گاز مایع در بسیاری از کشور‌ها به ویژه ترکیه و کره جنوبی به عنوان یک سوخت پر مصرف محسوب می‌شود. از این رو قصد داریم مزیت‌های سوخت LPG را نسبت به بنزین بررسی و مقایسه کنیم.
امروزه در بسیاری از کشور‌های جهان، گاز مایع به عنوان یکی از سوخت‌های مصرفی خودرو محسوب می‌شود. سوخت گاز مایع متشکل از ترکیب دو هیدروکربن پروپان و بوتان است که البته نسبت‌های این دو در هر کشوری متفاوت خواهد بود؛ برای مثال در آمریکا برای سوخت گاز مایع از ترکیب بیش از ۹۰ درصدی پروپان استفاده می‌کنند و به همین دلیل این سوخت در آمریکا با نام پروپان شناخته می‌شود، اما در سایر کشور‌ها همانند ترکیه این سوخت را با نام اتوگاز می‌شناسند.
ترکیه را می‌توان یکی از کشور‌های پیشتاز در حوزه استفاده از گاز مایع برای سوخت مصرفی خودرو‌ها دانست. در واقع سیاست‌گذاران ترکیه از اوایل دهه ۱۹۸۰ تصمیم گرفتند این سوخت را در کنار بنزین در دسترس مالکان خودرو‌ها قرار دهند. طبق اعلام انجمن جهانی ال. پی. جی (WLPGA)، کره جنوبی تا سال ۲۰۱۷ به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده اتوگاز شناخته می‌شد، اما طی سال‌های اخیر کشور ترکیه توانست با رشد زیاد در این حوزه لقب بزرگ‌ترین مصرف‌کننده گاز مایع را از آن خود کند.
در نمودار زیر مصرف اتوگاز در ترکیه و تعداد خودرو‌هایی که از این سوخت مصرف می‌کنند را مشاهده می‌کنید:
در همین رابطه رضا رحیمی، کارشناس انرژی عنوان کرد استفاده از سوخت اتوگاز در ترکیه در سال ۱۹۹۰ میلادی همزمان با لغو ممنوعیت استفاده از این سوخت در خودرو افزایش پیدا کرد. وی افزود روند استفاده از این سوخت تا به امروز همچنان با رشد همراه بوده و در سال ۲۰۰۹ ترکیه به عنوان تنها کشوری در جهان شناخته می‌شد که میزان مصرف اتوگاز آن از میزان مصرف بنزین بیشتر بوده است.
این کارشناس انرژی در ادامه بیان کرد میزان مصرف اتوگاز در ترکیه از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ با رشد بیشتری همراه شد و به ۲ برابر رسید. طبق آمار، فقط در سال ۲۰۱۸ مردم ترکیه برای خودرو‌های خود ۳.۲۸ تن اتوگاز مصرف کرده‌اند که البته تعداد وسایل نقلیه مورد استفاده قرار گرفته با این سوخت حدود ۴.۷ میلیون دستگاه گزارش شده است. همچنین حدود ۱۰ هزار و ۳۹۰ جایگاه سوخت، اتوگاز را به این خودرو‌ها عرضه کردند. گفتنی است ۴۰ درصد خودرو‌های مسافری ترکیه نیز از سوخت LPG استفاده می‌کنند.
مزیت استفاده از گاز مایع به جای بنزین
طبق گزارش‌های منتشر شده حدود ۷۹ درصد از کل مصرف گاز مایع به بخش حمل و نقل ترکیه مربوط می‌شود. همچنین میزان کل مصرف LPG در ترکیه حدود ۴.۲ تن در سال اعلام شده که فقط ۹۱۷ هزار تن از آن را ترکیه تولید می‌کند و مابقی از روش واردات تامین می‌شود. از این رو ترکیه ۳.۳ میلیون یا ۷۸ درصد از مصرف داخلی گاز مایع را به روش واردات تامین می‌کند، اما چرا در چنین شرایطی همچنان مصرف اتوگاز در حال افزایش است؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم قیمت LPG در بازار جهانی حداقل ۱۵۰ دلار به ازای هر تن ارزان‌تر از بنزین و سوخت دیزل است.
در نمودار زیر مقدار و سهم مصرف گاز مایع در حوزه‌های مختلف ترکیه بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۸ را مشاهده می‌کنید:
از ظرفیت کل اتوگاز ترکیه حدود ۷ درصد توسط تاکسی و مابقی آن توسط سایر خودرو‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما برآورد می‌شود طی سال‌های آینده میزان استفاده تاکسی‌ها از سوخت LPG افزایش پیدا کند؛ زیرا میزان تولید آلایندگی توسط این نوع از سوخت نسبت به بنزین و گازوئیل بسیار کمتر است.
نمودار فوق به خوبی نشان می‌دهد که تعداد خودرو‌های سبک LPG سوز نسبت به مجموع خودرو‌های سبک در ترکیه در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ چقدر است.
سوخت گاز مایع چه تاثیری در کاهش آلودگی هوای ترکیه داشت؟
رضا رحیمی، کارشناس انرژی در این خصوص بیان کرد یکی از دلایلی که دولت‌ها به استفاده از اتوگاز ترغیب می‌شوند به موضوع محیط زیست مرتبط است؛ چراکه تولید گاز‌های گلخانه‌ای و به ویژه آلاینده‌های مضر سوخت اتوگاز نسبت به بنزین بسیار کم بوده و هم‌اکنون استفاده از گاز مایع یکی از سیاست‌های دولت‌ها برای کاهش آلودگی است. بررسی‌هایی که در سال ۲۰۱۲ در این مورد انجام شده حاکی از آن است که میزان آلودگی هواوی ترکیه تا سال ۲۰۳۰ همچنان افزایش پیدا خواهد کرد، اما با افزایش استفاده از سوخت LPG، روند افزایشی آلودگی‌ها متوقف شده و در یک سطح ثابت باقی مانده است.
طرح‌های تشویقی ترکیه برای استفاده از اتوگاز
در حال حاضر بسیاری از خودروسازان ترکیه به مشتریان خود خودرو‌های پایه گازسوز از نوع گاز مایع عرضه می‌کنند. همچنین بسیاری از فروشندگان برای افزایش مشتریان خود با مراکز تبدیل خودرو به گازسوز قرارداد‌هایی را به امضا می‌رسانند تا مشتری پس از خرید خودرو بتواند به آسانی آن را به دوگانه سوز و با سوخت گاز مایع تبدیل کند.
قیمت کمتر سوخت گاز مایع نسبت به بنزین نیز به تنهایی مالکان وسایل نقلیه را به استفاده از این سوخت ترغیب می‌کند و تمامی این طرح‌های تشویقی باعث شد تا ترکیه در مدت ۸ سال به نوعی گاز مایع را جایگزین بنزین کند.
