موسیقی دستگاهی ایران به دلیل وجود گردشهای تکرار شونده و دانگی سبب محدود کردن فضای ذهنی شنونده میشود و خلسه ملایمی را ایجاد میکند که به دلیل خاصیت چرخشی موسیقی شرقی میباشد.
در موسیقی غربی ملودیها اکثرا خطیاند و به دلیل جابهجایی و سرعت میزان ایجاد خلسه را کاهش میدهند.
این حالت خلقی دارای نوعی آگاهی محدود است که سبب تمرکز و احساس سستی و رخوت میشود
نوعی گیجی توام با سرمستی.
این حالات اکثرا با غلبه امواج آلفا در مغز همراه است و اعصاب پاراسمپاتیک را فعالتر میکند.
در مجموع گردشها در موسیقی ایران توانایی زیادی برای ایجاد تمرکز و بیان و القای عمیق مفاهیم دارد.
۴ الگوی امواج مغزی شامل بتا/ آلفا/ تتا/ دلتا است که هر الگو ویژگی و حالت خاصی از آگاهی را در هر فرد به وجود میآورد.
امواج بتا ۱۴ سیکل در ثانیه و بالاتر دارد که وضعیت بیداری و توجه به محرکهای بیرونی را شامل است.
امواج آلفا ۸ تا ۱۳ سیکل را در ثانیه داراست و حالت رویا مانند زمان به خواب رفتن را شکل میدهد.
امواج تتا ۴ تا ۷ سیکل را در ثانیه داراست و در خواب و مراقبه بیشتر شکل میگیرد.
امواج دلتا ۰.۵ تا ۳ سیکل در ثانیه را در بر میگیرد که در خواب و مدیتیشنهای بسیار عمیق ایجاد میشود.
موسیقی بر این امواج اثر میکند و میتواند آنها را در الگوهای آلفا و تتا قرار دهد که حالت خلسه را بالا میبرند.
موسیقیدرمانگران(شمنها) اقوام قدیمی نیز برای ایجاد سرمستی و از خود بی خود کردن بیماران خود از این نوع خلسه استفاده میکردند.
شمنها با نواهای تکراری و ضربه ذهن بیمار را در حالات امواج آلفا و دلتا میبردند تا با تلقین بر آنها اثر بگذارند و نمیدانستند که این کار تاثیر ماورایی ندارد بلکه پایه عصب شناختی و روانی داشته است.