ساز سلانه ابداعی تازه، توسط دستان هنرمند سیامک افشاری و استاد حسین علیزاده می باشد. این ساز زهی زخمه ای که آن چنان قدمتی ندارد، شبیه سازی شده و ترکیبی از سازهای بربط، عود، لوت، سه تار و تنبور و رباب از تاریخ دور ایران است.
این ساز در قرن شانزدهم میلادی در دوران رنسانس تحت عنوان کلاسیکن (Classikon) در ایتالیا رواج داشته و بر طبق نمونه های شرقی همین ساز تشکیل شده است. اما پس از آن دچار تحولاتی شده است. این ساز براساس شواهد تاریخی، دارای سه سیم و سه گوشی بوده و نوازندگان از طریق اضافه کردن سیم های اصلی به صداهای بم تری دست می یافتند.
به گفته سازنده دلیل نام گذاری این ساز، این است که خیلی آهسته و سلانه سلانه دست به ابداع این ساز زدند. به گفته استاد حسین علیزاده، موضوع اختراع ساز جدید ممکن است در ذهن هر آهنگساز و نوازنده ای شکل بگیرد. اما اینکه جسارت این کار را داشته باشید هم بسیار مهم است. جسارتی که باعث نشود تمام چند سال تلاش در حوزه موسیقی خود را زیر سوال ببرید.
کاوش های استاد حسین علیزاده برای بازسازی و احیای این ساز اصیل، در گوشه های فراموش شده موسیقی ایرانی، منجر به انتشار آلبومی در سال 2003 با همین نام شد. این آلبوم شامل بداهه نوازی های استاد علیزاده با این ساز در دستگاه های بیات اصفهان، سه گاه، بیات کُرد و افشاری است. این آلبوم تاکنون در نزد اهل فن و کارشناسان موسیقی واکنش های متفاوتی به همراه داشته است.
هدف سازندگان این ساز موارد زیر بوده است:
1. به کارگیری واخوان ها جهت تقویت هارمونیک ها و حجم و تنوع بخشیدن به صدای ساز
2. امكان دستیابی به صداهای بم تر، درصورتی كه جنس و رنگ و حالت صدا ایرانی بماند.
ساز سلانه متشکل از 12 سیم است که با شنیدن آن بیشتر متوجه صدای زیر بودن آن میشوید. 6 سیم از سیم های این ساز، به جهت انگشت گذاری و کوک کردن به کار می رود و 6 سیم دیگر به منظور طنین صدا است و برای بهتر نشان دادن رنگ و هارمونی موسیقی است.
اکثر نوازندگان ایرانی بر این باورند که سازهای سنتی ایرانی برای تکنوازی ها مناسب تر هستند و خیلی سخت با دیگر سازهای ارکستری هماهنگ میشوند.
این سازها را میتوان بداهه نواخت. یعنی نوازنده با حس و حال خود شروع به نواختن قطعه دلخواه خود کند و تمامی نت های آن را به دست خود گیرد و بنوازد.
در بداهه نوازی، نوازنده بر اساس حس و حال آنی و لحظه ای خود شروع به نواختن می کند. نیازی ندارد که زمان بسیاری را برای نوشتن نت بگذارد و ملودی خاصی را تمرین کند. حتی ممکن است از همان بداهه نوازی یک قطعه شاهکار پدید آید.
