استفاده از اینترنت، یكی از جلوه‌های آشكار دنیای مدرن و ابزاری مهم برای آموزش نسل‌نو به‌شمار میآید. اینترنت در همه جا حضور دارد: در خانه، در مدرسه، و حتی در مراكز خرید. طبق برآورد صورت گرفته، در سال 1981، 66 میلیون نفر از مردم آمریكا به اینترنت دسترسی داشته‌اند كه در سال 1999 شمار آنها به 83 میلیون رسیده است و بیشترین كاربران اینترنت جوانان هستند. نتایج تحقیقات انجام شده در ایالات متحده نشانگر آن است كه استفاده از اینترنت در میان جوانان، بیش از هر گروه سنی دیگری است. كودكان نیز به عنوان گروه سنی متفاوت، در شمار روبه فزونی كاربران اینترنت قرار میگیرند. در سال 2005، بیش از 77 میلیون كودك وارد فضای سایبر شده‌اند (غمامی، 1384)
همزمان با دسترسی گستردة افراد به اینترنت، شاهد نوع جدیدی از اعتیاد یعنی «اعتیاد اینترنتی» نیز هستیم كه مسئلة خاص عصر اطلاعات است. همانند تمامی انواع دیگر اعتیاد، اعتیاد به اینترنت نیز با علائمی همراه است همچون، اضطراب، افسردگی، كج خلقی، بی‌قراری، تفكرهای وسواسی و یا خیالبافی راجع به اینترنت. از طرفی، در عین حال كه روابط این افراد (به ویژه كودكان و نوجوانان) در جهان مجازی افزایش می‌یابد، در مقابل از دامنه روابط آنان در جهان واقعی كاسته می‌شود. ضمن آنكه، احتمال لطمه دیدن عملكرد آموزش نیز وجود دارد. (سامسون و کین[1]، 2005)
اعتیاد اینترنتى پدیده اى است كه از دسترسى آسان به رایانه و اطلاعات آنلاین ناشى مى شود. پاى این نوع جدید از اعتیاد فزاینده به كشور ما نیز كشیده شده است. به گفته كارشناسان، خطرات و مشكلات اعتیاد اینترنتى بیش از خطرات ناشى از اعتیاد به مواد مخدر است، چرا كه در اعتیاد به مواد مخدر این جسم آدمى است كه بیش از بیش دچار آسیب مى شود ولى در اعتیاد اینترنتى روح و روان افراد دچار آسیب شده و شرایط طبیعى و سلامت روانى انسان ها را از آن ها مى گیرد. مراکز روانشناسی و سایبرولوژی غرب، وسواس و استفاده عقده وار از اینترنت را سبب دور شدن توده مردم از فضای اجتماعی و عمومی جامعه دانسته و نسبت به تاثیرات مخرب آن در دراز مدت روی جسم و روان مردم اجتماع بشری هشدار داده اند. ( رحمانی وهمکاران، 1391)
در برخی تحقیقات، افراد علل گرایش به اینترنت را، احساس راحتى با آن و برقرارى روابط آسان با دیگران ذكر كرده اند، ولى باید توجه داشت كه صرف وقت زیاد و سرگرمى با فعالیت هاى بیهوده، داراى عواقب و پیامدهاى منفى بسیارى است. از جمله آن ها مى توان به چند مورد زیر اشاره كرد:
- انزواى اجتماعى : صرف وقت زیاد با این فعالیت ها انسان را از محیط اطراف خود غافل كرده و در بلند مدت به روابط صمیمى میان آن ها ضربه مى زند. در حالى كه، ما به هیچ وجه مجاز نیستیم كه نسبت به ارتباط با والدین و دیگر اعضاى خانواده بى اهمیت باشیم. (همان منبع)
- فروپاشى نظام خانواده: گذراندن بیشتر اوقات با دیگران اهمیت خانواده را در نظر انسان كاهش داده و موجب از هم پاشیده شدن خانواده ها مى شود، چیزى كه امروزه در غرب شاهد هستیم. (همان منبع)
- تخریب شخصیت افراد: شخصیت هایى كه در این دنیاى مجازى ظاهر مى شوند، اغلب تصنعى و كسانى هستند كه خود را از دنیاى واقعى محروم كرده و به یك صفحه نمایش كوچك محدود شده اند. طبیعى است كه چنین افرادى سعى مى كنند خود را به گونه اى عرضه كنند كه در نظر دیگران بهتر جلوه كنند. بنابراین، افرادى كه با چنین كسانى روابط دوستانه برقرار مى كنند، در حقیقت با افراد مجازى و غیرواقعى ارتباط دارند كه در نهایت جز تخریب شخصیت خود فرد حاصلى نخواهد داشت. (همان منبع)
- به هم خوردن روابط كارى: افراد معتاد به اینترنت به دلیل بیخوابى و كم خوابى هاى فراوان نمى توانند به موقع سر كار حاضر شوند و در صورت تكرار چنین بى نظمى هایى، از كار اخراج شده و شرایط مطلوب زندگى را از دست خواهند داد. (همان منبع)
- تهاجم فرهنگی و وسوسه گناه : از آنجایى كه یكى از وسایلى كه دشمنان اسلام براى منحرف كردن جوانان در سراسر جهان به كار مى گیرند، همین وسایل ارتباطى و از جمله اینترنت مى باشد، از این رو، در مواقعى ممكن است افراد با وسوسه دیگران به گناه و كارهاى خلاف شرع كشیده شود. (همان منبع)
اعتیاد از نوع روابط سایبر
افرادی كه دچار اعتیاد به گپ زدن و گفت‌وگوی اینترنتی می‌شوند، معمولاً بیش از حد درگیر روابط اینترنتی‌اند و احتمال اینكه به مسائل غیراخلاقی نیز آلوده شوند، بالاست. دوستی اینترنتی خیلی سریع اهمیت و جایگاه روابط خانوادگی و دوستان قدیمی را می‌گیرد. این اعتیاد در اكثر موارد منجر به شكست ازدواجها و بی‌ثباتی در روابط خانوادگی می‌شود.طبق آمار منتشر شده از سوی موتور جستوجوی Goto در مورد تعداد جستجوها در اتاقهای چت، در سال 2001 تعداد این جست‌وجو روزانه به 117427 مورد رسیده است (غمامی، 1384: 45)
2-2-1-2-3- اعتیاد به خرید، تجارت و مزایده
در حال حاضر خرید و فروش آنلاین رشد فزاینده‌ای در میان عموم یافته است. از این رو، زیاد می‌بینیم افرادی كه دچار مشكلات ناشی از خرید و فروش آنلاین سهام از جمله خرید كالاهای آنلاین و سایر سایتهای مزایده هستند. این اعتیاد دربرگیرنده مقوله وسیعی از رفتارهایی است كه می‌توانند شامل علاقه مفرط به قمار اینترنتی، خرید و یا معامله سهام باشد. این افراد به منظور افزایش سرمایه خود از كازینوهای مجازی، بازیهای جذاب، حراجی های اینترنتی و یا بازارهای دلالی استفاده می‌كنند، اما این فعالیتها اكثراً باعث نابودی سرمایه شده و به قیمت اهمال دیگر وظایف شغلی و متزلزل شدن روابط خانوادگی تمام می‌شود.(معیدفر و همكاران، 1386: 65)
اعتیاد به جست‌وجو ذخیره بیش از اندازه اطلاعات
وفور اطلاعات قابل‌دسترس در شبكه، نوع جدیدی از عادات گریزناپذیر كاوش و جستوجوی اینترنتی را پدید آورده است. بدین ترتیب كه افراد زمان بیشتری را جهت جمع‌آوری و سازماندهی داده‌هایشان صرف می‌كنند. افراط‌گری و كاهش میزان بهره‌وری كاری، از پیامدهای این نوع اعتیاد است. در این نوع اعتیاد، فرد شیفته غنای اطلاعات وب می‌شود و جستوجوی بیش از اندازه برای جمع‌آوری اطلاعات، از پیامدهای این شیفتگی است.
اعتیاد به كامپیوتر (انجام وسواس‌گونه بازیهای كامپیوتری و یا برنامه نویسی علوم كامپیوتر)
در دهه 80 كه بازیهای كامپیوتری مانند مین یاب و بازی ورق وارد دنیای كامپیوترها شد، محققین پی بردند كه افراط در بازیهای كامپیوتری باعث می‌شود كارمندان اكثر ساعات كاری‌شان را صرف بازی كنند. این بازی‌ها چند نفره نبودند، همچنین نیازی به اتصال به شبكه اینترنت نداشتند. مردم بیشتر پولهایی را كه برای سرگرمی و تفریح كنار می‌گذارند، بجای رفتن به سینما برای تماشای فیلم، صرف بازی‌كردن آنلاین می‌كنند.(همان منبع: 68)
