت ضربه می خوردند ،بر خلاف تریدران تازه کار.
برای مثال یک فرد موقعیتی عالی را در بازار نشان می کند و در پی آن است که در آن ورود کند. آنقدر به این موقعیت مطمئن است که حجم بالاتری را برای این پوزیشن انتخاب می کند. حال بر خلاف آنچه می اندیشید ،بازار بر خلاف جهتی که فکر می کرد حرکت می کند و او پول بسیاری را از دست می دهد.اکنون او استراتژی اش را مقصر می داند که چرا به او سیگنال اشتباه داده پس فکر می کند که استراتژی اش ناکارآمد است بنابراین آنرا عوض می کند.اما تریدری که در این مرحله است می داند که مشکل از استراتژی نیست بلکه من اصول مدیریت سرمایه را رعایت نکرده ام.
حال می شود گفت که مهارت تریدری را فرا گرفته اند. اینگونه به یک معامله گر تبدیل شده اید. ممکن است که در این مرحله سود های چشمگیری کسب نکنند ولی راه و چاه ،دستشان آمده است. اکنون می دانند که چگونه ترید کنند و چگونه در آن پیشرفت کنند.
سود کسب می کنند و لذت می برند.این مرحله ای است که اکثرا از تریدر ها مشاهده می کنند. کسانی که پول خوبی کسب می کنند و از آزادی عمل خوبی برخوردارند(البته این جمله شامل کسانی که در شرکت هایی که نیازمند وجود حضوری تریدر هستند نمی شود.)
ما مهارت های لازم برای تریدر موفق شدن را توضیح داده ایم اما شایسته است که اینجا نیز اشاره ای به آن داشته باشیم.فرق افرادی که تازه در این بازار آمده اند با افرادی که در این بازار با تجربه تر اند ، همین مورد است. اکثر تریدر ها بر این باورند که مهارت روانشناسی و مدیریت سرمایه از دانش تحلیلی کم اهمیت تر است. من به شخصه کسی را دیده ام که بدون دانش تحلیلی بتواند درآمد زایی کند در عین حال به وضوح دیده ام که اشخاصی که از نظر دانش تحلیلی قوی هستند اما درضرر اند .
کسانی را می شناسم که روش های تحلیلی بسیاری را می دانند. از ترند لاین گرفته تا عرضه و تقاضا، از تحلیل تکنیکال گرفته تا پرایس اکشن نوین. این افراد می دانند که چکونه به شیوه ی همه ی آن روش ها معامله کنند ،می دانند که این استراتژی ها چه اصولی و قواعدی دارند اما هنوز به سود دهی پایدار نرسیده اند.افرادی که آنقدر زیبا بازار را تحلیل می کنند که شخص باورش نمی شود که آنها سودده نیستند. بعضی ها با دیدن اینکه اینها سودده نیستند، یقین می کنند که این بازار ها چیزی جز دُوز و دغل نیست.ولی حقیقت چیز دیگریست.
مشکل از اینجاست که آنها سوددهی پایدار را تنها در داشتن یک مهارت می بینند،تحلیل تکنیکال. در صورتی که چندین مهارت برای آن لازم است.
?
نمی خواهم بگویم همه باید این مسیر را طی کنند یا اینکه همه با این مسیر مواجه می شوند. طبیعتا نمی توان گفت که این یک مسیر قطعی است بلکه این الگویی است که از دیدن عمکرد خودم و دیدن افراد متفاوت در این بازار دیده ام. در این مسیر افرادی را دیده ام که قرض می کنند تا بتوانند در این بازار ترید کنم. افرادی را دیده ام که به خاطر هیجان به این بازار آمده اند.کسانی هستند که برایشان پیش بینی ناپذیری بازار ،لذت بخش است.دیده ام کسانی که آنقدر روش های متفاوت را تست کرده اند که هر چه بگویی بلدند اما دریغ از سوددهی .
در این بین ندیده ام افرادی را که در این بازار ضرر نکرده اند و با قاطعیت می گویم که نخواهم دید. شاید بهتر باشه که اینگونه بگم که ندیده ام افرادی که بدون ضرر دادن به سوددهی پایدار رسیده باشند.
شما می توانید این راه را طولانی کنید یا کمتر کنید. طولانی کردن مسیر تریدر شدن می تواند با لجبازی و بهتر نشدن همراه باشد . شما می توانید با گوش دادن به حرف افرادی که خودشان چیزی از این بازار و عملکرد آن نمی دانند،مسیرتان را طولانی تر کنید. می توانید فعالیت های خود را سرسری انجام دهید. می توانید تنها به حرف خودتان گوش کنید و هرچیزی که خودتان صلاح می دانید را عمل کنید یا ...
می توانید این مسیر را کم کنید .می توانید گروهی را تشکیل دهید که با هم به فراگیری مهارت تریدری مشغول شوید یا می توانید فردی که این مسیر را رفته و با تجربه تر از شماست را انتخاب کنید تا در این مسیر همراهتان باشد و به شما کمک کند. اگر تمایل دارید با تیم ما همراه باشید فرم مرتبط را پر بفرمایید.
اما به خاطر داشته باشید که در این مسیر شما هستید که حرف اول و آخر را می زنید.اگر می خواهید وارد این رشته شوید باید زمان را درنظر داشته باشید. بدانید که نباید انتظار رسیدن به سوددهی پایدار را از این بازار در کوتاه مدت داشته باشید . می توانید بلافاصله پس از ورود به این بازار سوددهی کنید اما برای پایداری آن باید مهارت های دیگری نیز پیشه کنید تا یادبگیرید که چگونه از سودتان محافظت کنید.این شما هستید که می توانید مسیر را طولانی یا کم کنید. به خاطر داشته باشید که مسیر تریدری ،مسیری است که باید توسط شما طی شود و بدانید مسیری طولانی در پیش دارید.
