این روزها در فضای مجازی اطلاعات مختلفی درباره انواع ماسک منتشر می‌شود، بعضی‌ها درصدد سودجویی هستند و بعضی‌ها خبرهای جدیدی در این باره تولید می‌کنند. اما،
آیا واقعاً ماسک می‌تواند از ابتلا به بیماری‌های ویروسی پیشگیری کنند؟
این سوال را از آقای دکتر حسین عرفانی - رییس اداره مراقبت بیماری‌ها پرسیدم
سوال:خیلی از مردم سوال دارند که آیا واقعا برای پیشگیری از بیماری‌های ویروسی، مثلا کرونا ویروس، می‌توان از ماسکها برای پیشگیری کمک گرفت؟
پاسخ
ماسکها انواع مختلفی دارند. ماسک های پزشکی خود دسته‌های متفاوتی دارند:
۱. دسته اول ماسک‌های معمولی که تحت عنوان ماسک جراحی از آنها یاد می‌شود، دوتا کش دارند که هر کدام پشت ناحیه لاله گوش قرار می‌گیرند و در ناحیه بینی قسمت فنری فلزی دارند که بالای بینی کیپ می‌شود و جلوی دهان و بینی رو پوشش میدهد
۲. ماسک دوم ماسک‌های FFP یا ماسک پلاسما هستند. این ماسکها می‌توانند هم فیلتردار باشند و هم بدون فیلتر. این ماسکها از انتقال ذرات بالای ۵ میکرون را تا حدود ۸۰ درصد جلوگیری می‌کنند که انتقال ذراتی شامل ویروس‌ها هم هست. البته ویروس‌ها معمولا اندازه‌های متفاوتی دارند که اکثرا زیر ۳ میکرون هستند. معمولا برای پیشگیری از انتقال ویروس‌ها از ماسک‌های ffp n95 و ffp n99 و ffp n100 استفاده می‌کنیم . که تا حدود ۹۵ درصد از انتقال ذرات و یا پارتیکل‌هایی تا ۳ میکرون می‌تواند جلوگیری کنند.
معمولا ما دو دسته مخاطب داریم:
یک عده مردم معمولی‌ای که در جامعه زندگی می‌کنند. برای این افراد در جامعه ماسک‌های پزشکی از هیچ‌گونه انتقالی نمی‌توانند جلوگیری کنند. مگر اینکه برای آلودگی هوا مورد استفاده قرار گیرند. اما این ماسک ها برای پیشگیری از بیماری توصیه نمی‌شود. میکروب‌ها در هوا این گونه انتقال پیدا نمی‌کنند. مثلا در خیابان، پارک و فضاهای عمومی برای افراد سالم نیازی به استفاده از ماسکها نیست.
اما اگر کسی بیمار باشد توصیه اول این است که خودش را در منزل ایزوله کند و خودش در اجتماع حاضر نشود. اگر احیاناً الزامی بود که در محل کاری در مکان عمومی حضور داشته باشد و با مردم مراوده داشته باشد، باید از ماسک استفاده کند.
معمولا ذرات تنفسی عامل اصلی انتقال بیشتر میکروب‌ها هستند. تحت عنوان قطرات تنفسی از آنها یاد می‌شود که از ۵ تا ۱۰ میکرون بزرگتر هستند. پس در این مواقع استفاده از یک ماسک معمولی ffp از انتقال حدود ۸۰ درصد بیماری می‌توان جلوگیری کند.
مگر تشخیص قطعی پزشکی وجود داشته باشد و محتمل باشد که فرد ناقل ویروس خطرناکی است. توصیه می‌شود از یکی از ماسک‌های با دقت بالاتر مثل n95 و n99 و n100 استفاده شود.
این رو خدمت شما عرض بکنم حفظ فاصله از فرد، استفاده بیمار از ماسک، خودداری از دست دادن و روبوسی کردن، بیشترین کارایی را در جلوگیری از انتقال بیماری می‌تواند داشته باشد.
پس اگر سالم هستیم نیازی به استفاده از ماسک نیست. اما اگر به عفونتی مبتلا شدید، توصیه اکید و اولیه ایزوله شدن و ایزولاسیون است. پس از آن اگر باید بیرون از منزل و بستر ایزوله قرار گیرد، حتما از ماسک استفاده کنید.
بعلاوه هر کدام از این ماسک‌های نیمه عمری دارند. که مثلا اگر ماسک n95 خیس نشود و به صورت طبیعی استفاده شود و آلودگی خارجی روی آن ننشیند، مدت زمان و نیمه عمر استفاده از آنها ۸ ساعت است.
مثلا این ماسک‌های جراحی چه بعد از چند دقیقه تا چند ساعت، هر زمان که خیس شوند باید عوض بشوند، زیرا ممکن است که خاصیت خود را از دست داده باشد.
نکته دیگر این است که همه این ماسکها یکبار مصرف هستند و نمی‌شود آن را در آورد و شست و تمیز کرد و باز استفاده کرد.
بعلاوه این ماسکها جزوه زباله‌های عفونی محسوب می‌شوند. در بیمارستان‌ها با زباله‌های عفونی امحاء می‌شود.
و این یعنی نمی‌توانید در هر کجا که خواستید آنها را در زباله بیندازید. وقتی بیمار در منزل بستری است باید ماسک در یک پوشش پلاستیک مثل کیسه پلاستیکی و در سطل دردار قرار گیرد.
پس اگر ماسکها را درست استفاده و دور نیندازید، قطعا خود عامل بیماری خواهد شد.
در استفاده از ماسک اصول بهداشتی آن را رعایت کنید.
