امروز می‌خواهیم در مقاله‌ای گسترده و کامل به بررسی عوارض ژل رویال و موارد منع مصرف آن بپردازیم.
شاه انگبین، ژل رویال، ژل سلطنتی یا شیر زنبور عسل (Royal Jelly) ماده‌ای غلیظ است که دارای رنگ لیمویی (زرد) و طعمی تند و زننده است. همچنین دارای خاصیت کلوئیدی و چسبناک، با بویی خاص است که هنگام حل شدن در آب کمی کف می‌کند وخاصیتی اسیدی دارد. این ماده خمیری شکل از غدد مغزی زنبورهای کارگر 6 تا 12 روزه ترشح می‌شود. این ماده که تنها غذای ملکه زنبورعسل است، با نام اکسیر جوانی نیز به یاد آورده می‌شود.
ژل رویال منبع غذای اصلی زنبورهای سه روزه است. در واقع بدون ژل رویال هیچ زنبور نوزادی قادر به رشد نیست. برخلاف زنبورهای کارگر، ملکه زنبورعسل تمام عمر خود را تنها از ژل رویال تغذیه می‌کند. این نوع تغذیه منحصر به فرد، باعث رشد کامل تخمدان‌های ملکه زنبورعسل شده و نیاز ملکه را برای ایجاد میلیون‌ها تخم در طول عمر طولانی او تامین می‌کند. ملکه بالغ در 5 روز اول زندگی خود وزنی معادل دو برابر یک زنبور کارگر به دست می‌آورد.
زنبور های کارگر انفرادی زندگی می‌کنند و در فصول فعالیت خود (بهار و تابستان) حدودا در کمتر از ۱۴ تا ۲۴ روز میمیرند. اما ملکه زنبور عسل بین ۵ تا ۶ سال زندگی می‌کند و حدود 250.000 تخم، در هر فصل به جای می‌گذارد. در فصل اوج تخم گذاری، ممکن است وی در یک روز ۲۵۰۰ تخم به جای گذارد که انجام روزانه این کار با هیچ ماده غذایی به غیر از ژل رویال امکان پذیر نمی‌باشد. به همین جهت، پزشکان متخصص ناباروری ادعا می‌کنند که رژیم غذایی ملکه، منحصر به فرد است.
اجزای تشکیل دهنده اصلی ژل رویال، آب ( ۶۷ % )، پروتئین، قند، چربی (۵% ) و نمک‌های معدنی است. ترکیب ژل رویال در مقایسه با نژاد های زنبور و زمان نسبتا ثابت باقی می ماند. تمام اسید های آمینه‌ی ضروری انسان را در بر دارد.
و حاوی ویتامین های گروه B است. هم چنین حاوی بسیاری از مواد معدنی از قبیل کلسیم، آهن، فسفر ، برخی آنزیم ها، آنتی بیوتیک و مقدار کمی ویتامین C بوده؛ اما هیچ یک از ویتامین های محلول در چرب A،D، E، K را ندارد. از جمله اسید های چرب غیر اشباع موجود در آن می‌توان به ۱۰ هیدروکسی ۲ دکونئیک اسید اشاره نمود که تنها در طبیعت ژل رویال دیده شده است و خواص شگفت انگیزی را در بر دارد.
پیشنهاد مطالعه: درمان کم خونی با ژل رویال و گرده گل
گلوتامیک اسید و گلیسین موجود در ژل سلطنتی ممکن است نقشی حیاتی در به تاخیر انداختن پیری، مقاومت بدن در برابر تومور، بهبود دیابت و هیپر گلیسمی و آرتریت، و هم چنین کاهش اثرات جانبی شیمی درمانی و پرتو درمانی در درمان سرطان داشته باشد. ژل رویال نتایج موفقیت آمیزی در رابطه با بیماری های قلب و عروق، پارکینسون و … داشته است. همچنین سرشار از استیل کولین است که موجب گشادی عروق و تنظیم فشار خون می‌شود (به افراد دچار فشار خون بالا توصیه اکید می‌شود). ژل رویال در درمان بیماری های کم خونی ، ناراحتی های اعصاب و روان، آلزایمر و ضعف عمومی بدن نیز کاربرد دارد. برای مطالعه بیشتر خواص ژل رویال کلیک کنید.
نکته‌ای که در مصرف محصولات دارویی و عصاره‌های شفابخش وجود دارد، عوارض آن است. تفاوتی نمی‌کند که این عوارض ، ناشی از مصرف داروهای شیمیایی باشد و یا به دنبال ترکیبات ارگانیک و طبیعی مد نظر قرار گیرد؛ به هر حال هر کدام از این مواد کمی ایجاد نگرانی خواهند داشت.
در صورت وجود آلرژی به عسل، از مصرف ژل رویال پرهیز کنید. عوارض ناشی از مصرف ژل رویال در این افراد شامل سوزش پوست، تنفس مشکل و یا حتی شوک های آنافیلاکتیک (یک واکنش آلرژیک جدی که به‌طور ناگهانی آغاز می‌شود و می‌تواند منجر به مرگ گردد. شوک آنافیلاکتیک معمولاً با علایمی همچون ضایعات جلدی، خارش، تورم گلو و افت فشار خون همراه است) می‌گردد. در صورتی که هنگام مصرف محصول با هر یک از موارد فوق روبرو شدید؛ مصرف محصول را متوقف کنید.
مصرف ژل رویال در کودکان کمتر از یک سال و زنان باردار و شیرده ممنوع می‌باشد.
از جمله عوارض خطرناک مصرف ژل رویال بدون نظر پزشک، برای زن‌هایی است که احتمالا مستعد ابتلا به سرطان سینه باشند.
برخی افراد احتمالا با مصرف ژل رویال دچار مشکلات گوارشی از جمله نفخ شکم شده و اگر به دستور پزشک توجه نکنند، این موضوع تبدیل به مشکلات بزرگ‌تری برای‌شان شود.
زمانی‌که به زنبور یا گرده گل حساسیت دارید، ممکن است به مکمل‌های ژل رویال نیز حساسیت داشته باشید. مصرف ژل رویال برای برخی افراد حساسیت‌های خاص ایجاد می‌کند. هر چند ژل رویال یک ضدعفونی‌کننده و ماده‌ای موثر برای تقویت دستگاه ایمنی بدن در برابر حساسیت‌ها و بیماری‌ها است، با این حال احتمال ابتلای مصرف‌کننده به حساسیت‌های جدید وجود خواهد داشت. واکنشهای حساسیتی ممکن است به‌وسیله ترکیب اصلی ژل رویال ایجاد شوند، اما ممکن است به‌وسیله دانه‌های گرده گل موجود درون ژل رویال بدست آمده از گیاهان خاصی که افراد به آن حساسیت دارند یا برخی امولسیفایرهای استفاده شده درون محفظه‌ها نیز به‌وجود بیایند.
لزوما خیر؛ طی تحقیقات انجام شده اخیر دانشمندان، ۶۳ سرم خونی از افراد دارای حساسیت به سم زنبور عسل بررسی شده و نتایج هیچگونه رابطه مستقیمی بین واکنش‌پذیری آنتی‌بادی با مواد حساسیت‌زای سم زنبور و پروتئین‌های ژل رویال را نشان ندادند؛ هرچند ۳۸٪ سرم‌ها به ژل رویال جامد واکنش نشان دادند.
اگر مبتلا به آسم هستید، بهتر است آزمایش بدهید تا مشخص شود که آیا به ژل رویال حساسیت دارید یا خیر. (با این حال طب سنتی مواردی از ابتلا به آسم را گزارش می‌کند که بوسیله ژل رویال درمان شده‌اند. به همین دلیل، اگر به آسم مبتلا هستید، همواره توصیه می‌شود که پیش از آغاز هرگونه درمان به‌وسیله ژل رویال، با یک آپیتراپیست مشورت کنید.)
در تحقیقی، ۷ بیمار مورد بررسی قرار گرفتند که همگی دارای سابقه ابتلا به آسم خفیف تا متوسط بودند و سابقه مشخصی در رابطه با واکنشهای موقتی مرتبط با مصرف ژل رویال داشتند. از میان این ۷ بیمار، یک زن ۲۶ ساله که از ۲ سالگی به آسم مبتلا بوده؛ به منظور درمان عفونت دستگاه تنفسی، ۲ کپسول ژل رویال طبیعی مصرف کرد. در عرض ۱۱ تا ۱۲ ساعت، پیشرفت در روند حملات آسم را مشاهده کرد و نرخ جریان تنفسی اوج او کاهش یافت. وی در بیمارستان، افشانه برونکودیلاتور و استروئیدهای وریدی دریافت کرد و پس از ۲۴ ساعت حال او به طور کامل خوب شد.
پژوهشی که در سال ۲۰۱۵ توسط العیدی و همکارانش انجام شد، اثرات عسل، ژل رویال و بره موم بر موش‌های مبتلا به آسم را نشان داد. از میان این سه فرآورده زنبور، فقط بره موم اثرات بهبود قابل ملاحظه‌ای را در مقابل آسم از خود نشان داد. موش‌های درمان شده به‌وسیله عسل و ژل رویال، به دلیل ازدیاد سلول‌های التهابی، افزایش در وقوع حملات آسم را از خود نمایان ساختند.
الف) کودکان بیش از یک سال، ۲۰ تا ۳۰ میلی گرم قبل از صبحانه
ب) بزرگسالان، ۵۰ تا ۱۰۰ میلی گرم در سه وعده قبل از غذا
هیچ گونه اثرهای سمی در ژله سلطنتی برای مصارف خارجی، بعنوان ماده ی غذایی برای تزریق مشاهده نگردیده است. با وجود این عکس العمل های حساسیت در نتیجه تماس یا تزریق آن ممکن است روی دهد. همانند همه موارد حساسیت زا مقادیر کم باید چند روزی قبل از استفاده از دز کامل آزمایش گردد. در صورت بروز واکنشهای حساسیت مصرف آن باید فورا قطع شود.
همانطور که دیدید، ژل رویال برای تمام افراد مناسب نیست. برای برخی از افراد، عوارض و منع مصرف دارد. به طور کلی می‌توان گفت که ژل رویال برای کودکان کمتر از ۱ سال، افراد دارای حساسیت (آلرژی و …) و یا افرادی که در حال مصرف برخی از داروهای شیمیایی هستند، مناسب نیست. لازم به ذکر است که تا زمانی که در هیچ کدام از دسته‌بندی‌های بالا جای نگیرید، هیچگونه عوارض جانبی دیگری برای شما وجود نخواهد داشت. بر اساس یک توصیه، مصرف ژل رویال را با مقدار کم آغاز و سپس مقدار آن را تا اندازه دلخواه افزایش دهید.
همچنین آنجلا ایسلدیک می‌گوید: «احتمال اینکه با مصرف آسپرین دچار عوارض جانبی شوید، بیشتر از زمان مصرف ژل رویال است!»
ایام به کام
