در دنیای امروزی گاهی شاهد تعرض نسبت به مال و حق مالکیت اشخاص هستیم. این تعرض علاوه بر اینکه جنبه کیفری دارد و طبق قانون، شخص متعرض به مجازات قانونی محکوم می‌شود، از طریق دادگاه‌های حقوقی نیز با عنوان خلع ید موضوع قابل پیگیری است.
خلع ید یک دعوای حقوقی در مورد اموال غیرمنقول (خانه، زمین، باغ) است. این دعوی زمانی که شخصی بطور غیرقانونی ملک فرد دیگری را تصرف کند و مالک قصد خروج ملک خود از تصرف او را داشته باشد، با توجه به ماده 308 قانون مدنی که «غصب استیلا بر حق غیر است به نحو عدوان» این تصرف را غاصبانه تلقی کرده و مالک می‌تواند با ارائه دادخواست خلع ید به مرجع قضائی درخواست اخراج متصرف از ملک خویش را بنماید.
در برخی از موارد یک ملک دارای مالکین مختلف می‌باشد، به این صورت که یا به صورت شراکتی خریداری شده و یا به فرزندان یک خانواده به ارث رسیده است. در این صورت، هیچ‌یک از مالکین نمی‌توانند ادعای مالکیت مستقل داشته باشند و بدون اذن دیگران در مال مشترک تصرفی داشته باشند. در چنین مواردی طبق ماده 43 قانون آیین دادرسی مدنی، «در مواردی که حکم خلع ید علیه متصرف ملک مشاع به نفع مالک قسمتی از آن صادر شده باشد، از تمام ملک خلع ید می‌شود؛ ولی تصرف محکوم له در ملک خلع ید شده مشمول مقررات املاک مشاعی است.»
این بدان معنی است که، محکوم‌له در دعوای خلع ید مـلک مشاع زمانی که از سایر شرکا اجازه داشته باشد می‌تواند تقاضای تحویل ملک متنازع‌فیه را به خود نماید.
پرونده دادخواست خلع ید همانند سایر پرونده های کیفری دارای پیچیدگی‌هایی است که بهتر است برای تسهیل و تسریع در رسیدگی به این پرونده وکیل خبره در این خصوص پرونده‌ها گرفته شود. از جمله مزایای اخذ وکیل در پرونده‌های دادخواست خلع ید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
منبع: https://b2n.ir/g06623
