انتخاب و خرید یه کوله‌پشتی مناسب، یعنی تهیه اولین ابزار مهم در فهرست بلندبالای تجهیزات سفر. کوله‌پشتی باید کاملا مطابق با نوع سفر شما انتخاب بشه. اهمیت خرید کوله‌پشتی به‌اندازه‌ای هست که می‌تونه در کیفیت سفر شما تاثیر مستقیم داشته باشه. نکات مهم خرید یه کوله پشتی مناسب رو می تونید در ادامه بخونید.
برای افرادی که عشق سفر هستن، کوله‌پشتی یکی از مهم ترین تجهیزات سفر هست. کوله پشتی می‌تونه به طور مستقیم روی کیفیت سفر شما تاثیر بذاره. فرض کنین قراره یه سفر چندروزه تو دل طبیعت برید و قراره در بخشی از این سفر پیمایش جنگلی داشته باشید. می‌تونین همه‌ی وسایلتون رو در دست بگیرین و از مسیر لذت ببرین؟ قطعا نه !
طبیعتا چنین سفری وقتی کامل می شه که هرچی نیاز دارید رو تو یه کوله پشتی استاندارد قرار بدید؛ جوری که تا حد ممکن، کم تر حس کنید چیزی روی دوش شما سنگینی می‌کنه. این طوری تجربه سفر شما خیلی لذت‌بخش‌تر خواهد بود.
کوله‌پشتی ها با توجه به نوع، هدف و زمان سفر در انواع مختلفی طراحی و تولید می شن که در هنگام خرید باید به این نکته ها توجه کنید. انواع پر طرفدار کوله پشتی ها این موارد هستن:
کوله‌ای که برای یک برنامه طبیعت گردی طراحی شده. اسم دیگه این کوله ها Trekking Backpack هست. معمولا جیب‌های زیادی داره تا بتونین وسایل رو بدون بازکردن زیپ کوله، پیدا کنین. مثلا در کناره‌های کوله جیب‌های توری برای بطری آب یا ظرف میوه در نظر گرفته شده. این کوله ها با توجه به نوع طراحی و سایز کوچکشون برای سفرهای کوتاه مدت (یک یا دو روزه) مناسب هستن.
کوله ی کوهنوردی برای حمل بار در مسافت و زمان طولانی طراحی می شه. این کوله ها ظاهر کشیده‌تر و جیب‌های کمتری دارن. گاهی یک جیب اضافه و مجزا از بدنه اصلی کوله در قسمت بالای این کوله ها طراحی میشه که برای تنقلات، بادگیر یا حتی کیت بقا مناسبه. بندهایی روی بدنه این کوله‌ها طوری طراحی شده که مخصوص حمل چوب اسکی، تبر یخ، باتوم و کرامپون باشه. تو بعضی از مدل ها، زیپ وسط بازشو طراحی شده که کمک می کنه بدون بیرون ریختن محتویات کوله، به وسایلی که وسطتش هست، دسترسی داشته باشید. به این کوله ها Hiking Backpack هم می گن و نسبت به کوله های طبیعت گردی حجم بیشتری دارن.
این نوع کوله‌ها معمولا یک زیپ سرتاسری دارن که مثل چمدان دورتادور کوله رو باز می‌کنه. در این حالت می‌تونید کوله خودتون رو مثل چمدان باز کنید و بدون به‌هم زدن نظم و چیدمان داخلش، چیزی که نیاز دارید را بردارید. این نوع کوله برخلاف کوله‌های کوهنوردی چندان مناسب پیاده‌روی طولانی‌مدت نیستن، چون مطابق با استخوان‌بندی افراد طراحی نمی‌شن. به این کوله ها Travel Backpack می گن. این کوله ها برای سفرهای راحت مثل سفر با تور مناسب هست و قیمت کمتری هم دارن.
کوله سنگ نوردی بدنه باریکی داره. در واقع باید از عرض بالاتنه سنگ نورد باریک‌تر باشد تا دست‌هاش هنگام سنگ‌نوردی آزادی عمل کافی رو داشته باشه. این نوع کوله یک کوله تخصصی هست و اگر صخره نوردی نکنید، هیچ وقت به این کوله احتیاج پیدا نمی کنین.
کوله پشتی مخصوص غارنوردی و دره‌نوردی باید از جنسی مقاوم در برابر ساییدگی، برش، پاره‌شدن و خیس‌شدن باشه. همچنین در بدنه این کوله ها تعدادی سوراخ طراحی شده تا آب وارد شده به کوله، تخلیه بشه. این کوله ها به خاطر طراحی خاص به اندازه کوله های دیگه راحت و متناسب با آناتومی بدن طراحی نمی شن، بلکه بیشتر هدف طراحی این کوله ها، سالم و تا جای ممکن خشک نگه داشتن تجهیزات هست. هرچند این نوع کوله به طور 100 درصد مانع ورود آب نمی شه و تجهیزات غار یا دره نوردی باید ضد آب باشن یا داخل "درای بگ" (کیسه های مخصوص ضد آب) قرار داده بشن.
کوله‌پشتی مخصوص دوچرخه‌سواری باید کاملا روی بدن دوچرخه سوار قرار بگیره تا دامنه ی حرکاتش را محدود نکنه. این نوع کوله باید کانال یا توری مخصوصی برای خروج هوا داشته باشه چون بدن دوچرخه‌سوار حین ورزش، تعریق بالایی داره. همچنین باید در صورت امکان ضدآب باشه و دسترسی به جیب‌هاشم هم راحت باشه.در بعضی از مدل ها با "کَمِل بَگ" فروخته می شه. (Camel Bag کیسه ی آب با شلینگ برای نوشیدن سریع و بدون توقف)
کوله پشتی حمله نوعی کوله‌پشتی کوچکه که کوهنوردها یا طبیعت گردهای حرفه ای در صعودهای بلند یا پیمایش های طولانی استفاده می‌کنن. این آدم ها با تجهیزات کامل تا نقطه مشخصی در نزدیکی مقصد صعود می‌کنن، ولی برای صعود نهایی نیاز نیست که تمام تجهیزات رو حمل کرد. به همین دلیل وسایل و خوراکی های ضروری رو داخل کوله حمله یا قله قرار می دن و کاملا سبک به سمت هدف نهایی می رن. این کوله باید وزن کمی داشته باشه و به خاطر اینکه مدت زمان کمی استفاده می شه، طراحی خاصی لازم نداره، پس نیاز نیست برای خرید آن زیاد هزینه کنین.
نکته جالب این کوله های این هست که تو سفرهایی که مدت زمان زیادی داخل وسیله نقلیه مثل اتوبوس یا هواپپیما هستید، می شه بخشی از لوازمی که نیاز دارید رو داخل این کوله قرار بدین تا همیشه در دسترس باشه. این نوع کوله برای سفرهای شهرگردی هم کاربردی هست. می تونید وسایل اضافی خودتون رو جایی به امانت بذارید و با یک کوله کوچک و کاملا سبک بال داخل شهر بچرخید. از کوله پشتی دوچرخه سواری هم، هرچند که سایز کوچکتری داره ولی می شه به عنوان کوله حمله استفاده کرد.
واحد اندازه‌گیری کوله بر اساس لیتر است؛ یعنی حجم کوله در نظر گرفته میشه. به اشتباه ممکنه واحد کیلوگرم هم استفاده بشه که تو طراحی کوله های حرفه ای هیچ کاربردی نداره. شما می‌تونین بر اساس نوع، طوب و فصل سفر، کوله مناسب خودتون رو انتخاب کنید.
در واقع، باید ببینید که چند روز قراره سفر باشید، چه تجهیزاتی قراره ببرید، قراره کمپ بزنید یا اقامتگاه دارید؟ آیا پخت‌وپز تو سفر به عهده خودتونه؟ زمستان سفر می‌کنید و باید لباس‌های گرم لازم دارید یا سفر شما در تابستانه؟
همه این موارد در انتخاب اندازه کوله‌ای که با خود حمل می‌کنید تاثیر داره. برای سفرهای یک تا سه‌روزه می‌تونید از کوله‌پشتی‌های ۳۰ تا ۵۰ لیتری استفاده کرد. این حجم برای یک کیسه خواب سبک، مواد غذایی و پوشاک متناسب با سه روز کافیه؛ اما اگر سفر شما از سه روز تا یک هفته طول می‌کشه، باید کوله‌ای را انتخاب کنید که لباس و مواد غذایی بیشتر و حتی چادر شما رو داخل خودش جا بده. برای چنین سفری یک کوله ۵۰ تا ۸۰ لیتری کافیه. اگر قصد شما یک سفر طولانی و چند ماهه هست، کوله‌های با حجم بالای ۸۰ لیتر را باید انتخاب کنید.
افرادی که زیاد سفر می‌کنند برحسب مواردی که گفته شد، گاهی دو یا چند کوله دارن؛ هر کدوم مناسب برای سفری خاص.
علاوه بر حجم کوله‌پشتی، توجه به وزن بار هم در خرید کوله هم مهمه. شاید تا حالا به این موضوع هیچ توجهی نداشتید؛ اما این موضوع نکته‌ای بسیار کلیدی در انتخاب کوله‌پشتی هست.
کوله‌پشتی‌هایی با حجم یکسان می‌تونن برای حمل وزن‌های مختلف طراحی شده باشن. حداکثر وزنی که کوله موردنظر می‌تونه تحمل کنه توسط شرکت سازنده اعلام میشه. حداکثر وزن مشخص شده به این معنی نیست که اگر وزن بیشتری داخل کوله قرار بدید، کوله پاره بشه؛ بلکه به این معنیه که فرد حمل کننده، احساس راحتی قبلی رو نخواهد داشت و سیستم کوله برای انتقال وزن بار روی بدن به‌صورت صحیح جوابگو نخواهد بود.
شما باید علاوه بر مقدار حجم وسایل، وزن آن‌ها را نیز محاسبه کنین یا تخمین بزنین تا کوله مناسب‌تری رو انتخاب کنید؛ می‌تونید با انتخاب کوله مناسب، هم در پول خود صرفه‌جویی کنین و هم به‌دلیل اینکه کوله سبک‌تری به سفر می‌برید، در مجموع بار کمتری حمل و انرژی کمتری مصرف کنین.
پس اگر دو کوله با مارک‌های یکسان، حجم‌های یکسان ولی وزن‌های مختلف دیدید، وزن کوله سبک‌تر دلیل بر فناوری برتر نیست. بلکه به احتمال زیاد کوله سبک‌تر برای حمل وزن کمتری طراحی شده. همیشه اطلاعات کوله‌ها را با دقت بخونید.
یک کوله‌پشتی مناسب برای سفر باید بادوام، کاربردی، متناسب با نوع سفر و ساختار بدن باشه؛ اما به طور کلی رعایت موارد زیر موقع خرید کوله پشتی تقریبا لازمه :
لازم نیست کوله‌پشتی شما ۱۰۰ درصد ضدآب باشه. تنها کافیه مطمبن باشید که کوله شما از موادی ساخته شده که در برابر آب و باران مقاومه؛ اگرچه تقریبا برای همه انواع کوله پشتی، کاورهای ضدآب با رنگ های مختلف و قیمت ارزان در بازار یافت میشه.
استفاده از این کاورها، علاوه بر ضدآب شدن کوله، مزیت های دیگری هم داره؛ کاور اجازه نمی ده کوله شما کثیف بشه یا در مقابل پارگی مقاوم تر می شه. مزیت دیگه کاورها، انتخاب رنگشون بر اساس نوع سفر هست؛ برای مثال، اگر سفر شما به مناطق برف‌خیزه، بهتره کاور خودتون رو از بین رنگ‌های گرم انتخاب کنید تا در صورت دور شدن از گروه یا گم شدن، سایر اعضای تیم، شما رو راحت تر ببین. اگر سفر شما به هدف بازدید از حیات‌وحشه، بهتره رنگ کاور، سازگار با طبیعت باشه تا حیوان های وحشی رو تحریک نکنه یا نترسونه.
مطمین بشید که هر کدوم از فضاهای کوله‌پشتی دارای دو زیپ باشه تا بتونید اونا رو به‌هم قفل کنید. قفل‌کردن کوله‌پشتی از این جهت خیال شما رو راحت می‌کنه که کسی از پشت سر سراغ وسایل شما نمی ره.
یک کوله‌پشتی خوب باید جیب‌ها و محفظه‌های مختلفی داشته باشه. حتی بعضی کوله‌ها، جیب‌های مخفی دارن. این طوری میشه وسایل رو دسته بندی کرد؛ این کار باعث میشه تا در هنگام نیاز به یک وسیله، کل محتوای کوله خودتون رو بیرون نریزین.
همه کوله‌پشتی‌ها یا قاب داخلی یا قابی بیرونی دارن. البته قاب بیرونی بیشتر در مدل‌های قدیمی کوله‌پشتی دیده میشه. وجود قاب که در مدل‌های امروزی از جنس پلاستیک فشرده ساخته شده، کمک می‌کنه تا کوله شما شکل ایستاده به خودش بگیره. بعیده که این روزها کوله استانداردی پیدا کنین که قابش بیرون بدنه اصلی یا قاب نداشته باشه؛ ولی به طور کلی دقت کنید کوله شما حتما قاب سالم داشته باشه.
بیشتر وزنی که موقع حمل کوله پشتی حس خواهید کرد، روی قسمت پایینی بدن به ویژه لگن حس میشه، پس بهتره کوله‌ای بخرید که کمربند لگنی داشته باشه تا فشار کمتری به بدن وارد کنه. این کمربند به توزیع وزن اضافه کمک و از فشار به ستون فقرات کم می کنه. همچنین کمربند لگنی قابلیت تنظیم داره و می شه اون رو در قسمت بالای لگن ثابت کرد. هرچند تقریبا هیچ کوله پشتی استانداردی نیست که کمربند لگنی نداشته باشه، ولی دقت کنید این کمربند از ضخامت کافی برخوردار باشه، چون به شدت رو راحتی حمل کوله مخصوصا تو پیمایش های طولانی تاثیر داره.
وجود بندهای مخصوص شانه و سینه کمک می‌کنه تا فشار بار از شانه‌های شما کم بشه. این بندها قابل تنظیم هستن و کمک می‌کنن تا کوله به‌درستی روی شانه‌های شما قرار بگیره. این کار به تقسیم متناسب و متوازن بار روی بدن کمک خیلی زیادی می کنه.
کوله‌های با منحنی متناسب با شکل کمر، حمل رو آسان‌تر می‌کنه و باعث میشه توزیع وزن به‌طور مساوی انجام بشه. قانون استفاده از منحنی کمری در ساخت کوله درست شبیه قانون ساخت صندلی‌های انحناداره. این کوله‌ها دارای قوس طبیعی هستن و باعث کمردرد نمی شن. علاوه بر این، انحنای کوله، فضای بسیار کوچکی بین کمر و کوله ایجاد می‌کنه و اجازه می‌ده هوا از داخلش عبور کنه. همین امر باعث میشه جلوی تعریق کمر گرفته بشه. برخی از مدل ها علاوه بر منحنی پشت، توری پشت کمر هم دارن که Air Contact نام داره، تو این مدل ها عرق کردن کمر و خیس شدن پشت لباس در حد صفره.
در انتخاب کوله‌پشتی به‌اندازش و تناسب با ساختار فیزیکی تون دقت کنید. اگر کوله‌پشتی شما بیش از حد کوچک یا بزرگ باشه، وزن به‌صورت متعادل پخش نمی شه و این می‌تونه باعث کمردرد یا حتی عدم تعادل شما در حین حرکت بشه. اندازه کوله نیز باید متناسب با قدتون باشه. اگر قد کوله برای شما کوتاه باشه فشار کوله بیشتر رو قسمت میانی کمر می افته که در طولانی مدت، باعث درد در اون قسمت ها خواهد شد؛ اگر قد کوله بلند باشه، فشار روی عضلات سرینی قرار می‌گیره که مانع حرکت مناسب می شه و تعادل‌تون رو به‌هم می زنه.
کوله‌ها بر اساس تفاوت در ساختار فیزیکی خانم‌ها و آقایان به‌انواع کوله‌های زنانه و مردانه تقسیم میشه. حتی بعضی از برندها کوله پشتی ویژه کودکان هم طراحی می کنن.
این تفاوت بر اساس استخوان‌بندی ریزتر خانم‌ها نسبت به آقایان و تفاوت در پایین‌تنه است. خانم‌ها استخوان‌بندی ظریف‌تر و سرشانه‌های کوچکتری دارن، پس کوله خانم هاباید به شکلی باشه که به‌راحتی روی استخوان لگن قرار بگیره. در بعضی برندها حتی رنگ یک کوله پشتی کاملا یکسان برای خانم‌ها و آقایان تفاوت داره.
شرکت‌های زیادی در دنیا، کوله‌پشتی و سایر تجهیزات کمپینگ رو تولید می کنن. بعضی از این شرکت‌ها مانند «ریی»(REI) ، «ای.ام.اس» (EMS)، «دیوتر» (Deuter)، «میلت» (Millet) و «لو آلپاین» (Low Alpine) کوله‌پشتی‌های خوب و تخصصی تولید می‌کنن. هرچند قیمت این کوله ها بالاست ولی مطمئن باشید هزینه برای خرید کوله حرفه ای و استاندارد در اصل نوعی سرمایه گذاری برای راحتی و سلامت بدن تون خواهد بود. اما اگر هزینه هم براتون مهم هست برند های ایرانی خوبی هم در بازار وجود داره که قیمت مناسب تری دارن، حتی بعضی از برند های چینی هم کیفیت قابل قبولی دارن. اما توصیه می‌کنم برای خرید کوله سفری بیش از توجه به برند به تمام مواردی که گفته شد توجه کنین.
بعد از انتخاب کوله مناسب، نوبت به این می‌رسه تا کوله پشتی رو روی بدنتون تنظیم کنید. قبل از هر کاری اول کوله تون رو بین ۷ تا ۱۰ کیلوگرم پر کنید. توجه کنید که هنگام بلند کردن کوله‌پشتی به‌جای کمر، زانوها خم بشه. بعد مراحل زیر رو دنبال کنید:
اگر توضیحات متنی براتون کمی گیج کننده بود، پیشنهاد می کنم ویدیوی زیر رو ببینید که تنظیم کوله پشتی رو آموزش می ده:
مراقبت از کوله‌پشتی خیلی اهمیت داره و می‌تونه یک کوله را تا سال‌ها برای شما قابل استفاده نگه داره. نکات زیر به‌شما کمک می‌کنه تا از کوله پشتی خودتون به خوبی نگه داری کنید:
کوله پشتی اولین وسیله برای سفر کردن یا انجام رشته های ورزشی در دل طبیعت هست، برای همین بازار کوله پشتی به شدت داغه. بعضی ها این شانس رو دارن تا با کمک یه مربی دلسوز یا دوست حرفه ای، کوله خودشون رو بخرن.حتی بعضی فروشگاه‌های کوهنوردی و طبیعت‌گردی، شما را دلسوزانه راهنمایی می‌کنن؛ اما فروشگاه هایی هستن که فقط فروشندن و هیچ اطلاعاتی از کالای خودشون ندارن حتی ممکنه قصد فروش کالای تقلبی یا بی کیفیت رو داشته باشن.
پس توصیه می‌کنیم پیش از خرید تجهیزات سفر به ویژه کوله‌پشتی، کیسه خواب و کفش، به اندازه کافی مطالعه کنید یا از یک مشاور خوب بهره بگیرید.
پی نوشت: نسخه اولیه این مقاله آموزشی رو سال 1395 و در دو قسمت، برای یکی از سایت های معروف گردشگری تالیف کردم که از پر بازدید کننده ترین و پر انتشارترین مطالب کل سایت شد. به همین دلیل بعدها، این سایت بدون رعایت حق تالیف و کسب اجازه از من، اقدام به بازنویسی تجاری از این مقاله کرد تا تبلیغات آنلاین فروش کوله پشتی رو داخلش بذاره. به علت استقبال خوب از این مقاله و نیاز عده زیادی به داشتن اطلاعات اولیه برای خرید کوله پشتی، تصمیم گرفتم اون رو بازنویسی، به روز و به طور مستقل منتشرش کنم.
